ΙΟΒΕ: Μικρή επιδείνωση του κλίματος τον Απρίλιο

Το οικονομικό κλίμα διατηρεί την ανοδική του πορεία σε ΕΕ και Ευρωζώνη
Ο Δείκτης Οικονομικού Κλίματος τον Απρίλιο συνεχίζει την ανοδική του πορεία η οποία έχει μάλιστα ως αποτέλεσμα για πρώτη φορά μετά τα μέσα του 2008 να διαμορφώνεται πάνω από το μακροχρόνιο μέσο όρο του, στις 101,9 μονάδες (από 99,6 μονάδες τον Μάρτιο) στην Ευρωπαϊκή Ένωση και τις 100,6 μονάδες (από 97,7 μονάδες τον προηγούμενο μήνα) στην Ευρωζώνη. Φαίνεται επομένως σταδιακά η Ευρώπη να εξέρχεται από τη βαθιά οικονομική κρίση στην οποία είχε περιέλθει την τελευταία διετία και να αποκαθίσταται ένα σχετικά ικανοποιητικό κλίμα. Στους επιμέρους τομείς, το κλίμα βελτιώνεται στη Βιομηχανία σε ΕΕ και Ευρωζώνη κατά 2 και 3 μονάδες αντίστοιχα, λόγω κυρίως της σημαντικής βελτίωσης που καταγράφεται στα επίπεδα παραγγελιών. Αξιοσημείωτη είναι και η άνοδος που παρατηρείται στις Υπηρεσίες, με το σχετικό δείκτη να ενισχύεται κατά 3 και 4 μονάδες αντίστοιχα σε ΕΕ και Ευρωζώνη, αλλά και στο Λιανικό Εμπόριο, όπου καταγράφεται βελτίωση της τάξης των 4 και 5 μονάδων αντίστοιχα στις δύο ζώνες. Μετά την αναθέρμανση του κλίματος στις Κατασκευές τον Μάρτιο, τον Απρίλιο δεν σημειώνεται καμία μεταβολή στην Ευρωζώνη, ενώ στην ΕΕ η βελτίωση είναι οριακή. Τέλος, η καταναλωτική εμπιστοσύνη ανακάμπτει και στις δύο ζώνες κατά 2 μονάδες, κυρίως λόγω της εξομάλυνσης του φόβου της ανεργίας στην Γερμανία.

Ελλάδα: Μικρή επιδείνωση του κλίματος λόγω της νέας έντονης υποχώρησης της καταναλωτικής εμπιστοσύνης

Ο Δείκτης Οικονομικού Κλίματος στην Ελλάδα, μετά από δύο μήνες υποχώρησης, παραμένει τον Απρίλιο στα ίδια σχεδόν επίπεδα και διαμορφώνεται στις 69,1 μονάδες (από 69,6 μονάδες), σε υψηλότερα πάντως επίπεδα από τα αντίστοιχα περυσινά. Ουσιαστικά από τη μία πλευρά αμβλύνονται οι πολύ απαισιόδοξες επιχειρηματικές προσδοκίες, με το κλίμα να βελτιώνεται ελαφρά στη Βιομηχανία και τις Υπηρεσίες και περισσότερο στο Λιανικό Εμπόριο, ενώ στις Κατασκευές παραμένει στο ιστορικά χαμηλό επίπεδο του Μαρτίου. Από την άλλη πλευρά η καταναλωτική εμπιστοσύνη σημειώνει νέο ιστορικό χαμηλό ρεκόρ τον Απρίλιο, γεγονός ενδεικτικό του διάχυτου φόβου των καταναλωτών για τις εξελίξεις στην οικονομία. Η μείωση του εισοδήματος τους, οι δυσμενείς προοπτικές για την εξέλιξη της ανεργίας και τα επιπρόσθετα φορολογικά μέτρα, εντείνουν την αβεβαιότητα από την πλευρά της ζήτησης. Άλλωστε, το διάστημα αυτό δεν είχε ακόμα αποσαφηνιστεί η υιοθέτηση ή όχι της επιλογής πρόσβασης στον ευρωπαϊκό "μηχανισμό διάσωσης" ως διέξοδος από τον ασφυκτικό κλοιό των αγορών. Επιπροσθέτως όμως δεν είχαν ανακοινωθεί και τα νέα δημοσιονομικά μέτρα που λήφθηκαν πρόσφατα και τα οποία αναμένεται να επηρεάσουν ακόμα περισσότερο την καταναλωτική εμπιστοσύνη τον επόμενο μήνα. Αναλυτικότερα:

