Μόνο οι καλά γυμνασμένες τράπεζες θα τερματίσουν με κέρδη το 2010

Στο μάτι του γενικότερου μακροοικονομικού κυκλώνα βρέθηκαν οι ελληνικές τράπεζες το 2009 και φαίνεται ότι ακόμα δεν έχουν καταφέρει να ξεφύγουν από αυτόν, ενώ και οι προβλέψεις για το επόμενο διάστημα δεν είναι ιδιαίτερα αισιόδοξες. Τα αποτελέσματα της περασμένης χρήσης αποδεικνύουν το γεγονός, καθώς η μείωση των κερδών τους ήταν ιδιαίτερα σημαντική και κυμάνθηκε σε επίπεδα μεταξύ του 25% και 45%.
Στη διαμόρφωση των αρνητικών αποτελεσμάτων του περυσινού έτους συμμετείχαν σχεδόν όλοι οι βασικοί τραπεζικοί δείκτες, οι οποίοι επιδεινώθηκαν άλλοι περισσότερο και άλλοι λιγότερο.

Οι προβλέψεις για τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια αυξήθηκαν ενώ ταυτόχρονα ο όγκος εργασιών μειώθηκε αισθητά. Αυτό σημαίνει ότι χορηγήθηκαν σημαντικά λιγότερα δάνεια, μειώθηκαν τα έσοδα από προμήθειες, ενώ το ίδιο ίσχυσε και στον τομέα του trading, δηλαδή στα κέρδη από ομόλογα και μετοχές που οι τράπεζες διατηρούν στα χαρτοφυλάκια τους.

Ο δείκτης καθυστερήσεων (NPL) στα δάνεια συνεχώς αυξανόταν κατά τη διάρκεια του 2009 με τις προβλέψεις να κάνουν λόγο ότι θα διαμορφωθεί τελικά ακόμα και σε διψήφιο ποσοστό - μία εξέλιξη όμως που απ’ ότι φαίνεται δεν θα επαληθευτεί. Υπολογίζεται ότι τελικά ο δείκτης καθυστερήσεων θα «προσγειωθεί» στο 7%, ποσοστό που θεωρείται ιδιαίτερα υψηλό για την αγορά, καθώς στο τέλος του 2008 βρισκόταν μόλις στο 4,5%.

Οι μεγαλύτερες καθυστερήσεις παρατηρήθηκαν στα καταναλωτικά δάνεια, και ακολούθησαν τα στεγαστικά και τα επιχειρηματικά. Το κόστος τους χρήματος επίσης αυξανόταν συνεχώς για τις τράπεζες προς το τέλος του χρόνου εξαιτίας του δύσκολου μακροοικονομικού περιβάλλοντος, το οποίο δημιουργούσε υψηλότερα επιτόκια καταθέσεων.

Αποτέλεσμα ήταν να μειώνεται ο δείκτης ΝΙΜ (Net Interest Margin) και να κυμαίνεται μεταξύ 1,6% και 3,6%. Η μείωση των καταθέσεων λόγω της κρίσης ανάγκασε τις τράπεζες να αυξήσουν τα επιτόκια και κατά συνέπεια επιδείνωσε τον NIM, ενώ διαμόρφωσε αρνητικά και το δείκτη δανείων προς καταθέσεις, ο οποίος στις περισσότερες περιπτώσεις ξεπέρασε το 100% και κυμαινόταν προς το τέλος του 2009 μεταξύ 87% και 122% με συνεχώς αυξητικές τάσεις. Σε όλα τα παραπάνω αρνητικά ήρθε να προστεθεί και η επιβολή έκτακτης εισφοράς, η οποία υπολογίσθηκε βάσει εσόδων και επιδείνωσε περαιτέρω τα τελικά αποτελέσματα.

Δυσκολίες και εκτός συνόρων
Εκτός από τις δυσκολίες στο εγχώριο πεδίο, οι ελληνικές τράπεζες αντιμετώπισαν και προβλήματα με τις περισσότερες θυγατρικές τους ειδικά με αυτές που έχουν έδρα στην ανατολική Ευρώπη. Οι συγκεκριμένες εξελίχθηκαν σε μαύρη τρύπα για τους ισολογισμούς των μητρικών τραπεζών, καθώς στην καλύτερη περίπτωση τα κέρδη τους μειώθηκαν κατά 50%, ενώ σε κάποιες άλλες περιπτώσεις «γύρισαν» σε σημαντικές ζημιές.

Μάλιστα, οι ίδιες οι διοικήσεις των τραπεζών προβλέπουν για τις αγορές της Ανατολικής Ευρώπης ότι η διαδικασία εξισορρόπησής τους δεν θα είναι εύκολη υπόθεση, καθώς δέχτηκαν ισχυρό πλήγμα από την κρίση το 2009. Παρ’ όλα αυτά, θεωρούν ότι εξακολουθούν να έχουν θετικές προοπτικές σε μακροχρόνια βάση.

Φωτεινή εξαίρεση στις επιδόσεις των θυγατρικών αποτελεί η τουρκική Finansbank της Εθνικής Τράπεζας, η οποία όχι μόνο δεν παρουσίασε μείωση αποτελεσμάτων αλλά τα αύξησε στα 425 εκατ. ευρώ, αντιπροσωπεύοντας το 46% των συνολικών κερδών του ομίλου. Σημειώνεται ότι τα κέρδη της Finansbank ξεπέρασαν τα κέρδη της Εθνικής στην Ελλάδα, τα οποία περιορίστηκαν στα 398 εκατ. ευρώ (-57%).

Δηλαδή δεν θα ήταν υπερβολή να πει κανείς ότι η τουρκική τράπεζα λειτούργησε κυριολεκτικά ως σωσίβιο για την μεγαλύτερη ελληνική τράπεζα και είναι ο κύριος παράγοντας για τη σημαντικά καλύτερη εικόνα που έχει σε σχέση με τις μεγάλες ιδιωτικές ανταγωνίστριες τράπεζες. Και η μεγάλη ειρωνεία είναι ότι η συγκεκριμένη εξαγορά ήταν αυτή που συγκέντρωσε αρχικά τα περισσότερα πυρά των επικριτών, οι οποίοι θεωρούσαν την τουρκική ως ιδιαίτερα επικίνδυνη και εχθρική προς την Ελλάδα αγορά, ενώ από την άλλη οι ίδιοι χειροκροτούσαν τα «ανοίγματα» στην Ανατολική Ευρώπη, η οποία θεωρούνταν τότε ως η αγορά με τις πιο ευοίωνες προοπτικές.

Πηγή:Banker's Review