Νέο πακέτο μέτρων μετά το Πάσχα

Νέες περικοπές στις κρατικές δαπάνες θα σημάνει ο ερχομός του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (ΔΝΤ) στη χώρα μας, που έχει προγραμματιστεί για αμέσως μετά το Πάσχα. Η επίσκεψη γίνεται σε μια στιγμή υποχώρησης των εσόδων και του ΦΠΑ (-10%), γεγονός που συνεπάγεται πτώση της κατανάλωσης και βάθυνση της ύφεσης. Το πρόγραμμα των στελεχών του ΔΝΤ περιλαμβάνει συναντήσεις με τον διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος Γιώργο Προβόπουλο, με τον υπουργό Οικονομικών Γ. Παπακωνσταντίνου, με τον υπουργό Εργασίας Ανδρέα Λοβέρδο και με την υπουργό Οικονομίας Λούκα Κατσέλη.

Μετά την επίσκεψη των τεχνοκρατών του ΔΝΤ θα ακολουθήσει η επίσκεψη του μεικτού κλιμακίου της Κομισιόν, της ΕΚΤ και του ΔΝΤ. Επικεφαλής της αποστολής θα είναι ο κοινοτικός επίτροπος Όλι Ρεν, ο οποίος έρχεται να ελέγξει την πρόοδο που έχει κάνει η Ελλάδα στη μείωση του δημοσιονομικού ελλείμματος. Προς το παρόν σημαντική πτώση της κατανάλωσης στην αγορά εμφανίζουν τα προσωρινά στοιχεία για την πορεία των εσόδων τον Μάρτιο. Οι εισπράξεις από τον ΦΠΑ συρρικνώθηκαν κατά 10% σε σχέση με τον προηγούμενο μήνα δείχνοντας πτώση του τζίρου των συναλλαγών.

Σύμφωνα με πληροφορίες, τον Μάρτιο τα κρατικά έσοδα δεν κατάφεραν να πάρουν κεφάλι όπως ανέμεναν στο Υπουργείο Οικονομικών. Κινήθηκαν στο ίδιο επίπεδο είσπραξης 5%-5,5% με τον Φεβρουάριο, αποκλίνοντας έτσι από τον στόχο που προβλέπει το Πρόγραμμα Σταθερότητας (11,7% σε μηνιαία βάση). Η πορεία των δημοσίων εσόδων ουσιαστικά καθρεφτίζει την ταμειακή στενότητα που βιώνουν τα ελληνικά νοικοκυριά εξαιτίας της κρίσης. Η ανεργία σε συνδυασμό με τα σενάρια περί χρεοκοπίας της ελληνικής οικονομίας που συνδυάστηκαν με επιστροφή στη δραχμή περιόρισαν σημαντικά τις συναλλαγές των καταναλωτών τον Μάρτιο.

Μελανό σημείο για τον Γιώργο Παπακωνσταντίνου είναι ότι τα ισχνά φορολογικά έσοδα συμπίπτουν με την δεύτερη επίσκεψη των τεχνοκρατών του ΔΝΤ στη χώρα μας. Αξιοποιώντας τη συμμετοχή τους στον ευρωπαϊκό μηχανισμό στήριξης της Ελλάδας, οι εμπειρογνώμονες του ΔΝΤ έρχονται στην Αθήνα προκειμένου να συζητήσουν με τον ΓιώργΟ Παπακωνσταντίνου τις «γκρίζες ζώνες» στον τομέα του δανεισμού. Την τελευταία φορά που επισκέφθηκαν τη χώρα μας, τα στελέχη του Ταμείου προέβλεψαν ότι το 2010 θα είναι μία εξαιρετικά δύσκολη χρονιά, με το ελληνικό δημόσιο να εξαρτάται άμεσα από τις διεθνείς αγορές, οι οποίες δεν θα συγχωρήσουν κανένα δημοσιονομικό ολίσθημα. Πριν από δέκα μέρες, όταν ο Φίλιππος Σαχινίδης έκανε μία απόπειρα δανεισμού μέσω ιδιωτικής τοποθέτησης (private placement) θυμήθηκε τα λόγια των στελεχών του Ταμείου... Πριν καν προλάβει να μαζέψει το ποσό του δανείου που υπολόγιζε να πάρει από τους επενδυτές που διέθετε η ξένη τράπεζα, μόλις διέρρευσε αυτή η πληροφορία, τα επιτόκια δανεισμού παρουσίασαν τεράστια αύξηση. Από την περιοχή του 5,7% στην οποία βρίσκονταν αρχικά, εκτοξεύτηκαν πάνω από τα επίπεδα του 6,3%, ακυρώνοντας έτσι το private placement που είχε συμφωνήσει ο Φίλιππος Σαχινίδης με τον ξένο οίκο.

