Ακίνητα: Η αγορά και η φορολογία

Δύσκολη γίνεται η απόκτηση στέγης, καθώς περιορίζεται η έκπτωση τόκων από στεγαστικά δάνεια, μπαίνουν αυστηρά τεκμήρια διαβίωσης και ενεργοποιείται το «πόθεν έσχες» από το πρώτο τετραγωνικό μέτρο.

Τα νέα δεδομένα στη φορολογία των ακινήτων που επέρχονται με το νομοσχέδιο, το οποίο κατατέθηκε στη Βουλή την περασμένη Τετάρτη και αναμένεται να ψηφιστεί μετά το Πάσχα.

Τα 35 σημεία-κλειδιά, που πρέπει να γνωρίζουν όσοι ετοιμάζονται να αγοράσουν ακίνητο ή αναμένουν κληρονομιά ακινήτου ή χρημάτων και τις απαλλαγές αυτών, τις επιβαρύνσεις των νέων τεκμηρίων και πώς θα γλιτώσετε, με κάλυψη από δωρεές χρημάτων ή κερδών από παιχνίδια, τον Φόρο Μεγάλης Περιουσίας.

Οι νέες διατάξεις, εκ των οποίων ορισμένες τίθενται σε ισχύ ακόμα και αναδρομικά από 1.1.2009, αφορούν:

1. Για στεγαστικά πρώτης κατοικίας εκπίπτει το 20% των τόκων αναδρομικά από 1.1.2009.

2. Καταργήθηκε η έκπτωση τόκων στεγαστικών δανείων δευτερεύουσας κατοικίας της διετίας 2010 -2011.

3. Εκπτωση 10% από φόρο της δαπάνης αλλαγής ή εγκατάστασης πηγών ενέργειας (θέρμανση ή ψύξη) φιλικών προς το περιβάλλον (τηλεθέρμανση, ανανεώσιμες πηγές, σύστημα αντιστάθμισης καυστήρα σε συνδυασμό με αυτονομία θέρμανσης και μόνωση σωλήνων, φυσικό αέριο, ηλιακοί συλλέκτες, φωτοβολταϊκά, μικρές ανεμογεννήτριες), καθώς και αναβάθμισης κτιρίων (διπλά τζάμια, κουφώματα, δώμα ή στέγη).

4. Κατάργηση έκπτωσης δαπάνης ενοικίου για δημοσίους υπαλλήλους που εγκαθίστανται εκτός Αθηνών και Θεσσαλονίκης.

5. Αντικειμενικά τεκμήρια για ακίνητα από το πρώτο τετραγωνικό της κύριας κατοικίας. Τα μεγάλης επιφάνειας ακίνητα, των ακριβών περιοχών και οι μονοκατοικίες θα έχουν υψηλότερο τεκμαρτό εισόδημα, ενώ επιβαρύνσεις προβλέπονται και για όσους έχουν πισίνες (100 ευρώ ανά τ.μ. μέχρι 60 τ.μ. και 150 ευρώ για άνω των 60 τ.μ., με διπλασιασμό για εσωτερική).

6. Αυτοτελής φορολόγηση εισοδήματος από κοινόχρηστους χώρους με συντελεστή 25%.

Απόκτηση κατοικίας

7. «Πόθεν έσχες» από το πρώτο τετραγωνικό μέτρο και της πρώτης κατοικίας. Ο φορολογούμενος καλείται να αποδείξει πού βρήκε τα χρήματα κι αν έχει πάρει στεγαστικό δάνειο πώς πλήρωσε τις δόσεις κάθε χρόνο.

8. Απαλλαγή για αγορά πρώτης κατοικίας βάσει αξίας ακινήτου, με συνυπολογισμό θέσης στάθμευσης και αποθηκευτικού χώρου επιφάνειας μέχρι 20 τ.μ. το καθένα, εφόσον είναι στο ίδιο συμβόλαιο αγοράς.

9. Ενιαίο σύστημα για φόρο μεταβίβασης με συντελεστή 8% για τα πρώτα 20.000 ευρώ της αξίας του ακινήτου μετά το απαλλασσόμενο και 10% για το υπόλοιπο.

10. Κατάργηση φόρου αυτόματου υπερτιμήματος και τέλους συναλλαγής.

11. Επαναφορά απαλλαγών για αγρότες.

Επικαρπίες και ιδανικά μερίδια

12. Απαγόρευση χορήγησης απαλλαγής για 5 έτη όχι μόνο σε μεταβίβαση επικαρπίας, αλλά και ιδανικού μεριδίου επί ακινήτου οικογένειας, που κατά το χρόνο μεταβίβασης καλύπτει τις στεγαστικές της ανάγκες.

13. Οι απαλλαγές κατά την αγορά πρώτης κατοικίας ισχύουν και για αλλοδαπούς που διαμένουν στην Ελλάδα, όπως ομογενείς από Αλβανία, Τουρκία και πρώην Σοβιετική Ενωση, πολίτες κρατών-μελών Ε.Ε., αναγνωρισμένους πρόσφυγες, αλλοδαπούς.