στη Βιομηχανία, καταγράφεται έντονη άνοδος στις προβλέψεις της παραγωγής, η οποία συνοδεύεται από αντίστοιχη αύξηση των εκτιμήσεων για το τρέχον επίπεδο της ζήτησης και των παραγγελιών. Αντίθετα, οι εκτιμήσεις των επιχειρήσεων για τα αποθέματα κινούνται ελαφρώς ανοδικά, αντισταθμίζοντας τις παραπάνω θετικές μεταβολές.

 στις Υπηρεσίες οι εκτιμήσεις για το τρέχον επίπεδο εργασιών καταγράφουν οριακή επιδείνωση, ενώ αντίθετα, τόσο οι εκτιμήσεις για τη βραχυπρόθεσμη εξέλιξη της ζήτησης, όσο και προβλέψεις για τη βραχυπρόθεσμη εξέλιξή της βελτιώνονται.

στο Λιανικό Εμπόριο, σημαντική ανάκαμψη των εννέα μονάδων καταγράφεται στις εκτιμήσεις για τις τρέχουσες πωλήσεις, ενώ έντονη είναι και η άνοδος στις προβλέψεις για την εξέλιξη της ζήτησης, οι οποίες είχαν ωστόσο σημειώσει αρνητικό ρεκόρ τον προηγούμενο μήνα. Οι εκτιμήσεις για τα αποθέματα κλιμακώνονται, όμως μόνο οριακά.

στις Κατασκευές, οι εκτιμήσεις για το επίπεδο προγράμματος εργασιών κινούνται ελαφρώς ανοδικά, βελτίωση η οποία ωστόσο αντισταθμίζεται από την ήπια πτώση που καταγράφεται στις προβλέψεις για την απασχόληση του τομέα.

στην Καταναλωτική Εμπιστοσύνη, οι προβλέψεις των νοικοκυριών για την οικονομική τους κατάσταση δεν μεταβάλλονται, ενώ αντίθετα οι προβλέψεις για την οικονομική κατάσταση της χώρας επιδεινώνονται σημαντικά. Η πρόθεση για αποταμίευση στο επόμενο 12-μηνο λαμβάνει τη χαμηλότερη ιστορικά τιμή της, ενώ και οι προβλέψεις για την ανεργία, αν και δεν μεταβάλλονται σε σχέση με τον προηγούμενο μήνα, παραμένουν ωστόσο σε ιστορικά υψηλά επίπεδα.


1. ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ: Ανάκαμψη προσδοκιών, βελτιώνεται η ζήτηση εξωτερικού

Ο Δείκτης Επιχειρηματικών Προσδοκιών στη Βιομηχανία τον Απρίλιο σημειώνει ήπια ανάκαμψη για δεύτερο συνεχή μήνα και διαμορφώνεται στις 80,6 μονάδες, στην υψηλότερη επίδοση από τον Οκτώβριο του 2008. Αν και ο δείκτης εξακολουθεί να υστερεί σημαντικά έναντι του μακροχρόνιου μέσου όρου του, η ανάκαμψη του τελευταίου διμήνου αξιολογείται ως σημαντική και συνιστά ένδειξη σταθεροποίησης του κλίματος. Έχει παρατηρηθεί άλλωστε ότι ο δείκτης της βιομηχανίας δίνει τις πρώτες πρόδρομες ενδείξεις για τις διακυμάνσεις του κλίματος και την πορεία της οικονομικής δραστηριότητας. Συνεπώς αυτή η εξέλιξη ενδεχομένως να σηματοδοτεί μικρή ανάκαμψη της δραστηριότητας στο επόμενο διάστημα, ακόμα και αν αυτή τροφοδοτείται κυρίως από τη ζήτηση εξωτερικού που φαίνεται να ενισχύεται. Στα περισσότερα από τα επιμέρους στοιχεία δραστηριότητας καταγράφεται άνοδος των θετικών εκτιμήσεων και προβλέψεων των επιχειρήσεων. Συγκεκριμένα, από τα στοιχεία που συμβάλλουν άμεσα στη διαμόρφωση του δείκτη, τόσο οι τρέχουσες εκτιμήσεις των επιχειρήσεων για το επίπεδο παραγγελιών και ζήτησης, όσο και οι προβλέψεις για τη βραχυπρόθεσμη εξέλιξη της παραγωγής βελτιώνονται, ενώ αντίθετα, οι εκτιμήσεις για τα αποθέματα καταγράφουν μικρή άνοδο. Αναλυτικότερα:

