Στα αζήτητα βρίσκεται και η παραθεριστική κατοικία

Μεγάλο πλήγμα στην παραθεριστική κατοικία έχει επιφέρει η οικονομική κρίση, με τις τιμές να διαμορφώνονται από 15% μέχρι 25% κατά μέσον όρο πιο χαμηλά σε σχέση με τα επίπεδα του 2008, φέροντας μερικές κατασκευαστικές εταιρείες που είχαν δανεισθεί τα προηγούμενα χρόνια για να χρηματοδοτήσουν το κατασκευαστικό τους έργο, στα όριά τους.

Στελέχη της κτηματαγοράς συμφωνούν ότι το εκρηκτικό μείγμα της μεγάλης μείωσης της ζήτησης λόγω της οικονομικής κρίσης από τη μία πλευρά και της αυξημένης προσφοράς στον απόηχο της μεγάλης ανοικοδόμησης των τελευταίων ετών, απ' την άλλη, έχουν δημιουργήσει μεγάλο πρόβλημα στην κτηματαγορά αρκετών νησιών, καθώς και άλλων δημοφιλών προορισμών.

Ρευστοποίηση

Οταν υπάρχει οικονομική κρίση, ο πρώτος κλάδος των ακινήτων που πλήττεται είναι η παραθεριστική κατοικία. Αυτό συμβαίνει γιατί η συγκεκριμένη αγορά αντιμετωπίζεται ως εκδήλωση μιας πολυτέλειας την οποία απολαμβάνει κανείς όταν τα οικονομικά του είναι ανθηρά», τονίζει ο σύμβουλος ακινήτων Νίκος Γιαννουλέλης.

«Γι' αυτό τον λόγο η παραθεριστική κατοικία είναι η πρώτη επιλογή προς ρευστοποίηση όταν τα πράγματα δεν πάνε καλά. Με τη διεθνή και κυρίως την ελληνική οικονομία σε κρίση είναι προφανές ότι η παραθεριστική κατοικία στη χώρα μας πληρώνει ακριβά το τίμημα».

Εκ των πραγμάτων, οι δυνητικοί έλληνες αγοραστές δεν δείχνουν ενδιαφέρον, είτε λόγω της συμπίεσης του διαθέσιμου εισοδήματός τους και της αβεβαιότητας που υπάρχει, πλέον και στη χώρα μας, είτε λόγω της απροθυμίας των τραπεζών να τους δώσουν δάνεια.

Η αρνητική εικόνα που υπάρχει για την ελληνική οικονομία στο εξωτερικό έχει επίσης αποθαρρύνει αρκετούς ξένους ενδιαφερόμενους που προτιμούν να περιμένουν μέχρι να ξεκαθαρίσει η εικόνα πριν κάνουν οτιδήποτε.

Σε γενικές γραμμές, υπάρχουν τρεις τύποι ξένων ενδιαφερομένων: Εκείνων που αγοράζουν παραθεριστική κατοικία στην Ελλάδα για τις διακοπές τους, εκείνων που αγοράζουν για να ζήσουν ως συνταξιούχοι και εκείνων που επενδύουν, προσδοκώντας υψηλές υπεραξίες.

Από τους ξένους που επιλέγουν να αγοράσουν εξοχική κατοικία στην Ελλάδα, την πρωτοκαθεδρία έχουν οι Αγγλοι και ακολουθούν οι Γερμανοί με τους Σκανδιναβούς, σύμφωνα με έμπειρα στελέχη της κτηματαγοράς.

Οι περιοχές στις οποίες η αγορά της παραθεριστικής κατοικίας γνώρισε τη μεγαλύτερη άνθηση τα προηγούμενα χρόνια, ειδικότερα την περίοδο 2004-2007, πλήττονται σήμερα περισσότερο. Αυτό σημαίνει ότι η κρίση είναι μεγαλύτερη στην Κρήτη και έπονται οι Κυκλάδες με την Μύκονο, την Πάρο κ.λπ.

*Σύμφωνα με εκτιμήσεις, κάπου 800 κατοικίες, εκ των οποίων οι 750 νεόδμητες, άλλαζαν μέχρι πριν από δύο χρόνια χέρια στην Πάρο. Φέτος δεν ξεπερνούν ούτε τις 100, εκ των οποίων μόνο 10-20 είναι καινούριες», συμπληρώνει ο κ. Γιαννουλέλης, προσθέτοντας ότι οι τιμές πώλησης στο νησί κυμαίνονται μεταξύ 2.000 και 2.500 ευρώ το τ.μ.

