Η κίνδυνος χρεωκοπίας της Ελλάδας αλλάζει την Ευρώπη

Το μέλλον του ευρώ διασφαλίζεται και τίθεται υπό προστασία χάρη στον μηχανισμό που δημιουργείται μετά την απόφαση των 27 μελών του Ecofin, και βέβαια με καθυστέρηση αφού έγινε αντιληπτό από τη περιπέτεια της Ελλάδας, ότι όταν μία χώρα της ευρωζώνης είναι στα πρόθυρα της χρεοκοπίας, τότε όλο το ευρωπαϊκό οικοδόμημα κινδυνεύει να καταρρεύσει.

Επίσης, διευρύνεται ο ρόλος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η οποία θα μπορεί να παρέχει δάνεια συνολικού ύψους 60 δισ. ευρώ και στις χώρες της ευρωζώνης, κάτι που μέχρι σήμερα δεν ήταν εφικτό.

Όπως δήλωσε, η Ισπανίδα υπουργός Οικονομικών, Έλενα Σαλγάδο "ο μηχανισμός βασίζεται στο άρθρο 122 της Συνθήκης της Λισαβόνας, το οποίο προβλέπει την εντός 48ωρου αποδέσμευση ποσών από τον προϋπολογισμό της Κομισιόν σε μια χώρα, η οποία αντιμετωπίζει ένα απρόβλεπτο γεγονός".

Η Έλενα Σαλγάδο τόνισε ότι "τα συμπεράσματα του Ecofin υπογραμμίζουν την ανάγκη προόδου στον έλεγχο του οικονομικού συστήματος και του ρόλου των οίκων αξιολόγησης". Συμπλήρωσε δε, ότι οι υπουργοί Οικονομικών της Ε.Ε. συμφώνησαν επίσης και στην ανάγκη συνεργασίας σε θέματα που αφορούν τη διαχείριση κρίσεων και το συντονισμό των κρατών - μελών για την αντιμετώπισή τους.

Στην περίπτωση που το δανειοδοτούμενο κράτος δεν μπορεί να εξοφλήσει την οφειλή του προς την Κομισιόν, οι υπόλοιπες χώρες της Ε.Ε. θα καλύπτουν αναλογικά το κενό που θα δημιουργείται.

Το τρίτο σκέλος του σχεδίου δίνει τη δυνατότητα στις εύρωστες χώρες της Ε.Ε. να προσφέρουν, εάν το επιθυμούν, κρατικές εγγυήσεις για τα δάνεια που εκδίδει ένα άλλο κράτος-μέλος, στη βάση διμερών συμφωνιών. Το ύψος των εγγυήσεων αντιστοιχεί σε 440 δισ. ευρώ ενώ όπως επισημαίνουν, τόσο η Έλενα Σαλγάδο όσο και ο Επίτροπος για τις Οικονομικές Υποθέσεις, Όλι Ρεν, το ΔΝΤ θα παρέχει επιπλέον οικονομική στήριξη ίση τουλάχιστον με το 50% της ευρωπαϊκής συμμετοχής, δηλαδή με 220 δισ. ευρώ.

Ενδεικτικό του κλίματος που επικράτησε στην αγωνιώδη συνεδρίαση του συμβουλίου, ήταν η δήλωση του Επιτρόπου Ρεν, που παρατήρησε ότι "η εμπειρία μου από την Ε.Ε. και δεν αναφέρομαι μόνο στον τομέα της Διεύρυνσης, είναι ότι η Ένωση παίρνει τις μεγαλύτερες αποφάσεις της τη... νύχτα και αυτό συνέβη και σήμερα".

Τη συμμετοχή του ΔΝΤ στο μηχανισμό υποστήριξαν με θέρμη, κατά την πολύωρη συνεδρίαση, η Γερμανία, η Ολλανδία, η Γαλλία, η Φιλανδία και η Πολωνία. Τις επόμενες ημέρες, Ισπανία και Πορτογαλία αναμένεται να ανακοινώσουν τη λήψη νέων μέτρων λιτότητας για τον περιορισμό των δημοσιονομικών τους ελλειμμάτων, όπως σημείωσε η Σαλγάδο.

Το συνολικό ποσό, εκτιμούν Ευρωπαίοι αξιωματούχοι, θα είναι αρκετό για να κατευνάσει τις αγορές και να αναγκάσει τους κερδοσκόπους να σημάνουν υποχώρηση. Παρόμοια ήταν η λογική της αμερικανικής κυβέρνησης που το 2008 διέθεσε 700 δισ. δολάρια για τη στήριξη των τραπεζών της χώρας.

