Έρευνα αποδοτικότητας της νέας Έκτακτης Εισφοράς στις Επιχειρήσεις

560 εκ. ευρώ θα καταβάλλουν 1.000 επιχειρήσεις ΑΕ & ΕΠΕ οι οποίες ήδη έχουν δημοσιεύσει οικονομικά αποτελέσματα για το 2009, πλέον των 1,8 δισ. ευρώ της προβλεπόμενης για αυτές φορολογίας εισοδήματος.


Η έκτακτη εισφορά στα κέρδη των ΝΠ που προβλέπεται στα νέα μέτρα δημοσιονομικής εξυγίανσης αποτιμάται σε ανάλυση την οποία ετοίμασε η Hellastat A.E. σύμφωνα με τα -λίγα αλλά αντιπροσωπευτικά- διαθέσιμα μέχρι στιγμής στοιχεία. Ειδικότερα, σε σύνολο 35.000 περίπου ΑΕ και ΕΠΕ που δημοσιεύουν ισολογισμό κάθε χρόνο, είναι ήδη διαθέσιμο περίπου το 10%.

Από αυτές :
" Το 42% εμφανίζει ζημίες το 2009
" Το 28% εμφανίζει καθαρά κέρδη μικρότερα των ευρώ 100.000
" Το 30% (1.126 επιχειρήσεις) εμφανίζει κέρδη άνω των ευρώ 100.000.

Βάσει του τρόπου υπολογισμού της έκτακτης εισφοράς:

" 132 επιχειρήσεις δεν καταβάλλουν εισφορά καθώς ο μέσος όρος των κερδών των προηγούμενων 2 χρήσεων είναι χαμηλότερος του ορίου των ευρώ 100.000
" 276 επιχειρήσεις εξαντλούν την υποχρέωση τους στην πρώτη κλίμακα (με 4%)
" 397 επιχειρήσεις εξαντλούν την υποχρέωση τους στη δεύτερη κλίμακα (με 6%)
" 205 επιχειρήσεις φθάνουν στην τρίτη κλίμακα του 8%, λόγω συνολικών καθαρών κερδών που φθάνουν τα ευρώ 5 εκ
" 116 πολύ κερδοφόρες επιχειρήσεις (άνω των ευρώ 5 εκ.) φορολογούνται και με την 4η κλίμακα (10%)

Με αυτά υπόψη, η συνολική έκτακτη εισφορά για αυτές τις επιχειρήσεις εκτιμάται σε ευρώ 560 εκ. περίπου. Είναι σημαντικό να αναφερθεί ότι η πρόβλεψη του νομοσχεδίου, δηλ τα προς φορολόγηση κέρδη να μην υπερβαίνουν το διπλάσιο του μέσου όρου των κερδών των δύο προηγούμενων χρήσεων, μειώνει τη συνολική εισφορά κατά ευρώ 120 εκ., θέτοντας δηλαδή στην πράξη ένα ικανοποιητικό πλαφόν στη φορολογική επιβάρυνση για όσες επιχειρήσεις έχουν διακύμανση των κερδών ή πέρασαν το 2009 σε σημαντική κερδοφορία σε αντίθεση με τα προηγούμενα έτη. Μάλιστα, το 10% των επιχειρήσεων με κέρδη άνω των ευρώ 100.000 απαλλάσσεται τελείως από την υποχρέωση καταβολής εισφοράς, λόγω της συγκεκριμένης διάταξης. Ωστόσο, η Hellastat εκτιμά ότι θα έπρεπε να λαμβάνεται υπόψη και το ύψος των ιδίων κεφαλαίων, θέτοντας μια ακόμη δικλείδα ασφαλείας.

Στην ανάλυση της Hellastat A.E. αναφέρεται ότι τρέχοντας το ίδιο σενάριο με βάση τα αποτελέσματα του 2008, τα συνολικά έσοδα από την έκτακτη εισφορά, για τις ΑΕ και τις ΕΠΕ εκτιμάται ότι θα ανήρχοντο σε περίπου ευρώ 1,3 δισ. Λαμβάνοντας υπόψη ότι τα συνολικά κέρδη των επιχειρήσεων με δημοσιευμένα οικονομικά στοιχεία 2009 είναι αυξημένα κατά 9,7% έναντι του 2008, και ότι σε αυτό περιλαμβάνονται οι 43 από το TOP 100 βάσει καθαρών κερδών το 2008, ενώ αντίστοιχα τα συνολικά κέρδη 2008 των 1.000 αυτών επιχειρήσεων αντιστοιχούν στο 38% του συνόλου των κερδοφόρων επιχειρήσεων το 2008, τα συνολικά έσοδα από την εισφορά στα κέρδη 2009 των ΑΕ και ΕΠΕ θα διαμορφωθούν μεταξύ 1,2 και 1,4 δισ. Ευρώ.

