Ακίνητα: Πόσο και πώς γίνεται μεταβίβαση. Ο φόρος

Με τον νέο νόμο, μεταξύ των άλλων, καταργείται το αφορολόγητο όριο των 200 τετραγωνικών μέτρων χωρίς όριο αντικειμενικής αξίας για την πρώτη κατοικία, καθιερώνεται αφορολόγητο 200.000 ευρώ για τον άγαμο και 250.000 ευρώ για τον έγγαμο, μειώνονται οι συντελεστές φόρου μεταβίβασης και καταργούνται ο φόρος αυτόματου υπερτιμήματος και το τέλος συναλλαγής. 

Οι 21 αλλαγές στη φορολογία μεταβιβάσεων, γονικών παροχών, κληρονομιών και δωρεών ακινήτων, όπως κοινοποιήθηκαν στις εφορίες από το υπουργείο Οικονομικών.

1 Μειώνονται οι συντελεστές φόρου μεταβίβασης ακινήτων στο 8% (από 9%) για την αξία του μεταβιβαζόμενου ακινήτου έως 20.000 ευρώ και στο 10% (από 11%) για το υπερβάλλον ποσό.
2 Καταργούνται ο φόρος αυτόματου υπερτιμήματος και το τέλος συναλλαγής ακινήτων.
3 Καταργείται η χορήγηση της απαλλαγής πρώτης κατοικίας για αγορά κατοικίας επιφάνειας έως 200 τ.μ. ή οικοπέδου στο οποίο αντιστοιχεί κτίσμα επιφάνειας έως 200 τ.μ.

4 Τα νέα αφορολόγητα όρια για αγορά πρώτης κατοικίας διαμορφώνονται σε 200.000
ευρώ για τον άγαμο και 250.000 ευρώ για τον έγγαμο. Το ποσό προσαυξάνεται κατά 25.000 ευρώ για καθένα από τα δύο πρώτα παιδιά και κατά 30.000 ευρώ για το τρίτο και καθένα από τα επόμενα. Για τον άγαμο που παρουσιάζει αναπηρία τουλάχιστον 67% από διανοητική καθυστέρηση ή φυσική αναπηρία, το αφορολόγητο διαμορφώνεται σε 250.000 ευρώ και αντιστοίχως για τον έγγαμο σε 275.000. Για αγορά οικοπέδου το αφορολόγητο όριο ανέρχεται σε 50.000 ευρώ για τον άγαμο, 100.000 ευρώ για τον έγγαμο, με προσαύξηση 10.000 ευρώ για κάθε ένα από τα δύο πρώτα παιδιά και 15.000 για κάθε ένα από το τρίτο και τα επόμενα.
5 Σε περίπτωση αγοράς κατοικίας, στο ποσό της απαλλαγής περιλαμβάνεται και η αξία μίας θέσης στάθμευσης αυτοκινήτου και ενός αποθηκευτικού χώρου, για επιφάνεια εκάστου έως 20 τ.μ., εφόσον βρίσκονται στο ίδιο ακίνητο και αποκτώνται ταυτόχρονα με το ίδιο συμβόλαιο αγοράς.
6 Καταργείται η απαλλαγή πρώτης κατοικίας για τους Ελληνες ή ομογενείς του εξωτερικού που δεν κατοικούν στην Ελλάδα κατά τον χρόνο της αγοράς.
7 Δεν παρέχεται απαλλαγή πρώτης κατοικίας πριν από την παρέλευση 5 ετών από τη μεταβίβαση ιδανικού μεριδίου επί κατοικίας ή οικοπέδου (από τον αγοραστή ή τη σύζυγο ή τα ανήλικα τέκνα αυτού), το εμβαδόν των οποίων πληροί κατά τον χρόνο της μεταβίβασης τις στεγαστικές τους ανάγκες. Η ίδια ρύθμιση ισχύει και για τη μεταβίβαση του δικαιώματος επικαρπίας ή οίκησης επί ακινήτου.
Κληρονομιές, γονικές παροχές, δωρεές
8 Επιβάλλεται φόρος κληρονομιάς, δωρεάς ή γονικής παροχής για τα ρυμοτομούμενα/απαλλοτριούμενα ακίνητα για τα οποία υπήρχε αναβολή.
9 Καταργούνται οι γεωργικές απαλλαγές κληρονομιών, δωρεών και γονικών παροχών και ο φόρος υπολογίζεται πλέον με βάση τα αφορολόγητα ποσά και τους φορολογικούς συντελεστές της αντίστοιχης κατηγορίας.
10 Δικαιούχοι πλήρους απαλλαγής από τον φόρο είναι πλέον μόνο το Δημόσιο και οι λογαριασμοί που συνιστώνται υπέρ του Δημοσίου.
11 Με συντελεστή 0,5% φορολογούνται κληρονομιές και δωρεές προς ΝΠΔΔ, ΟΤΑ, ιερούς ναούς- ιερές μονές κ.λπ. και τα μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα νομικά πρόσωπα που επιδιώκουν σκοπούς εθνωφελείς, θρησκευτικούς, κοινωφελείς κ.λπ.

