Αλήθειες και ψέματα για την τεχνική pilates

Εχουν χαρακτηριστεί «ασκήσεις θαύμα», ικανές να ενισχύσουν την ισορροπία του σώματος, να τονώσουν και να δυναμώσουν τους μυς που τυλίγουν τη σπονδυλική μας στήλη και να τους μετατρέψουν σε πανίσχυρο «κορσέ» που καταπολεμά τους ενοχλητικούς πόνους στη μέση και στην πλάτη. Ο λόγος για τις ασκήσεις του «πυρήνα», οι οποίες αποτελούν μέρος των πλέον «μοδάτων» τύπων γυμναστικής, όπως π.χ. το pilates και η γιόγκα. Αρκετές επιστημονικές μελέτες ωστόσο έχουν δείξει ότι ίσως τελικά οι βλάβες που προκαλούνται από την εκτέλεση των γνωστών ασκήσεων να αντισταθμίζουν τα οφέλη που χαρίζουν.

Ολα ξεκίνησαν στα μέσα της δεκαετίας του ΄90, όταν μια μελέτη αυστραλών ερευνητών από το Πανεπιστήμιο του Κουίνσλαντ που εξέταζαν τους λόγους που πυροδοτούν τον πόνο στην πλάτη έδειξε ότι η ενδυνάμωση του εγκάρσιου κοιλιακού μυός μπορεί να αποτρέψει κάτι τέτοιο.

Συγκεκριμένα ο δρ Πολ Χότζες και οι συνεργάτες του κατέγραψαν με τη βοήθεια ηλεκτροδίων το «ταξίδι» του πόνου σε δύο ομάδες εθελοντών- στην πρώτη ανήκαν υγιή άτομα και στη δεύτερη άτομα που ταλαιπωρούνταν από επίμονους πόνους στη μέση- όταν σήκωναν γρήγορα τα χέρια τους ψηλά. Είδαν ότι ο εγκέφαλος των υγιών ατόμων έστελνε σήμα απευθείας στον εγκάρσιο κοιλιακό μυ δίνοντάς του εντολή να συσπασθεί και να υπο στηρίξει τη μέση προτού εκείνοι σηκώσουν τα χέρια. Αντίθετα, στην περίπτωση των μελών της δεύτερης ομάδας δεν συνέβαινε κάτι τέτοιο, με αποτέλεσμα η σπονδυλική στήλη να παραμένει ευάλωτη στην επώδυνη άσκηση.

Τα αποτελέσματα αυτά σύντομα συνδέθηκαν με τις ευεργετικές ιδιότητες των ασκήσεων του πυρήνα και πολύ γρήγορα η τεχνική pilates, η οποία εστιάζει κυρίως στην ενδυνάμωση των μυών της κοιλιακής χώρας, της λεκάνης και της οσφυϊκής περιοχής, κέρδισε τεράστια δημοσιότητα σκαρφαλώνοντας στην κορυφή των προτιμήσεων των διασήμων του Χόλιγουντ- και όχι μόνο.

Πριν από περίπου δύο χρόνια μια αμφιλεγόμενη μελέτη που δημοσιεύθηκε στην επιθεώρηση «Βritish Journal of Sports Μedicine» ανέφερε ότι η σημασία των ασκήσεων αυτών είχε μάλλον υπερεκτιμηθεί και ότι τελικά η υπερπροσπάθεια τόνωσης των κοιλιακών μυών υγιών ατόμων με καλή φυσική κατάσταση θα μπορούσε να προσφέρει ελάχιστα οφέλη και να έχει καταστροφικές συνέπειες στην υγεία τους.

Σε άλλες μελέτες που πραγματοποίησαν καναδοί επιστήμονες από το Πανεπιστήμιο του Γουότερλου φάνηκε ότι τελικά η υπερβολική έμφαση στην εξάσκηση του εγκάρσιου κοιλιακού μυός δεν οδηγεί στην καλύτερη σωματική κίνηση ή στην ελάττωση του πόνου στη μέση και στην πλάτη. Οι ειδικοί διαπίστωσαν ακόμη ότι το «ρούφηγμα» της κοιλιάς προς τα μέσα και στη συνέχεια η απελευθέρωσή της προς τα έξω- που πραγματοποιείται κατά τη διάρκεια του pilates και κάποιων μορφών γιόγκα- μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα την αποσταθεροποίηση της ευθυγράμμισης της σπονδυλικής στήλης.

