Ημιυπαίθριοι: Πως γίνεται η δήλωση του χώρου

Οδηγίες για την ακριβή διαδικασία δήλωσης των παράνομα κλειστών ημιυπαίθριων και λοιπών χώρων ώστε να ενταχθούν στη νέα ρύθμιση διατήρησης, περιλαμβάνει η διευκρινιστική εγκύκλιος που υπέγραψε χθες η υπουργός Περιβάλλοντος Τ. Μπιρμπίλη, η οποία θα αποσταλεί σε όλες τις πολεοδομίες.

Σε γενικές γραμμές η διαδικασία προβλέπει: την υποβολή αίτησης στην πολεοδομική υπηρεσία από τον ιδιοκτήτη ή τον εξουσιοδοτημένο εκπρόσωπό του με συνημμένα: υπεύθυνη δήλωση ιδιοκτήτη εις διπλούν, παράβολο 250 ευρώ (ένα για το σύνολο των ημιυπαίθριων αυτοτελούς ιδιοκτησίας) ή 350 ευρώ (ένα για το σύνολο των λοιπών χώρων πλην η/υ αυτοτελούς ιδιοκτησίας) από Δημόσιο Ταμείο, την Τεχνική Eκθεση Μηχανικού και παραστατικό αμοιβής μηχανικού, καθώς και στοιχεία της οικοδομικής άδειας. Στην αίτηση του ιδιοκτήτη (αντίγραφο της οποίας επιστρέφεται στον ενδιαφερόμενο) τίθεται η σφραγίδα καταχώρισης. Αφού διαπιστωθεί η πληρότητα, τίθεται στο έντυπο της αίτησης (που προσκομίζει ο ενδιαφερόμενος) η σφραγίδα πληρότητας.

Η πολεοδομία ενημερώνει τις συναρμόδιες υπηρεσίες ώστε να ανασταλούν τυχόν κυρώσεις και ήδη επιβληθέντα πρόστιμα. Μετά τη διαπίστωση της πληρότητας και σε διάστημα το πολύ 60 ημερών, αποστέλλεται στον ενδιαφερόμενο το έντυπο Υπολογισμού Εισφοράς όπου θα φαίνεται τόσο το ποσό του ειδικού προστίμου που καταβάλλεται εφάπαξ με την έκπτωση του 10%, όσο και το ποσό της πρώτης δόσης. Ο ενδιαφερόμενος αφού καταβάλλει τα οφειλόμενα ποσά, προσκομίζει τα διπλότυπα στην πολεοδομική υπηρεσία. Αυτά καταγράφονται στο «Ειδικό Βιβλίο Καταχώρισης» και στο έντυπο της Αίτησης του ιδιοκτήτη και τίθεται η σφραγίδα περαίωσης της διαδικασίας.

Σημειώνεται ότι ο νόμος, η εγκύκλιος και τα συνοδευτικά έντυπα έχουν αναρτηθεί στην ιστοσελίδα του υπουργείου, στην ηλεκτρονική διεύθυνση www.ypeka.gr. Για κάθε πληροφορία και για τη διεκπεραίωση της διαδικασίας, αρμόδιες είναι οι τοπικές πολεοδομικές υπηρεσίες, στις οποίες θα πρέπει να απευθύνονται οι πολίτες.

Επιπλέον, για την εξυπηρέτηση των πολιτών, το ΚΕΠ του υπουργείου (Αμαλιάδος 17, ισόγειο), για 40 ημέρες από σήμερα, θα λειτουργεί υποστηρικτικά για την παροχή πληροφοριών και διευκρινήσεων προς στους ενδιαφερόμενους. Λειτουργούν επίσης οι γραμμές τηλεφωνικών πληροφοριών: 210-6451698 και 210-6453961.

Με το Ν. 3843/10 και συγκεκριμένα το Β κεφάλαιο άρθρα 5 έως 10 επιχειρείται η αντιμετώπιση του «φαινομένου» της μετατροπής των ημιυπαίθριων χώρων, υπογείων και άλλων χώρων σε χώρους κύριας χρήσης, καθώς και της προσθήκης χώρων εντός του όγκου των κτιρίων, και η αποκατάσταση της περιβαλλοντικής βλάβης που έχει επιφέρει η αντίστοιχη αύξηση της δόμησης στις περιοχές όπου βρίσκονται τα ακίνητα αυτά.