*Η κρίση έχει χτυπήσει επίσης τη Μύκονο, όπου κάποιες πολυτελείς επαύλεις πωλούνται 25% και πλέον πιο κάτω από εκεί που αποτιμούνταν πριν από ένα-δυο χρόνια, καθώς οι ιδιοκτήτες τους χρειάζονται τα χρήματα. Η έλλειψη, όμως, αγοραστών είναι εμφανής. Σε άλλες περιπτώσεις, π.χ. κατοικίες με καλή θέα σε ακριβές περιοχές κοντά στη θάλασσα, η μείωση των τιμών είναι μικρότερη και φθάνει μέχρι το 10%-15%.

Οι τιμές στη Μύκονο μπορεί να φτάνουν μέχρι τις 10.000 ευρώ το τ.μ. ακόμη και σήμερα, αλλά πλέον μπορεί να βρει κανείς κατοικία πληρώνοντας λιγότερα από 3.000 ευρώ το τ.μ., σύμφωνα με τον κ. Γιαννουλέλη.

Η μεσοσταθμική τιμή πώλησης ανέρχεται σε 5.500 ευρώ το τ.μ. φέτος από 7.500 ευρώ το τ.μ. το 2009 σύμφωνα με τον κ. Μελάκη, επικεφαλής του γραφείου Δανός - Μελάκης που δραστηριοποιείται στα Χανιά.

*Δραματική πτώση των συναλλαγών και αξιοσημείωτη συμπίεση των τιμών παρατηρείται επίσης στην Ανδρο, όπου «δεν έχει γίνει ούτε ένα συμβόλαιο», σύμφωνα με τον Δημήτρη Καψιμάλη, πρόεδρο της Ενωσης Κατασκευαστών Κτιρίων. Σε γενικές γραμμές, το 80%-90% των αγοραστών παραθεριστικών κατοικιών στις Κυκλάδες είναι Ελληνες και οι υπόλοιποι ξένοι.

Σημαντικό ρόλο στη διαμόρφωση της ανωτέρω αναλογίας υπέρ των Ελλήνων έχουν παίξει διάφοροι παράγοντες. Ενας απ' αυτούς ήταν η δρομολόγηση ταχύπλοων σκαφών τύπου «καταμαράν», με τα οποία μειώθηκε πολύ ο χρόνος μετάβασης και τα κατέστησε προορισμό Σαββατοκύριακου. Από τα νησιά των Κυκλάδων, μόνο η Μύκονος και η Σαντορίνη έχουν διεθνή αεροδρόμια.

Από την άλλη πλευρά, αυξήθηκε αρκετά το κόστος μετάβασης, όμως λίγοι έδιναν σημασία σ' αυτόν τον παράγοντα αφού υπήρχε οικονομική ανάπτυξη. Ομως η κρίση κατέστησε το κόστος μεταβίβασης στις Κυκλάδες καθοριστικό παράγοντα και πλέον ελάχιστοι ενδιαφέρονται για αγορά παραθεριστικής κατοικίας εκεί.

Η απροθυμία των τραπεζών να δώσουν νέα δάνεια, ιδίως για παραθεριστική κατοικία, έχει επιδεινώσει το κλίμα, αν και η ζήτηση από έλληνες και ξένους είναι ανεμική.

Ως εκ τούτου, η αγορά των Κυκλάδων εμφανίζει σημαντική κάμψη, καθώς διαθέτει αξιόλογο απόθεμα νεόδμητων κατοικιών και επιπλέον υπάρχει προσφορά μεταχειρισμένων σπιτιών από άτομα που έκαναν λανθασμένους υπολογισμούς. Ετσι οι τιμές έχουν συμπιεστεί 20% περίπου από την κορυφή τους, σύμφωνα με τον κ. Γιαννουλέλη.

*Η αναλογία ελλήνων και ξένων αγοραστών είναι 50-50 περίπου στην Κρήτη, που η παραθεριστική κατοικία γνώρισε μεγάλη ανάπτυξη, υποβοηθούμενη από την πτώση των επιτοκίων και την απλοχεριά με την οποία οι τράπεζες έδιναν δάνεια, καθώς και την ύπαρξη των δύο διεθνών αεροδρομίων. Σημαντικό ρόλο στην ανάδειξη της Κρήτης σε πόλο έλξης ξένων αγοραστών αποδείχθηκε επίσης το πετυχημένο σλόγκαν «ελάτε στην Κρήτη για να ζήσετε περισσότερα χρόνια», που είχε μεγάλη απήχηση στους βορειοευρωπαίους συνταξιούχους. Βοήθησε επίσης η ύπαρξη υποδομών, π.χ. νοσοκομεία, και η οργανωμένη τουριστική υποδομή.

Ομως η διεθνής οικονομική κρίση του 2008 έβαλε φρένο στη ζήτηση για παραθεριστικές κατοικίες από το εξωτερικό, ενώ το κλίμα επιδείνωσε περαιτέρω η ύφεση της ελληνικής οικονομίας. Στην Κρήτη υπάρχει πλέον μεγάλο απόθεμα κατοικιών και κατασκευαστικές εταιρείες που είχαν δανειστεί για να τις αναπτύξουν αντιμετωπίζουν σοβαρά οικονομικά προβλήματα.

