Παγκόσμια ημέρα κατά του καπνίσματος

Η Παγκόσμια ημέρα κατά του καπνίσματος γιορτάζεται κάθε χρόνο στις 31 Μαΐου, με πρωτοβουλία του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, ο οποίος πήρε τη σχετική απόφαση το 1988, με σκοπό να μας υπενθυμίζει τις βλαπτικές συνέπειες του καπνίσματος.

Οι πρώτοι που ανακάλυψαν τις χαλαρωτικές ιδιότητες του καπνού ήταν οι Ινδιάνοι, ενώ με την άφιξη των πρώτων Ευρωπαίων  στην αμερικανική ήπειρο τον 15ο αιώνα, η συνήθεια αυτή πέρασε στην Ευρώπη και σταδιακά και στον υπόλοιπο κόσμο.

Από τότε υπήρχαν ήδη αντιδράσεις. Το 1604 ο βασιλιάς της Αγγλίας, Ιάκωβος Α’, κατήγγειλε τη χρήση του καπνού ως «απαίσια για τα μάτια, μισητή για τη μύτη, καταστροφική για το μυαλό και επικίνδυνη για τους πνεύμονες».

Το πέρασμα από τη χρήση ακατέργαστου καπνού στο τσιγάρο έγινε μόλις τον 20ο αιώνα, όταν δημιουργήθηκαν οι πρώτες καπνοβιομηχανίες, που σημείωσαν μεγάλη άνοδο στην παραγωγή τους κατά τη διάρκεια του Α’ Παγκοσμίου πολέμου, καθώς οι στρατιώτες, κάτω από συνθήκες άγχους, κάπνιζαν τόσο ώστε να εθιστούν στη νικοτίνη.

Κατά τη δεκαετία του ’20 το τσιγάρο πέρασε στο χώρο της διαφήμισης και έγινε το σύμβολο της ανέμελης ζωής. Η εικόνα αυτή συνεχίστηκε μέχρι τη δεκαετία του ’60, όταν η ιατρική κοινότητα και οι κυβερνήσεις, άρχισαν να επιβάλλουν σταδιακά απαγορεύσεις και μέτρα για τη δημόσια υγεία, συνειδητοποιώντας τις βλαπτικές συνέπειες του καπνίσματος.

Η πρώτη επιστημονική έρευνα επί του θέματος έγινε το 1962, από τον ιατρικό σύλλογο της Μ. Βρετανίας. Δύο χρόνια αργότερα, αμερικανική έκθεση με τίτλο «Καπνός και υγεία», συνέδεσε για πρώτη φορά το κάπνισμα με τον καρκίνο των πνευμόνων και τη χρόνια βρογχίτιδα.

Τότε έκαναν την εμφάνισή τους και οι πρώτες αντικαπνιστικές καμπάνιες, οι οποίες οδήγησαν το 1965 σε θέσπιση νόμου, που προέβλεπε, μεταξύ πολλών άλλων, την αναγραφή στα πακέτα των τσιγάρων της φράσης «Το κάπνισμα βλάπτει σοβαρά την υγεία».
Στατιστικά Στοιχεία

Το κάπνισμα προκαλεί:

- τον θάνατο 3,5 εκατομμυρίων ανθρώπων κάθε χρόνο σε όλο τον κόσμο

- το 25% των θανάτων από καρδιοπάθεια

- το 83% των θανάτων από χρόνια βρογχίτιδα και εμφύσημα

- το 90% των περιφερειακών αγγειακών νόσων που συχνά οδηγούν σε ακρωτηριασμό

- το 82% των θανάτων από καρκίνο του πνεύμονα

- oικονομική «αιμορραγία» 200 δισεκατομμυρίων δολαρίων κάθε χρόνο στους πάσχοντες από νόσους που σχετίζονται με το κάπνισμα, σύμφωνα με μελέτη της Παγκόσμιας Τράπεζας.

Σύμφωνα με τα στοιχεία του Ελληνικού Ιδρύματος Καρδιολογίας, της Αντικαπνιστικής και Αντικαρκινικής Εταιρίας:

- Η Ελλάδα είναι μία από τις πρώτες χώρες στην Ευρώπη σε κατανάλωση τσιγάρων, με τους άνδρες να προηγούνται με 47,4% έναντι 39,6% των γυναικών.

- Το 33% των εφήβων, ηλικίας 12 έως 18 ετών, έχουν δοκιμάσει τσιγάρο και το 10% δηλώνουν καπνιστές.

Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της Ελληνικής Αντικαρκινικής Εταιρείας:

- Οι καπνιστές στη χώρα μας αυξήθηκαν κατά 10% από το 1996. Το ίδιο, όμως, συνέβη και με τους θανάτους με καρκίνο του πνεύμονα, που ξεπερνούν πλέον τους 6.000 ετησίως.

- Ακόμη και από την ηλικία των 10 ετών, οι Έλληνες δοκιμάζουν το τσιγάρο.

- Μέχρι τα 14, σχεδόν οι μισοί έφηβοι έχουν δοκιμάσει τσιγάρο, ενώ στα 18 ο ένας στους δύο μαθητές έχει γίνει συστηματικός καπνιστής.

- Μόλις το 3% των μαθητών του γυμνασίου και το 11% των μαθητών του λυκείου καταφέρνουν να σταματήσουν το κάπνισμα μετά από συστηματική χρήση.

- Αυξάνονται όλο και περισσότερο οι νέες γυναίκες καπνίστριες, αλλά και όσες δεν συμμορφώνονται σε ευαίσθητες περιόδους, όπως αυτές της εγκυμοσύνης και του θηλασμού. Δεν είναι τυχαίο, εξηγούν οι επιστήμονες, ότι η πιθανότητα για έμφραγμα του μυοκαρδίου αυξήθηκε κατά 50% τα τελευταία χρόνια στις γυναίκες σε σχέση με τους άνδρες.