Με τις διατάξεις αυτές αντιμετωπίζονται μόνο χώροι που έχουν προκύψει από υπερβάσεις δόμησης και αλλαγή χρήσης μέσα στο περίγραμμα του εγκεκριμένου όγκου νομίμως υφιστάμενου κτιρίου, δηλαδή ημιυπαίθριοι χώροι, πατάρια, σοφίτες, pilotis, υπόγειοι χώροι, χώροι ηλεκτρομηχανολογικών εγκαταστάσεων, χώροι - αίθουσες κοινωνικών εκδηλώσεων κ.λπ.) και δεν ρυθμίζεται καμία παράβαση έξω από τον όγκο αυτό, όπως δώματα, κλεισμένα μπαλκόνια, πέργκολες κ.λπ. (τα οποία βρίσκονται εκτός του ιδεατού στερεού και του νομίμου ύψους του κτιρίου) ούτε η μετατροπή των παραπάνω χώρων σε χρήση απαγορευόμενη στην περιοχή των ακινήτων.

Οι πόροι που θα συγκεντρωθούν από την εφαρμογή των παραπάνω διατάξεων θα διατεθούν για την αποκατάσταση και περιβαλλοντική αναβάθμιση των περιοχών από τις οποίες θα προέλθουν οι πόροι.

 

Aρθρο 5 - Υπερβάσεις δόμησης και αλλαγές χρήσεως

 

Παρ. 1α. Δικαίωμα υπαγωγής στη ρύθμιση αυτή έχουν οι χώροι που η άδειά τους εκδόθηκε η αναθεωρήθηκε μέχρι τις 2/7/2009 και όχι οι χώροι που δημιουργούνται μετά την ημερομηνία αυτή με έκδοση Οικοδομικής Aδειας ή αναθεώρηση. Μεταγενέστερη αναθεώρηση που δεν επηρεάζει τον ρυθμιζόμενο χώρο (π.χ. αναθεώρηση για αλλαγή επιβλέποντα, παράταση ισχύος της άδειας κ.λπ.) δεν απαγορεύει την υπαγωγή του στη ρύθμιση.

Εγκεκριμένος κτιριακός όγκος είναι το κέλυφος του κτιρίου που φαίνεται στην οικοδομική άδεια από το δάπεδο του υπογείου μέχρι το δώμα ή τη στέγη. Σε αυτόν συμπεριλαμβάνονται τα υπόγεια, η pilotis, οι αρχιτεκτονικές προεξοχές, τα πατάρια, ο χώρος κάτω από την στέγη (σοφίτα), οι ημιυπαίθριοι χώροι, ο μηχανολογικός όροφος, η αίθουσα κοινωνικών εκδηλώσεων. Δεν περιλαμβάνονται κλεισμένα μπαλκόνια, κλεισμένες - στεγασμένες εγκαταστάσεις στήριξης φυτών (πέργκολες), κατασκευές στο δώμα, στην πρασιά κ.λπ.

Δεν υπάγονται στη ρύθμιση αυτή χώροι που έχουν ανεγερθεί καθ'Α υπέρβαση του κατά τα παραπάνω κελύφους της Οικοδομικής Aδειας.

Προϋπόθεση για τη διατήρηση της χρήσης των παραπάνω χώρων είναι να επιτρέπεται η χρήση αυτή από τις ισχύουσες πολεοδομικές διατάξεις της περιοχής του ακινήτου.

Εάν το κτίριο παύσει να υφίσταται (σεισμός, κατεδάφιση κ.λπ.) πριν την παρέλευση της 40ετίας παύει αυτοδικαίως και το δικαίωμα διατήρησης του ρυθμιζόμενου χώρου.

Εάν στην Πολεοδομική Υπηρεσία δεν ανευρίσκεται ο φάκελος Οικοδομικής Aδειας (απώλεια, καταστροφή κ.λπ.) για το προς ρύθμιση ακίνητο τότε ακολουθείται η καθιερωμένη διαδικασία για τα προ 1955 ακίνητα ή η ανασύσταση του φακέλου για τα νεώτερα.