Αξιολόγηση του μέτρου

Ο κ. Χρήστος Γιαννακόπουλος, επικεφαλής Έρευνας & Ανάπτυξης της Hellastat εκτιμά ότι σε σύγκριση με την προηγούμενη έκτακτη εισφορά η οποία επεβλήθη επί των κερδών του 2008, η παρούσα ρύθμιση είναι σαφώς πιο δίκαιη, με την έννοια ότι :

" Προβλέπει σχεδόν καθολική συμμετοχή των κερδοφόρων επιχειρήσεων (όριο τα 100,000 ευρώ) και δεν περιορίζεται σε μικρό αριθμό πολύ κερδοφόρων επιχειρήσεων, Το 2008 πάνω από 8.000 επιχειρήσεις είχαν καθαρή κερδοφορία άνω των ευρώ 100.000.

" Χρησιμοποιεί προοδευτική κλίμακα για τον υπολογισμό του έκτακτου φόρου,
" Θέτει δικλείδα ασφαλείας ώστε οι επιχειρήσεις να είναι ουσιαστικά κερδοφόρες την τελευταία 3ετία, λύνοντας το πρόβλημα των εκτάκτων κερδών ή περιπτώσεων επιχειρήσεων που πέρασαν στην κερδοφορίας ύστερα από ζημιογόνες χρήσεις, (και περιορίζει σημαντικά όπως είδαμε τη συνολική εισφορά),
" Θέτει δεύτερη δικλείδα ασφαλείας ώστε μετά την αφαίρεση της εισφοράς, τα καθαρά κέρδη να μην είναι λιγότερα από 100.000 ευρώ
" Διαμορφώνει έναν μεσοσταθμικό φορολογικό συντελεστή της τάξης του 35% για τις πολύ κερδοφόρες επιχειρήσεις, χαμηλότερος δηλαδή από την ανώτατη κλίμακα που ισχύει για Φυσικά Πρόσωπα και Ατομικές Επιχειρήσεις. Συνολικά στο υπό εξέταση δείγμα, ο συνολικός φορολογικός συντελεστής διαμορφώνεται κατά μέσο όρο στο 29,4%.

Βέβαια το μέτρο αυτό είναι αναμφίβολα αντιαναπτυξιακό και δεν λαμβάνει υπόψη του τις νέες συνθήκες που διαμορφώνονται για τις ελληνικές επιχειρήσεις την επόμενη 3ετία. Κατά συνέπεια τα παραπάνω σχόλια γίνονται υπό το πρίσμα ότι είναι αναπόφευκτη η αναζήτηση "γρήγορων εισπρακτικών λύσεων. Θα πρέπει να αναγνωριστεί όμως ότι οι εταιρείες με βιβλία Γ' Κατηγορίας και δη οι ΑΕ και ΕΠΕ ότι όταν πρόκειται για την ενίσχυση των κρατικών εσόδων, αποτελούν "εύκολη λεία" ή "quick win" για το Υπουργείο Οικονομικών. Το ζητούμενο παραμένει η συμμετοχή όλων στα δημόσια έσοδα σύμφωνα με την πραγματική φοροδοτική τους ικανότητα και όχι σύμφωνα με το βαθμό ικανότητας απόκρυψης εισοδημάτων.

Προτάσεις

Καθώς η εισφορά θα επιβληθεί σε κέρδη που πραγματοποιήθηκαν σε ένα οικονομικό περιβάλλον που θα αλλάξει άρδην την επόμενη 3ετία, και παρά τη σημαντική διευκόλυνση του 12μηνου διακανονισμού, θα ήταν σκόπιμο να τεθούν μερικές επιπλέον δικλείδες ασφαλείας οι οποίες θα λειτουργούν ως πλαφόν στην προς καταβολή εισφορά σε περιπτώσεις όπως ενδεικτικά:
" Σημαντικής υποχώρησης του κύκλου εργασιών κατά τη διάρκεια της χρήσης 2010
" Υψηλής δανειακής επιβάρυνσης της επιχείρησης (αν και μόλις 15 από τις 1.126 υπόχρεες πρόκειται να καταβάλλουν σε εισφορά ποσό άνω των ευρώ 150.000 και εμφανίζουν βραχυπρόθεσμο δανεισμό που ξεπερνά το 50% του κύκλου εργασιών τους).

Και ασφαλώς, οι κεντρικοί μεσοπρόθεσμοι στόχοι όσον αφορά τις επιχειρήσεις θα πρέπει να είναι η παροχή αναπτυξιακών κινήτρων (πχ φορολογικά κίνητρα - εγγύηση δανεισμού για την αύξηση θέσεων εργασίας) και η εξάλειψη της φοροδιαφυγής.