Η Ιρλανδία έγινε επισήμως η δεύτερη ευρωπαϊκή χώρα στον μηχανισμό στήριξης

Η Ιρλανδία έγινε επισήμως η δεύτερη ευρωπαϊκή χώρα που εντάσσεται στον μηχανισμό στήριξης, μετά τη συμφωνία που επετεύχθη αργά χθες το βράδυ σε τηλεδιάσκεψη με τους υπουργούς Οικονομικών της Ε.Ε. Και αν και οι τελικές λεπτομέρειες του σχεδίου "θα χρειαστούν εβδομάδες" για να καθοριστούν, σύμφωνα με την επίσημη δήλωση του Ιρλανδού υπουργού Οικονομικών κ.Μπράιαν Λένιχαν, τα βασικά σημεία που δεσμεύουν τις δύο πλευρές είναι σαφή. Ο μηχανισμός στήριξης θα παρέχει στη χώρα περίπου 80 με 90 δισεκατομμύρια ευρώ για την επόμενη τριετία, και σε αντάλλαγμα η κυβέρνηση θα δρομολογήσει ένα σκληρότατο πακέτο λιτότητας και σημαντικές διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις με σημείο αιχμής τον ευάλωτο τραπεζικό κλάδο.

Βέβαια, το Δουβλίνο κατόρθωσε να πετύχει έναν από τον σημαντικότερους στόχους του, ήτοι να κρατήσει έξω από την διαπραγμάτευση το θέμα του χαμηλού συντελεστή φορολογίας των επιχειρήσεων (ύψους 12,5%) που διαθέτει η χώρα. Μια σημαντική επιτυχία αν λάβουμε υπόψη μας ότι επρόκειτο για ένα θέμα για το οποίο το Δουβλίνο είχε βρεθεί τα προηγούμενα χρόνια στο στόχαστρο έτερων ευρωπαϊκών κρατών, όπου ο φόρος για τις επιχειρήσεις κυμαίνεται σε πολύ υψηλότερα επίπεδα. Ωστόσο, η ιρλανδική κυβέρνηση γνώριζε καλά ότι οποιαδήποτε διαταραχή του status quo θα οδηγούσε με μαθηματική ακρίβεια σε έξοδο όλες τις ξένες επιχειρήσεις που είχε με τόσο κόπο προσελκύσει τα προηγούμενα χρόνια, και για το λόγο αυτό είχε δώσει μεγάλη έμφαση στην προστασία του. Ακόμη και αν αυτό, σήμαινε μεγαλύτερες υποχωρήσεις σε έτερα ζητήματα.

Το πακέτο λιτότητας θα είναι ιδιαίτερα σκληρό, και θα έρθει σε συνέχεια των ήδη αυστηρών περικοπών που έχει εφαρμόσει τα προηγούμενα δύο χρόνια η κυβέρνηση σε μια μάταιη -όπως φάνηκε- προσπάθεια να σταθεροποιήσει την αγορά της, που επλήγη κυρίως από την κατάρρευση της αγοράς ακινήτων το 2008. Αυτό σημαίνει ότι η ιρλανδική κοινωνία που ζει ήδη σε καθεστώς λιτότητας, θα πρέπει να …σφίξει και άλλο το ζωνάρι, και να υποστεί σημαντικές στις δημόσιες δαπάνες, με περικοπές σε μισθούς και συντάξεις και μαζικές απολύσεις στον ευρύτερο δημόσιο τομέα. Γεγονός που πλέον δεν θα γίνει δεκτό αγόγγυστα από τη κοινή γνώμη. Είναι χαρακτηριστικό ότι ήδη χθες είχαμε τις πρώτες διαδηλώσεις, ενώ τα εργατικά συνδικάτα κάλεσαν τους πολίτες σε μαζικές κινητοποιήσεις το ερχόμενο Σάββατο.