Ένας από τους λόγους για τους οποίους η συνεδρίαση του Ecofin πήρε διαστάσεις μαραθωνίου ήταν η αιφνίδια ασθένεια του Γερμανού υπουργού Οικονομικών Βόλφγκαντκ Σόιμπλε, ο οποίος διακομίστηκε σε νοσοκομείο της βελγικής πρωτεύουσας.

Πρωτοβουλία της ΕΚΤ

Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα ανακοίνωσε τα ξημερώματα έκτακτα μέτρα για την αγορά των κρατικών ομολόγων και των ιδιωτικών τίτλων, στα πλαίσια του προγράμματος στήριξης για την επαναφορά της σταθερότητας στις οικονομίες της Ευρωζώνης.

Σε ανακοινωθέν της, η ΕΚΤ τονίζει πως πρόκειται να εφαρμόσει «παρεμβάσεις στην αγορά των ιδιωτικών και κρατικών ομολόγων στην Ευρωζώνη» προκειμένου να θέσει τέλος στις διαπιστωμένες «δυσλειτουργίες». Ωστόσο, η Κεντρική Τράπεζα δεν θέλησε να εξειδικεύσει σε τι συνίστανται αυτές οι παρεμβάσεις.

Επιπλέον, η ΕΚΤ ανακοίνωσε μέτρα για να παρακαμφθούν οι δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι τράπεζες της Ευρωζώνης να τροφοδοτηθούν σε δολάρια, διευκολύνοντας την διαδικασία αυτή.

Για να επιτευχθεί κάτι τέτοιο, η ΕΚΤ συνέστησε σε συντονισμένη δράση με τις κεντρικές τράπεζες των ΗΠΑ, του Καναδά, της Βρετανίας, της Ελβετίας και της Ιαπωνίας έναν μηχανισμό, μέσα από την ενεργοποίηση των μηχανισμών συναλλαγματικής ανταλλαγής (swap), η οποία θα επιτρέψει στην Ευρωζώνη να προμηθευθεί ευκολότερα δολάρια.

Τα μέτρα αυτά στόχο έχουν να αντιμετωπισθούν «οι σοβαρές εντάσεις που παρατηρούνται στις οικονομικές αγορές», τονίζεται στο ανακοινωθέν της ΕΚΤ.

Ο διευθυντής του ΔΝΤ Ντομινίκ Στρος-Καν χαιρέτισε τα μακρόπνοα μέτρα που έλαβαν η ΕΕ και η ΕΚΤ για τη στήριξη των οικονομιών της Ευρωζώνης. Ο ίδιος τόνισε πως αναμένεται ότι η συμμετοχή του ΔΝΤ θα είναι ευρεία και κατ’ αναλογίαν προς τις πρόσφατες ευρωπαϊκές συμφωνίες.

Παράλληλα, η Ομάδα G7 των πλέον ανεπτυγμένων χωρών χαιρετίζει σε ανακοινωθέν της «τη δράση» που αποφασίσθηκε στις Βρυξέλλες από την Ευρωζώνη για να στηριχθούν οι χώρες - μέλη της που αντιμετωπίζουν δυσκολίες και για να εξασφαλισθεί «η οικονομική σταθερότητα».

Η G7 χαιρετίζει επίσης και τη «δέσμευση» που έλαβαν οι χώρες της Ευρωζώνης για τη συμμετοχή του ΔΝΤ στον ευρωπαϊκό μηχανισμό σταθερότητας και εξέφρασε την υποστήριξή της προς τα μέτρα που ανακοίνωσε η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα

Η Ομάδα εξάλλου υπογραμμίζει «τον σημαντικό ρόλο του συντονισμού ανάμεσα στις κεντρικές τράπεζες της G7», οι οποίες έχουν δεσμευθεί να ενεργοποιήσουν τους μηχανισμούς συναλλαγματικής ανταλλαγής (swap). Στόχος του μέτρου αυτού είναι να εξασφαλισθεί η απρόσκοπτη τροφοδότηση των ευρωπαϊκών τραπεζών σε δολάρια.

Οι υπουργοί Οικονομικών της Ομάδας G20 χαιρέτισε τα μέτρα που ενέκρινε η ΕΕ για τη στήριξη της σταθερότητας της Ευρωζώνης. «Η G20 θα συνεχίσει να παρακολουθεί στενά τις εξελίξεις στις παγκόσμιες αγορές, και παραμένει αταλάντευτα δεσμευμένη στη συνέχεια της συνεργασίας για να διατηρηθεί η παγκόσμια οικονομική σταθερότητα», τονίζεται στο ανακοινωθέν που εξέδωσε ο Ιάπωνας υπουργός Οικονομικών.