Επίθεση Παπανδρέου σε Καραμανλή και κερδοσκόπους

Ο πρωθυπουργός Γιώργος Παπανδρέου εξαπολύει σφοδρή επίθεση στους κερδοσκόπους και στον Κ. Καραμανλή, την κυβέρνηση του οποίου χαρακτηρίζει “δέσμια συμφερόντων” στη συνέντευξή του στην ισπανική εφημερίδα El Pais. Απορρίπτει το ενδεχόμενο αναδιάρθρωσης του χρέους και αναγνωρίζει εμμέσως τον κίνδυνο βαθιάς ύφεσης, λόγω του προγράμματος λιτότητας. Ειέ ο κ Παπανδρέου στη συνέντευξη του:

Για τους κερδοσκόπους: “Συνέβη στην Ελλάδα, αλλά συνέβη και στη Wall Street: Η έλλειψη διαφάνειας, οι δυνάμεις της αγοράς που δρούσαν ανεξέλεγκτα. Και θα έλεγα όχι μόνο οι δυνάμεις της αγοράς, αλλά και συγκεκριμένοι δρώντες εντός του χρηματοοικονομικού συστήματος χρησιμοποίησαν τις αγορές, χρησιμοποίησαν καινοτόμα χρηματοοικονομικά εργαλεία, και υπήρξαν πολιτικοί οι οποίοι έκαναν lobbying για να εμποδίσουν την θεσμοθέτηση των απαραίτητων ελέγχων.

Τράπεζες υπερβολικά μεγάλες για να χρεοκοπήσουν, επενδυτικές και εμπορικές τράπεζες που διατηρούσαν στενούς δεσμούς με τις ΗΠΑ, και τα λοιπά, και αυτό προκάλεσε πολλά από τα προβλήματα, υπάρχουν τα παράγωγα, η κερδοσκοπία, υπάρχει η αδιαφάνεια. Αυτά τα προβλήματα, που είναι όντως μια αποτυχία της δημοκρατίας, των δημοκρατικών μας θεσμών, τα εκμεταλλεύθηκαν όχι μόνο γενικώς οι δυνάμεις τις αγοράς, αλλά επίσης πολύ συγκεκριμένα συμφέροντα, που επιθυμούσαν να αυξήσουν τα οφέλη και την ισχύ τους”.

Για τον Κ. Καραμανλή: “Η προηγούμενη συντηρητική κυβέρνηση ήταν βασικά δέσμια συγκεκριμένων συμφερόντων και διαχειρίστηκε κακώς την οικονομία, βοηθώντας ελάχιστα άτομα στην πραγματικότητα. Εμείς γνωρίζαμε ότι έπρεπε να γίνουν μεγάλες αλλαγές στην Ελλάδα: να περιορίσουμε την γραφειοκρατία, να περιορίσουμε έναν υπερβολικά μεγάλο δημόσιο τομέα, που δεν είχε στόχο να προσφέρει κοινωνικές υπηρεσίες, υγεία, ή παιδεία, αλλά ήταν αποτέλεσμα πελατειακών σχέσεων.

Υπήρχαν πολιτικές χάρες, μεγάλες φοροαπαλλαγές για τους πλούσιους, φοροδιαφυγή, επίσης διαφθορά. Ο συνδυασμός των παραπάνω είχε ως αποτέλεσμα ότι το σύστημα, το οικονομικό σύστημα, κατέστη μη βιώσιμο. Το Brooklyn Institute βεβαιώνει ότι αν μειώναμε την αδιαφάνεια και μέρος της διαφθοράς, αυτό θα μπορούσε να αυξήσει κατά 8% το ΑΕΠ μας, το οποίο σημαίνει 20 δισεκατομμύρια για την Ελλάδα. Το 8% είναι ένα τεράστιο ποσοστό. Συνεπώς μιλάμε για μια κακοδιαχείριση εκ μέρους της προηγούμενης κυβέρνησης. Αλλά τελικά αυτοί που θα πληρώσουν θα είναι οι πολίτες”.