α) Βελτίωση καταγράφουν οι εκτιμήσεις των επιχειρήσεων για το επίπεδο παραγγελιών και ζήτησης τον Απρίλιο, με το σχετικό ισοζύγιο να διαμορφώνεται κατά 9 μονάδες υψηλότερα, στις -46 μονάδες, στην υψηλότερη τιμή του τελευταίου εξαμήνου. Οι μισές επιχειρήσεις (από 58%) εκτιμούν ότι οι παραγγελίες τους βρίσκονται σε χαμηλά για την εποχή επίπεδα, ενώ ένα πολύ χαμηλό ποσοστό (στο 3-5% το τελευταίο οκτάμηνο) δηλώνει το αντίθετο.

β) Σημαντική ανάκαμψη για δεύτερο μήνα σημειώνουν οι προβλέψεις για την εξέλιξη της παραγωγής τους προσεχείς 3-4 μήνες, με το σχετικό δείκτη να διαμορφώνεται στις +15 μονάδες (από +5), την καλύτερη επίδοση μετά τον Σεπτέμβριο του 2008. Έξι στις δέκα επιχειρήσεις αναμένουν σταθερότητα το επόμενο διάστημα, ενώ ένα 27% προβλέπει και πάλι άνοδο της παραγωγής του.

γ) Αντίθετα, στα αποθέματα έτοιμων προϊόντων τον Απρίλιο καταγράφεται μικρή διόγκωση, με το σχετικό ισοζύγιο να αυξάνεται κατά 3 μονάδες, στις +22. Τρεις στις δέκα επιχειρήσεις εκτιμούν ότι τα αποθέματά τους είναι υψηλά για την εποχή, ενώ δεν μεταβάλλεται το ποσοστό (64%) όσων δηλώνουν ότι το επίπεδο των αποθεμάτων τους είναι κανονικό για την εποχή.

δ) Έντονη αποκλιμάκωση των αρνητικών εκτιμήσεων για τις παραγγελίες και τη ζήτηση εξωτερικού καταγράφεται τον Απρίλιο, με το σχετικό δείκτη να διαμορφώνεται στην υψηλότερη επίδοση από τον Οκτώβριο του 2008, στις -29 μονάδες (από -41 τον Μάρτιο). Πάνω από τις μισές επιχειρήσεις (52% από 48%) του τομέα αναφέρουν ότι οι παραγγελίες τους βρίσκονται σε φυσιολογικά για την εποχή επίπεδα, ενώ ένα 9% κρίνει το επίπεδό τους υψηλό για την εποχή.

ε) Οι προβλέψεις για τις εξαγωγές τους προσεχείς μήνες ευνοούνται από την άνοδο των εκτιμήσεων για τις παραγγελίες εξωτερικού, με το σχετικό δείκτη να ανέρχεται στις +18 μονάδες (από +10), στην υψηλότερη τιμή του μετά τον Σεπτέμβριο του 2008. Τρεις στις δέκα επιχειρήσεις (από 27%) προβλέπουν άνοδο το επόμενο διάστημα, με μόνο 12% (από 17%) να αναμένει μείωση των εξαγωγών του.