Οι τιμές στο νησί κυμαίνονται πλέον μεταξύ 1.700 και 1.900 ευρώ το τ.μ., έναντι 2.500-2.600 ευρώ πριν από δυο χρόνια σύμφωνα με τον κ. Μελάκη. «Υπάρχουν μεζονέτες και εξοχικές κατοικίες που πωλούνται πλέον στο κόστος κατασκευής», τονίζει ο ίδιος, προσθέτοντας ότι η πτώση στις τιμές των αξιών γης ανέρχεται σε 20%.

Ο κ. Μελάκης αναφέρει ότι η συναλλακτική δραστηριότητα έχει πέσει σημαντικά και παρά την πτώση των τιμών δεν υπάρχει ενδιαφέρον. Ενθαρρυντικό, σύμφωνα με τον ίδιο, είναι το γεγονός ότι υπάρχουν ερωτήσεις από ξένα μεσιτικά γραφεία που ίσως μεταφρασθούν σε έμπρακτο ενδιαφέρον για αγορά αργότερα. Ο ίδιος καταγράφει επίσης την τάση να μεταπωλούν ξένοι τις εξοχικές τους κατοικίες σε τρίτους, γιατί πιθανόν θέλουν να αγοράσουν κάτι άλλο στην πατρίδα τους.

Μη κορεσμένες περιοχές

Η αγορά παραθεριστικής κατοικίας έχει χτυπηθεί επίσης σε νησιά που δεν γνώρισαν τόση ανάπτυξη όσο η Κρήτη. Αυτό ισχύει τόσο για τη Ρόδο και την Σύρο όσο και την Τζιά και τις Σπέτσες.

*Οσον αφορά την Κέρκυρα, που είναι η πιο ακριβή αγορά στο Ιόνιο, οι τιμές κυμαίνονται κοντά στις 3.000 ευρώ το τ.μ. Σημειωτέον ότι η αναλογία ελλήνων - ξένων αγοραστών στην Κέρκυρα είναι 30-70, καθώς το νησί διαθέτει αεροδρόμιο και βρίσκεται κοντά στην Ιταλία.

*Πηγαίνοντας πιο βόρεια στις Σποράδες, στελέχη της κτηματαγοράς αναφέρουν ότι υπάρχει μεγάλο εύρος τιμών στις εξοχικές κατοικίες. Το μέσο εύρος τιμών είναι 2.000-2.500 ευρώ το τ.μ., αλλά υπάρχουν και πιο ακριβά ακίνητα σε Σκιάθο - Σκόπελο, που ανήκουν σε πλούσιους ιδιώτες.

Από την πλευρά της, η Φώφη Πασχαλίδου, διευθύντρια του γραφείου της Δανός & Συνεργάτες, εκπρόσωπος της ΒΝΡ Paribas Real Estate στη Θεσσαλονίκη, αναφέρει ότι οι ιδιοκτήτες παραθεριστικών κατοικιών έχουν ρίξει τις απαιτήσεις τους σε πιο λογικά επίπεδα. Η ίδια επισημαίνει ότι υπάρχει προσφορά παραθεριστικών κατοικιών από εκείνους που θα ήθελαν ρευστό είτε γιατί δεν μπορούν να εξυπηρετήσουν τα δάνεια που έχουν λάβει είτε για άλλους λόγους. Από την άλλη πλευρά, η ζήτηση από γηγενείς έχει καθίσει λόγω της ύφεσης, ενώ το ίδιο παρατηρείται με ευκατάστατους ξένους από γειτονικές χώρες όπως η Βουλγαρία κ.λπ. που πλήττονται επίσης από την κρίση.

*Η μέση τιμή πώλησης μιας παραθεριστικής κατοικίας στη Χαλκιδική είναι γύρω στις 2.500 ευρώ το τ.μ., ενώ η μέγιστη τοποθετείται στις 3.500 ευρώ.

Το πρώτο πόδι της Χαλκιδικής με το Παλιούρι και το Σάνι γνώρισε τη μεγαλύτερη ανοικοδόμηση και γι' αυτό θεωρείται σήμερα το πιο ευάλωτο με τη μεγαλύτερη προσφορά παραθεριστικών κατοικιών.

Το δεύτερο πόδι βρίσκεται σε μεγαλύτερη απόσταση από τη Θεσσαλονίκη και θεωρείται λιγότερο κορεσμένο, με αρκετές κατοικίες γύρω από το Πόρτο Καρράς. Προσφορά κατοικιών φαίνεται ότι υπάρχει στο Μπουρμπουρού, όπου υπάρχει οικισμός πανεπιστημιακών, με τις τιμές να κυμαίνονται κοντά στις 2.500 ευρώ ανά τ.μ.

E-Net