ΜΕ ΤΗ ΣΩΣΤΗ ΚΑΘΟΔΗΓΗΣΗ
«Ο καθένας χρειάζεται τη... δική του γυμναστική»
Ημέθοδος pilates θα μπορούσε να χαρακτηριστεί μια μορφή εξάσκησης για τη διατήρηση της σωστής θέσης των επί μέρους τμημάτων της σπονδυλικής στήλης εξήγησε μιλώντας στο «Βήμα» ο κ. Γιώργος Τσίγκανος, λέκτωρ Αθλητικής Φυσικοθεραπείας στα ΤΕΦΑΑ του Πανεπιστημίου Αθηνών. «Το pilates εφαρμόζεται περισσότερο στο πλαίσιο της πρόληψης των προβλημάτων της πλάτης και έχει να προσφέρει σημαντικά αποτελέσματα στο κομμάτι αυτό» μας λέει ο κ. Τσίγκανος. «Είτε σε επίπεδο πρόληψηςείτε σε επίπεδο αποκατάστασης,όμως,δεν αποτελεί πανάκεια:δηλαδή,κάποια τεχνική που αν την εφαρμόσουμε θα μας λύσει όλα μας τα προβλήματα», προσθέτει. Ο κίνδυνος τραυματισμού είναι πράγματι υπαρκτός, μας λέει ο ειδικός, όπως συμβαίνει άλλωστε και με κάθε τύπο άσκησης. «Δεν μπορούμε να εξιδανικεύουμε τον τύπο των ασκήσεων και τον τρόπο εφαρμογής των διαφόρων τεχνικών. Αν κάποιος, δηλαδή, έχει ένα καρδιοαναπνευστικό πρόβλημα και δεν μπορεί να κάνει αεροβική άσκηση, τότε θα πρέπει να ακολουθήσει τέτοιου τύπου ασκήσεις» επισημαίνει ο κ. Τσίγκανος.

Από την πλευρά της, η κυρία Χρύσα Χαρατσή, εκπρόσωπος Τύπου και Επικοινωνίας της γνωστής αλυσίδας γυμναστηρίων Αsana Ελένη Πετρουλάκη-Ιvic, μας εξήγησε ότι η μέθοδος pilates έχει ως βάση της το κέντρο του σώματος (την κοιλιά) και στόχο να «μακραίνει» τους μυς και μπορεί να πραγματοποιηθεί σε μορφή «mat» (ομαδικό πρόγραμμα με χρήση αξεσουάρ) με ασκήσεις εδάφους ή με τη βοήθεια του ειδικού οργάνου με αντιστάσεις που ονομάζεται «reformer» (προσωπικό πρόγραμμα). «Οταν κάποιος απευθύνεται στα γυμναστήριά μας, με τη βοήθεια του επιστημονικού μας συμβούλου, του κ. Τάσου Μαργαρίτη, φτιάχνουμε αρχικά ένα ιατρικό ιστορικό του ενδιαφερομένου και από εκεί και πέρα καθοδηγούμαστε ως προς το ποιο πρόγραμμα άσκησης θα πρέπει να ακολουθήσει. Ο γυμναστής πάντοτε καθοδηγείται από τον φυσικοθεραπευτή» υπογραμμίζει η κυρία Χαρατσή . Στη γυμναστική, επισημαίνει, χρειάζεται συνδυασμός όλων των μορφών άσκησης.

Δεν είναι λίγοι ωστόσο όσοι καταφεύγουν στη συγκεκριμένη τεχνική ακριβώς επειδή γυμνάζει και τονώνει το σώμα χωρίς να αυξάνει τον μυϊκό όγκο. «Σε αντίθεση με το body building, το pilates γυμνάζει χωρίς να προσθέτει όγκο» μας λέει η κυρία Αλίς Καλουγκαρεάνου, δασκάλα γιόγκα και ιδιοκτήτρια του Υoga Fit Studio στο Παλαιό Φάληρο, όπου διδάσκεται και η τεχνική pilates. «Η μέθοδος pilates αποτελεί μια επαναστατική προσέγγιση στην κλασική έννοια της άσκησης καθώς απευθύνεται στις ανάγκες όλου του κόσμου:από άτομα που κάνουν καθιστική ζωή μέχρι αθλητές. Δεν θα πρέπει ωστόσο κανείς να περιορίζεται μόνο σε αυτήν γιατί κάτι τέτοιο θα είναι σαν να αποκλείει σημαντικές ομάδες τροφίμων από τη διατροφή του» επισημαίνει η κυρία Καλουγκαρεάνου.

Το Βήμα