στ) Στην καλύτερη επίδοση από τον Οκτώβριο του 2008 διαμορφώνονται και οι προβλέψεις για τις πωλήσεις τους προσεχείς μήνες, με το σχετικό ισοζύγιο να καταγράφει άνοδο των 7 μονάδων, στις +12 μονάδες. Οι ευνοϊκότερες προβλέψεις για τις πωλήσεις εκπορεύονται και από την άνοδο των εκτιμήσεων των επιχειρήσεων για τις τρέχουσες πωλήσεις τους, όπου το αρνητικό ισοζύγιο του προηγούμενου μήνα μετριάζεται κατά το ήμισυ και διαμορφώνεται στις -14 μονάδες.

ζ) Ελαφρά άνοδο καταγράφουν και οι μήνες εξασφαλισμένης παραγωγής και επανέρχονται στα επίπεδα του Φεβρουαρίου, στους 4,1 μήνες. Το ποσοστό χρησιμοποίησης εργοστασιακού δυναμικού κινείται επίσης ελαφρώς ανοδικά, για τρίτο συνεχή μήνα, αλλά ήπια και διαμορφώνεται στο 69,5% (από 68,9%), ενδεικτικό της ευρύτερης ανάτασης του τομέα.

η) Οι προβλέψεις για την απασχόληση του τομέα βελτιώνονται και αυτές, στην υψηλότερη επίδοση του τελευταίου πενταμήνου, αν και ο σχετικός δείκτης είναι ακόμα αρνητικός στις -15 μονάδες (από -22 τον Μάρτιο). Η συντριπτική πλειονότητα των επιχειρήσεων ωστόσο αναμένει σταθερότητα στις θέσεις εργασίας του τομέα (78% από 72%), ενώ μία στις πέντε επιχειρήσεις προβλέπει μείωση (από 25%).

θ) Στα ίδια επίπεδα παραμένουν οι προβλέψεις των επιχειρήσεων για τις τιμές των προϊόντων το επόμενο τρίμηνο, με το σχετικό δείκτη να κινείται στις +5 μονάδες και επτά στις δέκα επιχειρήσεις να αναμένουν σταθερότητα των τιμών, ενώ ένα 18% και πάλι κάνει λόγο για άνοδο.

ι) Στο ερώτημα τριμήνου για τις νέες παραγγελίες καταγράφεται ανάκαμψη τον Απρίλιο σε σχέση με τον Ιανουάριο, με το σχετικό ισοζύγιο να διαμορφώνεται στις -3 μονάδες (από -7) και την πλειονότητα (79% από 85%) να αναφέρει σταθερότητα στις παραγγελίες της το τελευταίο τρίμηνο.

κ) Στο ερώτημα τριμήνου για τους λόγους που παρεμποδίζουν την παραγωγική δραστηριότητα, το ποσοστό των επιχειρήσεων που αναφέρει ότι δεν αντιμετωπίζει προσκόμματα στη λειτουργία του περιορίζεται τον Απρίλιο ελαφρά στο 30% (από 35%), ενώ η πλειονότητα (58% από 62%) δηλώνει ως βασικότερο εμπόδιο την ανεπάρκεια ζήτησης και ένα 9% (από 2%) την ανεπάρκεια κεφαλαίων.

λ) Τέλος, στις τριμηνιαίες εκτιμήσεις των επιχειρήσεων για τη γεωγραφική κατεύθυνση των εξαγωγών τους προσεχείς μήνες, σημειώνεται άνοδος στο σχετικό ισοζύγιο σε σχέση με τις εξαγωγές προς την ΕΕ και προς τον υπόλοιπο κόσμο, στις καλύτερες επιδόσεις των τελευταίων δύο ετών, ενώ αντίθετα πτώση καταγράφεται στις εκτιμήσεις τους για τις εξαγωγές προς τις Βαλκανικές χώρες.