Παρ. 1β. Δεν υπάγονται στη ρύθμιση, όπως ρητά ορίζεται οι περιοχές εκτός σχεδίου που τυγχάνουν ιδιαίτερης προστασίας, αν και στις περιοχές αυτές κατά κανόνα δεν επιτρέπεται η δόμηση, θα μπορούσε πάντως να βρίσκονται κτίσματα με οικοδομική άδεια που εκδόθηκε πριν από την κήρυξη προστασίας της περιοχής. Επίσης δεν υπάγονται στις ρυθμίσεις του παρόντος αυθαίρετες αλλαγές χρήσης σε αρχαία η νεώτερα μνημεία κηρυγμένα με το Ν.3028/02. Σε περίπτωση υποβολής αίτησης για χώρο που βρίσκεται σε διατηρητέο κτίριο κηρυγμένο από το ΥΠΕΚΑ απαιτείται, επιπλέον των δικαιολογητικών της παραγράφου 2, και η υποβολή της πράξης κήρυξης και γνώμη του αρμόδιου τμήματος Παραδοσιακών Οικισμών της Διεύθυνσης Πολεοδομικού Σχεδιασμού του ΥΠΕΚΑ.

Παρ. 2. Το φάκελο για τη ρύθμιση υποβάλει στην υπηρεσία ο κύριος του ακινήτου (ο έχων την ψιλή κυριότητα), ή εξουσιοδοτημένος εκπρόσωπός του. Στην εξουσιοδότηση απαιτείται η βεβαίωση του γνήσιου της υπογραφής (από ΚΕΠ ή ΑΤ) και στην περίπτωση ευρισκομένου εκτός της επικράτειας από την τοπική προξενική αρχή της Ελλάδος. Στην περίπτωση συγκυριότητας για το ίδιο αυτοτελές ακίνητο η αίτηση υποβάλλεται και προσυπογράφεται από όλους τους συνιδιοκτήτες και εξουσιοδοτείται ένας εξ αυτών (ή και τρίτο πρόσωπο π.χ. ο μηχανικός) να διεκπεραιώσει τη ρύθμιση.

Για την παραλαβή του φακέλου απαιτείται η αίτηση του κυρίου του ακινήτου ή εξουσιοδοτημένου εκπροσώπου του, όπου θα τίθενται οι σφραγίδες εξέλιξης της ρύθμισης και αντίγραφο της οποίας θα δίδεται στον ενδιαφερόμενο. Στο πίσω μέρος της αίτησης υπάρχει φύλλο καταγραφής των ελλείψεων, ώστε να λαμβάνει άμεση γνώση των παρατηρήσεων, ενυπογράφως (Υπόδειγμα 1), ο πολίτης.

Την αίτηση συνοδεύει: α. Υπεύθυνη δήλωση του ιδιοκτήτη (Υπόδειγμα 3) και β. τεχνική έκθεση μηχανικού (Υπόδειγμα 4). Την έκθεση συνοδεύει υποχρεωτικά στοιχεία της Οικοδομικής Aδειας και συγκεκριμένα αντίγραφο στελέχους, τοπογραφικού διαγράμματος και κάτοψης του ορόφου επί της οποίας σημειώνεται η θέση και το καθαρό εμβαδόν του χώρου του οποίου ζητείται η διατήρηση.

Σε περίπτωση που σε αυτοτελή ιδιοκτησία ρυθμίζονται περισσότεροι του ενός χώροι τότε εάν αυτοί είναι της ίδιας κατηγορίας απαιτείται ένα (1) παράβολο για όλους, άλλως απαιτείται ξεχωριστό παράβολο για κάθε κατηγορία (π.χ. 250 ευρώ για το σύνολο των ημιυπαιθρίων χώρων και 350 ευρώ για το σύνολο των άλλων χώρων). Εάν δεν συνοδεύουν την αίτηση τα παραπάνω παράβολα, η αίτηση δεν παραλαμβάνεται και επιστρέφεται χωρίς να πρωτοκολληθεί στον ενδιαφερόμενο. Με την κατάθεση της αίτησης, των παραβόλων και της υπεύθυνης δήλωσης (Ν. 1599/86) του ιδιοκτήτη παραλαμβάνεται η αίτηση και αντίγραφό της παραδίδεται σφραγισμένο στον ενδιαφερόμενο (σφραγίδα καταχώρησης - Υπόδειγμα 8).