Για το ΔΝΤ: “Πρέπει να διακρίνουμε μεταξύ των αγορών και του ΔΝΤ και της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Το ΔΝΤ και η Ευρωπαϊκή Ένωση και ο νέος μηχανισμός που δημιουργήθηκε βρίσκονται εδώ για να παρέμβουν στις αγορές και να τους πουν: «Σταματήστε!». Πρέπει να σταθεροποιήσουμε τις οικονομίες μας. Αλλά, από την άλλη πλευρά, εφόσον έχουμε ένα πρόγραμμα για να το κάνουμε, χρειαζόμαστε υποστήριξη έτσι ώστε οι αγορές να μην ξεφύγουν από τον έλεγχο ή να κερδοσκοπήσουν.

Η Ισπανία και η Πορτογαλία δεν είναι σε τόσο κακή κατάσταση, και όμως έπεσαν θύματα αυτής της υστερίας. Όταν παρουσιάσαμε τα αποτελέσματά μας με τρόπο διαφανή, οι αγορές που φοβόντουσαν πολύ εξαιτίας αυτού που συνέβη το 2008, αντέδρασαν πολύ βίαια. Ανακοινώσαμε τρία πακέτα. Και κάθε φορά οι αγορές ξεκινούσαν να ηρεμούν, αλλά ύστερα επέστρεφαν στις βίαιες αντιδράσεις. Και αυτό συνέβαινε για δύο λόγους: Πρώτον, εξαιτίας του φόβου, ήταν σαν μια αγέλη βουβάλων, που είναι ήρεμοι και ξαφνικά τρομοκρατούνται και τρέχουν πανικόβλητοι. Παίρναμε μέτρα, και ηρεμούσαν για κάποιο χρονικό διάστημα.

Αλλά επίσης υπήρχαν οι κερδοσκόποι που είναι εκτός των αγορών, κάνοντας θόρυβο εκτός της αγέλης, έτσι ώστε προκαλούταν νέα πανικόβλητη έξοδος. Έτσι η χιονοστιβάδα κάθε φορά γινόταν μεγαλύτερη. Και είπαμε -αυτό το είπαμε από την αρχή- ότι σε αυτό το σημείο είναι που χρειαζόμαστε μια παρέμβαση στις αγορές.

Για να κατανοήσει κανείς την ελληνική κρίση πρέπει να την τοποθετήσει σε ένα ευρύτερο πλαίσιο. Στην ρίζα της πρώτης φάσης της κρίσης, εγώ ο ίδιος και άλλοι ηγέτες, υπογραμμίσαμε την ανάγκη λήψης μέτρων ρύθμισης του παγκόσμιου χρηματοοικονομικού συστήματος. Δυστυχώς, η διεθνής κοινότητα δεν αντέδρασε έγκαιρα.

Η συνέπεια ήταν ότι οι κερδοσκόποι αποφάσισαν έκτοτε να επιτεθούν στην Ευρωπαϊκή Ένωση, θέτοντας ως πρώτο στόχο την Ελλάδα. Η Ελλάδα είχε μόλις εκλέξει νέα κυβέρνηση, Η προηγούμενη, του συντηρητικού κόμματος της Νέας Δημοκρατίας, είχε αφήσει την οικονομία σε μια κατάσταση αξιοθρήνητη και είχε σχεδόν διπλασιάσει το δημόσιο χρέος μέσα σε πέντε χρόνια. Τώρα δεν αρκεί μια χώρα να επιβάλει τα μέτρα λιτότητας.

Χρειάζεται και η υποστήριξη της ισχύος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, της ΕΚΤ και της Επιτροπής, και οπωσδήποτε, η ΕΕ αποφάσισε να συμπεριλάβει επίσης το ΔΝΤ. Αυτή είναι μια βασική παρέμβαση στις αγορές έτσι ώστε ο πανικός να μην ισοπεδώσει όχι μόνο την Ελλάδα, αλλά και πολλές άλλες χώρες”.

