Το επίθετο του συζύγου τους θα μπορούν να φέρουν οι γυναίκες

Την απόκτηση του επωνύμου του άντρα της, μπορεί να φέρει και επίσημα πλέον η σύζυγος μετά τον γάμο της, αν αυτό επιθυμεί. Το παραπάνω απεφάνθη το Δ' Τμήμα του Συμβουλίου της Επικρατείας με την υπ' αριθμ. 1044/2010 απόφασή του.

Το ΣτΕ έκρινε ότι μπορεί η σύζυγος μετά τον γάμο της να ζητήσει από τη Νομαρχία την αλλαγή του επωνύμου της και την απόκτηση του επωνύμου του συζύγου της. Ωστόσο, λόγω της σπουδαιότητας του συγκεκριμένου ζητήματος, η υπόθεση παραπέμφθηκε στην αυξημένη επταμελή σύνθεση του ίδιου Τμήματος προς οριστική κρίση.

Πριν την εφαρμογή του Ν. 3791/2008, η αλλαγή του επωνύμου της συζύγου ήταν δυνατή με απόφαση του Νομάρχη κατόπιν αιτήσεως της ενδιαφερομένης. Μετά την ισχύ του συγκεκριμένου νόμου, η αλλαγή του επωνύμου της συζύγου μπορεί να γίνει κατόπιν συμφωνίας των συζύγων με κοινή δήλωσή τους ενώπιον του ληξιάρχου.

Ειδικότερα, το ΣτΕ αναφέρει στην απόφασή του ότι «το επώνυμο ναι μεν αποτελεί στοιχείο της προσωπικότητας του ατόμου, πλην η πρόσκτηση ή η αλλαγή του δεν απόκειται στην ιδιωτική βούληση, αλλά ενδιαφέρει τη δημόσια τάξη, ως θέμα συναπτόμενο με την ασφάλεια των συναλλαγών και των εννόμων εν γένει σχέσεων δημοσίου ή ιδιωτικού δικαίου του ατόμου, χωρεί δε δια της διοικητικής οδού.

Κατά την ενάσκηση της σχετικής του αρμοδιότητας, οφείλει σε κάθε συγκεκριμένη περίπτωση προπαντός να εκτιμά τους λόγους που επικαλείται ο αιτών τη μεταβολή του επωνύμου του και να αποφαίνεται ενόψει της σοβαρότητας των λόγων αυτών, εάν ενδείκνυται ή όχι η ζητούμενη μεταβολή, αιτιολογώντας ειδικά, από την άποψη αυτή, την απόφασή του.

Περαιτέρω, ναι μεν κατά το άρθρο 1388 του Αστικού Κώδικα, όπως ίσχυε μετά την αντικατάστασή του με το άρθρο 15 του ν. 1329/83 και πριν την συμπλήρωση του ανωτέρω άρθρου 15 με την προσθήκη σε αυτό τρίτης παραγράφου, δια του άρθρου 28 του ν. 3719/2008, ο γάμος δεν επάγεται μεταβολή του επωνύμου της συζύγου, ως προς τις έννομες σχέσεις αυτής, που δύναται πάντως να χρησιμοποιεί το επώνυμο του συζύγου της, με τη συναίνεσή του, στις κοινωνικές της σχέσεις, όμως, εκ τούτου ουδόλως έπεται, ότι αποκλείεται στην έγγαμη γυναίκα, μετά την τέλεση γάμου, να ζητήσει, κατά την διαδικασία και υπό τα προαπαιτούμενα του Ν./Δτος 2573/1953, την μεταβολή του επωνύμου της και την πρόσκτηση παρ' αυτής ως επωνύμου εκείνου του συζύγου της».

Η δικαστική απόφαση καταλήγει επισημαίνοντας ότι «η ερμηνεία αυτή παρίσταται επιβεβλημένη εν όψει και της συνταγματικής κατοχυρώσεως του δικαιώματος της ελευθέρας αναπτύξεως της προσωπικότητας (άρθρο 5), καθώς και της προστασίας του γάμου και της οικογένειας (άρθρο 21)».

Αξίζει να αναφερθεί ότι αφορμή για την λήψη της απόφασης αυτής στάθηκε η προσφυγή μιας εκδότριας βιβλίων στο ΣτΕ.

Η εκδότρια ζήτησε από τη Νομαρχία Αθηνών τη συμπλήρωση του επωνύμου της με το επώνυμο του συζύγου της, ισχυριζόμενη ότι μετά το γάμο της αντιμετωπίζει προβλήματα ταυτοπροσωπίας ενώπιον των Αρχών της Ελβετίας, όπου διαμένει ο σύζυγός της, αλλά και στις σχέσεις της με τους πελάτες της στην επαγγελματική δραστηριότητά της.

Ο Νομάρχης απέρριψε το αίτημά της και η εκδότρια άσκησε προσφυγή ενώπιον του Γενικού Γραμματέα Περιφέρειας, η οποία και πάλι απερρίφθη, με τον ισχυρισμό ότι οι λόγοι που προβάλλονται δεν αποτελούν εξαιρετική περίπτωση που να δικαιολογούν την αλλαγή, αλλά και οι αλλεπάλληλες αλλαγές αποτελούν καταχρηστική άσκηση του δικαιώματος των πολιτών. Κατόπιν αυτών, η εκδότρια προσέφυγε στο Συμβούλιο της Επικρατείας.