Παρ. 3. Η αίτηση και τα δικαιολογητικά υποβάλλονται στην Πολεοδομική Υπηρεσία ταχυδρομικά με σφραγίδα ταχυδρομείου (ή άλλου φορέα διακίνησης αλληλογραφίας) μέχρι την 28/10/2010 (6 μήνες), ή μέχρι την 28/12/2010 αυτοπροσώπως από τον ενδιαφερόμενο (σφραγίδα καταχώρησης - Υπόδειγμα 8). Ο έλεγχος πληρότητας γίνεται κατά την υποβολή της αίτησης και πιθανές ελλείψεις σημειώνονται στην ανάλογη θέση στο πίσω μέρος της αίτησης (στην περίπτωση συστημένης επιστολής σε διάστημα 30 ημερών). Ο ενδιαφερόμενος λαμβάνει άμεσα γνώση προσυπογράφοντας στην αντίστοιχη θέση. Σε κάθε περίπτωση ο ενδιαφερόμενος έχει προθεσμία 15 ημερών για την προσκόμιση των ελλείψεων (με την επιφύλαξη της επόμενης παραγράφου 4), οπότε και βεβαιώνεται η πληρότητα με την ανάλογη σφραγίδα στην αίτηση (σφραγίδα πληρότητας - Υπόδειγμα 8).

Παρ. 4. Εάν δεν τηρηθούν οι καθορισμένες προθεσμίες (ελέγχου πληρότητας και υπολογισμού του προστίμου) η παράταση αυτών γίνεται με αιτιολογημένη πράξη του προϊσταμένου της πολεοδομικής υπηρεσίας. Εξετάζεται παράλληλα η αναγκαιότητα εφαρμογής των άρθρων 107 - 109 του Ν. 3528/2007 (ΦΕΚ 26 Α).

Παρ. 5. Η εξέλιξη της διαδικασίας γίνεται με ενημέρωση του «ειδικού ηλεκτρονικού αρχείου» ή του «ειδικού βιβλίου» (στην ιστοσελίδα του ΥΠΕΚΑ, παράλληλα με τις υπόλοιπες πληροφορίες βρίσκεται αναρτημένο και λογιστικό φύλλο EXCEL με υπόδειγμα ηλεκτρονικού αρχείου προς χρήση). Αντίγραφο του ηλεκτρονικού αρχείου θα αποσταλεί μετά την ολοκλήρωση της διαδικασίας στην ηλεκτρονική διεύθυνση www.ypeka.gr του ΥΠΕΚΑ. Οι δηλώσεις δεν καταχωρίζονται στο γενικό πρωτόκολλο της υπηρεσίας αλλά σε ειδικό βιβλίο (υπόδειγμα 5) ή σε ειδικό ηλεκτρονικό αρχείο (Υπόδειγμα 6).

Παρ. 6. Με τη διαπίστωση της πληρότητας, η πολεοδομική υπηρεσία με οίκοθεν διαδικασία θα πρέπει να ενημερώσει τις συναρμόδιες υπηρεσίες (ΔΟΥ, ΙΚΑ, έλεγχο κατασκευών, κ.λπ.) για την αναστολή επιβολής των προστίμων και των κυρώσεων, τόσο για τους ιδιοκτήτες των ρυθμιζόμενων χώρων, όσο και άλλων εμπλεκομένων πολιτών (π.χ. ιδιοκτήτες άλλης αυτοτελούς ιδιοκτησίας στο ίδιο ακίνητο, κατασκευαστές για την αποπεράτωση χώρων στο ίδιο ακίνητο, άδεια λειτουργίας ιδιοκτησίας στο ίδιο ακίνητο). Εξυπακούεται ότι για άλλες διαπιστωμένες παραβάσεις που δεν ρυθμίζονται με τον Ν. 3843/2010 εξακολουθούν να επιβάλλονται πρόστιμα και κυρώσεις. Η σύνδεση με τους οργανισμούς κοινής ωφέλειας μπορεί να γίνει με την καταβολή τουλάχιστον της πρώτης δόσης, με συμπλήρωση στη σφραγίδα ηλεκτροδότησης του Ν. 1512/85 ότι «ο χώρος… ρυθμίστηκε με τη διαδικασία του Ν. 3843/2010».