"Η προσφορά βοήθειας προς την Ιρλανδία αποτελεί εγγύηση για την προστασία της χρηματοπιστωτικής σταθερότητας σε όλη την Ευρώπη" επεσήμανε χαρακτηριστικά ο Ευρωπαίος επίτροπος οικονομικών υποθέσεων, κ.Όλι Ρεν. Άλλωστε, ακρογωνιαίος λίθος του πακέτου θα είναι η στήριξη του τραπεζικού συστήματος της χώρας, που δεν μπόρεσε ποτέ να συνέλθει πραγματικά από την κατάρρευση της αγοράς ακινήτων και την κρίση εμπιστοσύνης που ακολούθησε ακόμη και προς τις κυριότερες τράπεζες της χώρας. Δεν είναι τυχαίο ότι σύμφωνα με τον κ.Λένιχαν, η βοήθεια θα περιλαμβάνει ουσιαστικά δύο μέρη, ένα δάνειο που θα δοθεί απευθείας προς τη κυβέρνηση και τη δημιουργία ενός ταμείου πρόνοιας, που θα παρέχει στήριξη στις τράπεζες όποτε και εφόσον χρειαστεί. Μάλιστα για το λόγο αυτό, σύμφωνα με τον Ιρλανδό υπουργό Οικονομικών, ένα από τα πρώτα επόμενα βήματα θα είναι η διεξαγωγή ειδικών stress test για τις ιρλανδικές τράπεζες.

Σε κάθε περίπτωση η επίσπευση των εξελίξεων ελπίζεται να καθησυχάσει τις αγορές. Για το λόγο αυτό, εξάλλου, οι Βρυξέλλες πίεζαν για εξεύρεση λύσης πριν το άνοιγμα των αγορών σήμερα, αντί της αρχικής πρόθεσης του Δουβλίνου να ανακοινώσει την επίτευξη συμφωνίας μετά την αυριανή δημοσιοποίηση του νέου τετραετούς σχεδίου λιτότητας της χώρας που θα είχε σαν στόχο τη μείωση του δημοσιονομικού ελλείμματος στο 3% μέχρι το 2014. Μάλιστα, ο ευρωπαϊκός Τύπος ανέφερε ότι ένα από τα πρόσωπα-κλειδιά που βοήθησαν στην ταχεία επίτευξη συμφωνίας ήταν ο Γάλλος πρόεδρος Νικολά Σαρκοζί, παρά το γεγονός ότι η Γαλλία είναι μεταξύ των χωρών που "γκρίνιαζαν" για το χαμηλό φορολογικό συντελεστή επιχειρήσεων της Ιρλανδίας.

Πάντως, αν και η επίτευξη συμφωνίας δίνει λύση στο πρόβλημα της Ιρλανδίας, δεν βάζει απαραιτήτως οριστικό τέλος στον προβληματισμό που επικρατεί όσον αφορά στην ευρύτερη κρίση των ελλειμμάτων στην Ευρώπη. Άλλωστε, η περίπτωση της Ιρλανδίας αποδεικνύει ότι η επιχείρηση "σοκ και δέους" που εξαπολύθηκε με την πανευρωπαϊκή συμφωνία για τη σύσταση του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Οικονομικής Σταθεροποίησης των 750 δισ. δολαρίων, αλλά και η ένταξη της Ελλάδας στο μηχανισμό, δεν σταμάτησε το ντόμινο. Οι συζητήσεις για το ποια χώρα έχει σειρά εμμένουν. Και η φασαρία που προκλήθηκε με τις χθεσινές δηλώσεις του ηγέτη της σοσιαλδημοκρατικής αντιπολίτευσης στη Πορτογαλία, Πέδρο Πάσος Κοέλιο, ότι το δημοσιονομικό έλλειμμα και το χρέος της χώρας είναι υψηλότερα από αυτά που αναφέρει η κυβέρνηση σίγουρα δεν βοήθησαν.