Αντίθετα με τον Μάρτιο, όπου η ανάκαμψη του συνολικού δείκτη προερχόταν εξολοκλήρου από τα Ενδιάμεσα αγαθά, τον Απρίλιο η βελτίωση στο κλίμα της Βιομηχανίας εκπορεύεται από όλους τους επιμέρους τομείς. Αναλυτικότερα:

Στα Καταναλωτικά Αγαθά, ο Δείκτης Επιχειρηματικών Προσδοκιών μετά από δύο μήνες υποχώρησης, ανακάμπτει ήπια τον Απρίλιο και διαμορφώνεται στις 80,1 μονάδες (από 75,6), στα περυσινά σχεδόν επίπεδα (81,8 μονάδες). Οι έντονα αρνητικές εκτιμήσεις για τα επίπεδα των παραγγελιών και εγχώριας ζήτησης, αμβλύνονται τον Απρίλιο, με το σχετικό δείκτη να διαμορφώνεται στις -41 μονάδες (από -48). Σημαντική άνοδο καταγράφουν και οι προβλέψεις για τη βραχυπρόθεσμη εξέλιξη της παραγωγής, με το ισοζύγιό τους να ανέρχεται στην υψηλότερη επίδοση από τον περασμένο Οκτώβριο, στις +13 μονάδες (από -2), ενώ αντίθετα, τα αποθέματα των επιχειρήσεων του τομέα αξιολογούνται ως υψηλά για την εποχή από μία στις τέσσερις επιχειρήσεις (από 19%). Από τα υπόλοιπα στοιχεία, οι προβλέψεις για τις πωλήσεις, αλλά και τις εξαγωγές του επόμενου τριμήνου βελτιώνονται, ενώ το θετικότερο κλίμα επηρεάζει ευνοϊκά και τις προσδοκίες για την απασχόληση του τομέα, με το σχετικό ισοζύγιο να λαμβάνει και αυτό την υψηλότερη τιμή του από τον Σεπτέμβριο του 2008 (-4 μονάδες από -19). Στα τριμηνιαία ερωτήματα, οι θετικές εκτιμήσεις για τις νέες παραγγελίες εμφανίζονται εξασθενημένες, ενώ το ποσοστό εκείνων που δηλώνουν ότι η παραγωγική τους δραστηριότητα διεξάγεται απρόσκοπτα παραμένει στα επίπεδα του Ιανουαρίου, στο 47%, με το 43% να αναφέρει την ανεπαρκή ζήτηση ως το βασικότερο εμπόδιο στη λειτουργία του. Τέλος, στα ίδια επίπεδα σε σχέση με τη μέτρηση Ιανουαρίου διαμορφώνονται οι εξαγωγικές επιδόσεις των επιχειρήσεων προς την ΕΕ και τον υπόλοιπο κόσμο, με έντονη πτώση όμως να καταγράφεται στις εξαγωγές προς τις Βαλκανικές χώρες.

Μετά τα ιστορικά χαμηλά επίπεδα του Δείκτη Επιχειρηματικών Προσδοκιών τον προηγούμενο μήνα στα Κεφαλαιουχικά Αγαθά, τον Απρίλιο σημειώνεται έντονη ανάκαμψη κατά 13 μονάδες, στις 66,9, την καλύτερη μέχρι στιγμής επίδοση του έτους. Από τα στοιχεία δραστηριότητας που συνδιαμορφώνουν το δείκτη, όλα βελτιώνονται, με καθοριστικότερη την άμβλυνση των αρνητικών εκτιμήσεων παραγγελιών και ζήτησης (στις -48 από -69 μονάδες το σχετικό ισοζύγιο). Οι προβλέψεις για την εξέλιξη της παραγωγής σημειώνουν επίσης βελτίωση, κατά 8 μονάδες, με το σχετικό δείκτη να κινείται στις -16 μονάδες, την υψηλότερη επίδοση μετά τον Οκτώβριο. Σε σχέση με τα αποθέματα, αυτά φαίνεται να αποκλιμακώνονται ελαφρά, με την πλειονότητα των επιχειρήσεων (62% από 43%) να αναφέρει ότι τα αποθέματά της βρίσκονται σε κανονικά για την εποχή επίπεδα. Στα περισσότερα από τα υπόλοιπα στοιχεία δραστηριότητας καταγράφεται ανάκαμψη, η οποία είναι εντονότερη στις εκτιμήσεις για τις τρέχουσες πωλήσεις και εξαγωγές, αλλά και τις προβλέψεις για τις βραχυπρόθεσμες πωλήσεις, όπου το σχετικό ισοζύγιο περιορίζεται στις -15 μονάδες (από -27). Σχετικά με την απασχόληση του κλάδου, οι προβλέψεις κινούνται επίσης ανοδικά, &