Παρόμοιες προσπάθειες έχει ξανακάνει στο παρελθόν η κυβέρνηση. Θα τις επιχειρήσει και στο μέλλον, αφού μόνο μέσα στο επόμενο δίμηνο οι λήξεις παλαιότερων εκδόσεων ομολόγων (και εντόκων γραμματίων) ξεπερνούν τα 24 δισ. ευρώ. Τον Απρίλιο, οι λήξεις είναι 12,5 δισ. ευρώ και το Μάιο 11,6 δισ. ευρώ. Μέχρι στιγμής ο ΟΔΔΗΧ έχει δανειστεί από τις αγορές πάνω από 20 δισ. ευρώ, ενώ οι συνολικές δανειακές ανάγκες υπολογίζεται να φτάσουν φέτος τα 54 δισ. ευρώ.

Το κόστος εξυπηρέτησης του χρέους (τόκοι) έχει αποτελέσει μαζί με τον δανεισμό «γκρίζα ζώνη» τόσο για τους ελεγκτές της Κομισιόν όσο και για το κλιμάκιο του ΔΝΤ. Εκτιμούν ότι το ποσό που προβλέπει ο προϋπολογισμός είναι εξαιρετικά μικρό σε σχέση με αυτό που θα πληρώσει πραγματικά, όπως προκύπτει από την μέχρι τώρα πορεία των spread ανάμεσα στα γερμανικά και τα ελληνικά ομόλογα. Σύμφωνα με τα στοιχεία του προϋπολογισμού, οι τόκοι που θα πρέπει να πληρωθούν το 2010 ανέρχονται σε 12,95 δισ. ευρώ από 12,34 δισ. ευρώ το 2009. Στελέχη του ΔΝΤ σε προηγούμενες επί του θέματος τοποθετήσεις επισήμαναν ότι οι συγκεκριμένες δαπάνες θα αυξηθούν από το 5% του ΑΕΠ σήμερα στο 8,4% μέχρι το 2014, λόγω του υψηλότερου κόστους έκδοσης νέων ομολόγων και της αναχρηματοδότησης των παλαιότερων ομολόγων.

Επίσης, το κρατικό χρέος προβλέπεται ότι θα αυξηθεί έως το 2014 στο 152,5% του ΑΕΠ ή, σε απόλυτα μεγέθη, σε 344,2 δισ. ευρώ από 269,3 δισ. ευρώ στα τέλη του 2009.

Αντίθετα με τις εκτιμήσεις των στελεχών του Ταμείου η κυβέρνηση μέσω του Προγράμματος Σταθερότητας απαντά ότι το δημόσιο χρέος (γενικής κυβέρνησης) θα ανέλθει φέτος στα 294,950 δισ. ευρώ ή 120,4% του ΑΕΠ. Το 2011 θα αυξηθεί οριακά στο 120,6%, για να αρχίσει να υποχωρεί από το 2012 στο 117,7% και στη συνέχεια το 2013 στο 113,4%.

Η παρέμβαση του ΔΝΤ δεν θα περιοριστεί μόνο στο θέμα του δανεισμού. Θα επεκταθεί και στον δημοσιονομικό τομέα ζητώντας περαιτέρω περικοπές στις κρατικές δαπάνες προκειμένου να επιτευχθεί η μείωση του ελλείμματος που προβλέπει το Πρόγραμμα Σταθερότητας.

Το ΔΝΤ έχει ήδη επισημάνει στην ελληνική κυβέρνηση ότι είναι αδύνατο να επιτευχθεί μείωση του ελλείμματος κάτω από το 3% του ΑΕΠ (στο 2,8% συγκεκριμένα) έως το τέλος του 2012, χωρίς πρόσθετα μέτρα. Σε περίπτωση που συνεχίσει να βαδίζει ως έχει, τότε ο στόχος του ελλείμματος θα επιτευχθεί στο τέλος του 2013, δηλαδή ένα χρόνο αργότερα απ’ ό,τι προβλέπει το Πρόγραμμα Σταθερότητας.

isotimia