Για την ΕΕ: “Υπάρχουν δύο ζητήματα, τα οποία μπορεί να είναι αντιφατικά, αλλά είναι αληθινά. Η Ευρώπη καθυστέρησε την ώρα της λήψης αποφάσεων, αλλά από την άλλη, η Ευρώπη έλαβε αποφάσεις πιο γρήγορα παρά ποτέ. Επιτρέψτε μου να το διευκρινίσω. Η Ευρωπαϊκή Ένωση άργησε να αντιληφθεί ότι η επίθεση των κερδοσκόπων εναντίον της Ελλάδας ήταν μόνο ένα σκαλοπάτι πριν την επίθεση σε άλλες χώρες και την απειλή ακόμα και της σταθερότητας του ευρώ.

Ευτυχώς, τώρα όλος ο κόσμος έχει αντιληφθεί τι συμβαίνει και εργάζεται συλλογικά για ληφθούν τα απαραίτητα μέτρα και να διασφαλιστεί η ευρωζώνη από τους κερδοσκόπους. Πρέπει να γίνει το ίδιο και σε παγκόσμιο επίπεδο, στους G-20.

Από την άλλη πλευρά, όλες οι αλλαγές στις οποίες έχουμε προχωρήσει, βασικές αλλαγές στον τρόπο λειτουργίας της ευρωζώνης, είναι ιστορικές. Δεν υπήρχαν αυτοί οι μηχανισμοί. Και αυτό είναι ένα άλλο ζήτημα που πρέπει να χειριστούμε. Όλοι γνωρίζουμε ότι κάθε χώρα έχει τις πολιτικές της. Έχουμε μια περίπλοκη Ένωση. Έχουμε ποικίλους θεσμούς. Αλλά, κατά τη γνώμη μου, το πρόβλημα είναι ότι χρειαζόμαστε όχι λιγότερη, αλλά περισσότερη Ευρώπη, περισσότερη ολοκλήρωση, περισσότερο συντονισμό, περισσότερους ευρωπαϊκούς θεσμούς που να μπορούν να αντιμετωπίσουν τέτοια ζητήματα με μεγάλη ταχύτητα”.

Για τη στάση της Γερμανίας: (Το τραύμα στις ελληνογερμανικές σχέσεις) “δεν είναι ανεπανόρθωτο. Θα έλεγα ότι όντως υπάρχει αρνητικό κλίμα. Όμως νομίζω ότι αυτό που ενόχλησε τον κόσμο είναι αυτά που θεωρούμε προκαταλήψεις και στερεότυπα. Στην Γερμανία, το στερεότυπο είναι: «Γιατί πληρώνουμε για τους τεμπέληδες τους Έλληνες;». Και στην Ελλάδα ακούγονται στερεότυπα για τους Γερμανούς.

Έτσι υπάρχει μια κάποια δυσαρέσκεια. Αλλά, το γεγονός είναι ότι χρειαζόμαστε ο ένας τον άλλον. Τα στερεότυπα ποτέ δεν βοήθησαν την Ευρώπη. Δημιούργησαν εχθρότητες. Και έχουμε πληρώσει για αυτές τις εχθρότητες στο παρελθόν”.

Για τη σχέση του με τη Μέρκελ: “Ήμασταν πολύ ειλικρινείς ο ένας με τον άλλον. Εγώ είπα δημοσίως, και της το είπα και προσωπικά, ότι αν δεν αντιδράσουμε με ταχύτητα, υπήρχε η πιθανότητα να εισέλθουμε στη φάση της εξάπλωσης της μόλυνσης. Και δεν ήταν μόνο η δική μου γνώμη, ήταν και η γνώμη πολλών άλλων. Η δική της άποψη ήταν ότι οι αγορές θα αντιδρούσαν θετικά, αλλά δεν το έκαναν. Ταυτόχρονα, καταλαβαίνω ότι έχει προβλήματα θεσμικά και άλλα”.

Για την ελληνική προσπάθεια: “Για αυτό λέω ότι η απώλεια αξιοπιστίας είναι χειρότερη και από το θέμα των χρημάτων. Αν δεν έχεις αξιοπιστία, δεν έχεις χρήματα. Αν είχαμε αξιοπιστία, θα είχαμε και τα χρήματα. Γι’ αυτό πρέπει να αποδείξουμε ότι είμαστε αξιόπιστοι. Ένας από τους λόγους που το πρόγραμμα λιτότητας προέκυψε ίσως πιο επώδυνο, είναι ότι πρέπει να δείξουμε στη διεθνή κοινότητα ότι η Ελλάδα διατίθεται να κάνει τις απαραίτητες θυσίες για να αλλάξει.

