Μελίνα Μερκούρη: Από τις γυναίκες που ήθελαν να αλλάξουν τον κόσμο

Ηταν από τις γυναίκες που ήθελαν να αλλάξουν τον κόσμο και σε ό,τι της αναλογούσε το πέτυχε. Η Μελίνα Μερκούρη, η «γυναίκα-φλόγα», η «τελευταία Ελληνίδα θεά», όπως εύστοχα χαρακτηρίστηκε, δικαιώθηκε μετά θάνατον για το έργο της.

Τη θέσπιση του νέου βραβείου «Μελίνα Μερκούρη», ύψους 1,5 εκατ. ευρώ, ανακοίνωσε ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ζοζέ Μανουέλ Μπαρόζο. Θα απονέμεται στο εξής κάθε χρόνο στην εκάστοτε Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης.

«Ολα ξεκίνησαν το 1985 στην Αθήνα, στο λίκνο της ευρωπαϊκής μυθολογίας, υπό την αιγίδα της Μελίνας Μερκούρη» θυμήθηκε ο κ. Μπαρόζο και επαίνεσε την αείμνηστη Μελίνα: «Με την αποφασιστικότητά της συνέβαλε καθοριστικά στην επιτυχία της πρώτης Πολιτιστικής Πρωτεύουσας της Ευρώπης. Γι’ αυτό τον λόγο αποφασίσαμε να τιμήσουμε το όνομά της μέσα από τον νέο μηχανισμό χρηματοδότησης για τις πολιτιστικές πρωτεύουσες».

Το όραμα της Μελίνας Μερκούρη να μάθουν οι πολίτες των κρατών-μελών της Ευρώπης τις ομοιότητές τους και τις διαφορές τους και να γνωριστούν καλύτερα μαθαίνοντας να επικοινωνούν πιο ουσιαστικά μιλώντας τη γλώσσα του πολιτισμού έγινε πραγματικότητα. Ετσι ξεκίνησε ο θεσμός των Πολιτιστικών Πρωτευουσών της Ευρώπης, που υλοποιήθηκε το 1985 με πρώτη Πολιτιστική Πρωτεύουσα την Αθήνα.

Η Μελίνα επίσης ήταν εκείνη που συνέβαλε ιδιαίτερα στο να γίνει η Θεσσαλονίκη Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης το 1997, μια πόλη που, όπως έλεγε, «έχει το χάρισμα να πάρει και το χρίσμα».

Η πλέον διάσημη και προβεβλημένη προσωπικότητα της χώρας μας, η Μελίνα Μερκούρη, έκανε αγώνα -μήπως και δεν ήταν μαθημένη;- για να πείσει τους ομολόγους της στην Ευρώπη να αποδεχθούν τη δημιουργία του πολιτιστικού αυτού θεσμού, απέναντι στον οποίο στάθηκαν επιφυλακτικοί στην αρχή.

Η Μελίνα, όμως, δεν ήξερε να χάνει. Και είκοσι πέντε χρόνια μετά η ιδέα της απέκτησε γερά θεμέλια, όπως γερός είναι ο σπόρος που φύτρωσε από τον άλλο μεγάλο αγώνα που έκανε για την επιστροφή των μαρμάρων του Παρθενώνα στην Ελλάδα.