 

Aρθρο 6 - Ειδικό πρόστιμο διατήρησης για την αποκατάσταση του περιβάλλοντος

 

Παρ. 1. Το ειδικό πρόστιμο διατήρησης των ρυθμιζόμενων χώρων διαβαθμίζεται ανάλογα του μεγέθους, της χρήσης και της γεωγραφικής θέσης τους (εντός ή εκτός σχεδίου). Ως εμβαδόν δαπέδου (δεν συμπεριλαμβάνονται οι τοιχοποιίες βάσει της Οικοδομικής Aδειας) θεωρείται το άθροισμα όλων των χώρων (ημιυπαίθριοι, πατάρια, υπόγεια, ηλεκτρομηχανολογικός όροφος, Pilotis, σοφίτες κ.λπ.) ακόμα και εάν το ελεύθερο ύψος τους είναι μικρότερο του 2.20 μ.

Παρ. 3. Η πολεδομική υπηρεσία υπολογίζει στο έντυπο υπολογισμού ειδικού προστίμου (Υπόδειγμα 7) το συνολικό ποσό του ειδικού προστίμου σε διάστημα το πολύ 60 ημερών και το αποστέλλει στον ενδιαφερόμενο.

Παρ. 4. Για τις κατοικίες το πρόστιμο μπορεί να εξοφληθεί μέχρι τις 28/12/2011, ενώ για τις υπόλοιπες χρήσεις μέχρι τις 28/4/2012. Το πρόστιμο μπορεί να καταβληθεί άτοκα σε έξι (6) ισόποσες δόσεις, η πρώτη των οποίων θα πρέπει να καταβληθεί πριν την 28/4/2011. Επίσης στο ιδιο χρονικό διάστημα μπορεί να εξοφληθεί ολόκληρο το ποσό με έκπτωση 10%.

Παρ. 5. Μετά την ολοκλήρωση της καταβολής του ειδικού προστίμου τα παραστατικά προσκομίζονται στην πολεοδομική υπηρεσία που σφραγίζει την αίτηση του ενδιαφερομένου με τη σφραγίδα περαίωσης της διαδικασίας (Υπόδειγμα 8).

Παρ. 6. Οι χώροι που ρυθμίζονται με την παραπάνω διαδικασία δεν οφείλουν πλέον άλλο πρόστιμο ανέγερσης και διατήρησης για τα επόμενα 40 χρόνια και μπορούν να μεταβιβάζονται με την επισημείωση ότι αυτοί «ρυθμίστηκαν με τις διαδικασίες του Ν. 3843/2010 και αρ. πρωτ. αίτησης ………/2010/της πολεοδομικής υπηρεσίας ……………….». Δεν επιβάλλονται νέα πρόστιμα για τους ρυθμισθέντες χώρους και δεν οφείλονται αναδρομικά φόροι και εισφορές (ΙΚΑ, μεταβίβασης κ.λπ.). Αυτονόητο είναι ότι πρόστιμα, εισφορές και συνέπειες για άλλες αυθαιρεσίες πέρα αυτών που ρυθμίζονται εξακολουθούν να επιβάλλονται και αρμόδια για τον διαχωρισμό (καταγεγραμμένες περιπτώσεις που έχει βεβαιωθεί το πρόστιμο) είναι η πολ/κή υπηρεσία που ενημερώνει τη ΔΟΥ για τα πρόστιμα που εξακολουθούν να απαιτούνται καθώς και αυτά που διαγράφονται. Καταβληθέντα ποσά δεν συμψηφίζονται και δεν αναζητούνται.

Παρ. 7. Οι ρυθμιζόμενοι χώροι δεν προσμετρώνται στο συντελεστή δόμησης και τους λοιπούς όρους δόμησης που ισχύουν στην περιοχή, με την προϋπόθεση να επιτρέπεται η νέα χρήση, ενώ δεν απαλλάσσονται από άλλες εγκρίσεις για την λειτουργία τους (π.χ. πυρασφάλεια, WC ΑμεΑ κλπ για χώρους υγειονομικού ενδιαφέροντος).

 

Aρθρο 7 - Περιβαλλοντικό ισοζύγιο. Αντισταθμιστικά μέτρα αποκατάστασης του περιβάλλοντ&omic