Ακόμα και αν κάποια από τα μέτρα είναι έκτακτα, υπάρχουν αλλά μακροπρόθεσμα μέτρα, όπως οι αλλαγές στο σύστημα των συντάξεων, ώστε να γίνει πιο δίκαιο αλλά και βιώσιμο, ώστε να έχει μια ευρύτερη χρηματοδοτική βάση, και ώστε ο κόσμος να μη φοροδιαφεύγει. Πιστεύω ότι υπάρχουν πράγματα που πρέπει να κάνουμε. Αλλά ο κόσμος αναρωτιέται: «Θα το κάνετε ;».

Οι αγορές λένε: «Θα το κάνετε;». Γι’ αυτό πρέπει να το αποδείξουμε. Και είμαστε αποφασισμένοι να το αποδείξουμε. Συνεπώς εγώ θα έλεγα, από τη μία πλευρά, αυτό που κάνουμε θα μας βοηθήσει να βελτιώσουμε την αξιοπιστία μας, και από την άλλη πλευρά, ο μηχανισμός στήριξης της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι αρκετά μεγάλης κλίμακας, έτσι ώστε να μας δίνει χρόνο για να το αποδείξουμε και για να είμαστε αξιόπιστοι. Δεν είναι απαραίτητο να προβούμε σε στάση πληρωμών ούτε σε αναδιάρθρωση του χρέους.

Για την αναδιάρθρωση χρέους: “Επιλέξαμε να μην το κάνουμε. Επιλέξαμε να επιστρέψουμε τα δάνεια που έχουμε ζητήσει. Και ο λόγος είναι ότι, γενικώς, αυτοί που δανείζουν χρήματα θέλουν να είναι σίγουροι ότι είμαστε αξιόπιστοι τη στιγμή που πρέπει να τα επιστρέψουμε. Και αυτό είναι που θέλουμε να δείξουμε στις αγορές: ότι είμαστε αξιόπιστοι όσον αφορά τα δάνεια που μας παρέχουν οι άλλοι.

Για την ύφεση: “Είναι απολύτως απαραίτητο να καταφέρουμε να δώσουμε ώθηση στην οικονομία βασιζόμενοι όχι μόνο σε έκτακτα μέτρα λιτότητας αλλά και επίσης σε δομικές αλλαγές που θα αναζωογονήσουν την πραγματική οικονομία. Μέχρι και το ΔΝΤ είπε ότι δεν είναι μόνο ζήτημα σταθεροποίησης, αλλά και ζήτημα ανάπτυξης.

Πρέπει να δημιουργήσουμε τις κατάλληλες προϋποθέσεις για την ανάπτυξη, και σε αυτό, ακόμα μια φορά, η Ευρωπαϊκή Ένωση μπορεί να βοηθήσει, προωθώντας σχέδια υποδομή, ή δημιουργώντας το κατάλληλο περιβάλλον για να υπάρξουν περισσότερες επενδύσεις στην Ευρωπαϊκή Ένωση, και συγκεκριμένα στις χώρες του νότου, και θα έλεγα επίσης στην κεντρική και ανατολική Ευρώπη.

Κάνουμε αυτό που πρέπει να κάνουμε, αλλά πρέπει να επικεντρωθούμε σε επιλογές που θα συνεισφέρουν στην ανάπτυξη σε αυτές τις περιοχές, και αυτό θα ωφελήσει όλη την Ευρώπη, οπωσδήποτε, καθώς μια οικονομία σε ανάπτυξη στην Ελλάδα σημαίνει ότι θα καταναλώνουμε προϊόντα, ευρωπαϊκά προϊόντα. Το ίδιο θα μπορούσε να ειπωθεί για την Ισπανία, την Τσεχία, την Ουγγαρία ή οποιαδήποτε άλλη χώρα”.