12 Επιβάλλεται φόρος 0,5% για τις χρηματικές δωρεές προς τα προαναφερόμενα νομικά πρόσωπα μετά την αφαίρεση αφορολόγητου ποσού 1.000 ευρώ κατ΄ έτος.

Γονική παροχή- κληρονομιά πρώτης κατοικίας
13 Το αφορολόγητο όριο της γονικής παροχής και κληρονομιάς πρώτης κατοικίας ανέρχεται σε 200.000 ευρώ για κάθε ανήλικο ή άγαμο και 250.000 ευρώ για κάθε έγγαμο. Προβλέπονται προσαυξήσεις ανάλογες με αυτές του αφορολογήτου πρώτης κατοικίας με αγορά.
14 Για τη χορήγηση της απαλλαγής πρώτης κατοικίας, προκειμένου να κριθεί αν καλύπτονται οι στεγαστικές ανάγκες, λαμβάνεται πλέον υπόψη το συνολικό εμβαδόν όλων των ακινήτων του δικαιούχου. 15 Για κληρονομιά ή γονική παροχή οικοπέδου το αφορολόγητο ποσό φθάνει μέχρι 50.000 ευρώ για κάθε ανήλικο ή άγαμο και μέχρι 100.000 ευρώ για κάθε έγγαμο.

16 Δεν παρέχεται απαλλαγή πρώτης κατοικίας πριν από την παρέλευση 5 ετών από τη μεταβίβαση, με επαχθή ή χαριστική αιτία της επικαρπίας, της οίκησης ή του ιδανικού μεριδίου κατοικίας ή οικοπέδου ή της ψιλής κυριότητας οικοπέδου ή ιδανικού μεριδίου αυτού, το εμβαδόν των οποίων πληρούσε κατά τον χρόνο της μεταβίβασης τις στεγαστικές ανάγκες.
17 Καταργείται η απαλλαγή από τον φόρο για τις δωρεές και γονικές παροχές χρημάτων που γίνονται για την αγορά ή ανέγερση πρώτης κατοικίας.

18 Ο υπολογισμός του φόρου κληρονομιών, δωρεών, γονικών παροχών γίνεται πλέον για όλα τα περιουσιακά στοιχεία (ακίνητα, μετοχές, χρήματα, λοιπά κινητά) με βάση τις φορολογικές κλίμακες.
19 Οι δωρεές, γονικές παροχές, κληρονομιές χρηματικών ποσών φορολογούνται αυτοτελώς (χωρίς αφορολόγητο ποσό) με συντελεστές 10%, 20% και 40% ανά κατηγορία αντίστοιχα.

20 Αλλάζει η διαδικασία προσωρινής εκτίμησης κληρονομιαίων ακινήτων που δεν υπάγονται στο αντικειμενικό σύστημα και δηλώνονται εμπρόθεσμα.
21 Παραγράφεται το δικαίωμα του Δημοσίου για υποθέσεις φορολογίας κληρονομιών, δωρεών και γονικών παροχών στις οποίες η φορολογική υποχρέωση έχει γεννηθεί μέχρι και 31 Δεκεμβρίου 1994.