14. Απαλλαγή από αγορά πρώτης κατοικίας και για όσους έχουν συνάψει σύμφωνο συμβίωσης και αντιμετωπίζονται ως σύζυγοι, εφόσον καταρτίστηκε δύο χρόνια πριν από την αγορά.

15. Δεν παρέχεται απαλλαγή κατά την αγορά πρώτης κατοικίας σε αγορές μεταξύ συγγενών πρώτου βαθμού και συζύγων.

16. Εντός έτους η υποβολή δήλωσης για επιβολή φόρου από τον χρόνο της απαλλοτρίωσης και ρυμοτόμησης αντί από το χρόνο καταβολής της αποζημίωσης.

17. Σύζυγος σε διάσταση με επιμέλεια τέκνων δικαιούται τη απαλλαγή του έγγαμου με παιδιά.

18. Το τέκνο μπορεί να αποκτήσει ακίνητο από τους δυο γονείς του και να τύχει της απαλλαγής εφόσον η μεταβίβαση γίνει ταυτόχρονα με το ίδιο συμβόλαιο.

Φόρος Ακίνητης Περιουσίας

19. Αντικατάσταση Ενιαίου Τέλους Ακινήτων με Φόρο Ακίνητης Περιουσίας, θέσεις στάθμευσης, βοηθητικούς χώρους, πισίνες (κοινόκτητο τμήμα υπογείου, πιλοτής, δώματος ή ακάλυπτου). Εξαιρούνται αγροτεμάχια, δάση και δασικές εκτάσεις.

20. Το αφορολόγητο είναι 400.000 ευρώ και οι συντελεστές φόρου από 0,1% μέχρι 1%.

21. Φόρος 2% για περιουσίες αξίας άνω των 5 εκατ. ευρώ και μόνο για μια τριετία.

22. Μέχρι 15 Μαΐου η υποβολή δήλωσης Φόρου Ακίνητης Περιουσίας από νομικά πρόσωπα και κατ' εξαίρεση φέτος μέχρι 15 Ιουνίου. Φορολογούνται με 6 τοις χιλίοις, 3 τοις χιλίοις τα ημεδαπά και αλλοδαπά νομικά πρόσωπα που επιδιώκουν κοινωφελείς σκοπούς, 1 τοις χιλίοις τα ιδιοχρησιμοποιούμενα ακίνητα επιχειρήσεων. Για το 2010 τα ιδιοχρησιμοποιούμενα των ξενοδοχείων φορολογούνται με 0,33 τοις χιλίοις.

Κληρονομιές

23. Εντός έτους η δήλωση επιβολής και πληρωμής φόρου από κληρονόμους που διαμένουν στο εξωτερικό κατά τον χρόνο θανάτου του κληρονομούμενου, με δυνατότητα τρίμηνης παράτασης.

24. Εντός εξαμήνου από τον χρόνο θανάτου η υποβολή δήλωσης φόρου κληρονομιάς και για έχοντες ψιλή κυριότητα.

25. Σε παρακράτηση ή μεταβίβαση με χαριστική αιτία ή αιτία θανάτου του δικαιώματος οίκησης, ο κύριος του ακινήτου εξομοιούται με ψιλό κύριο.

26. Κατάργηση απαλλαγών από φόρο κληρονομιών και δωρεών πλην Δημοσίου και λογαριασμών υπέρ Δημοσίου.

27. Διατήρηση απαλλαγών για επαναφορά περιουσιών σε γονείς μετά τον θάνατο παιδιών, 400.000 ευρώ για σύζυγο και κληρονομούμενα τέκνα, καθώς και κληρονομιές που περιέρχονται σε σύζυγο ή παιδιά ή γονείς ή αδέλφια στρατιωτικού που απεβίωσε στην υπηρεσία.

28. Δεν αίρεται η απαλλαγή αν γίνει μεταβίβαση από κληρονόμο ή κληροδόχο σε εργολάβο των συμφωνηθέντων χιλιοστών οικοπέδου εντός πενταετίας. Αρση γίνεται σε μεταβίβαση κάποιου εκ των ακινήτων εντός της 5ετίας.

29. Κατάργηση γεωργικών απαλλαγών σε φόρο κληρονομιών και πλέον ο φόρος υπολογίζεται βάσει κλίμακας.

30. Βάσει κλίμακας η φορολόγηση χρηματικών ποσών που κληρονομούνται.

31. Εν τούτοις για δωρεές χρημάτων και ακινήτων αιτία θανάτου επιβάλλεται φόρος 0,5%.

32. Κατάργηση αυτοτελούς φορολόγησης με χαμηλούς συντελεστές 0,6% έως 2,4% σε μεταβίβαση μετοχών, επιχειρήσεων και επαναφορά κλιμάκων φόρου αναλόγως βαθμού συγγένειας.

33. Παράταση κατά μια πενταετία δικαιώματος Δημοσίου για υποθέσεις κληρονομιών, δωρεών και γονικών παροχών, που η φορολογική υποχρέωση γεννήθηκε έως 31.12.1994. Παραγράφονται υποθέσεις μέχρι 31.12.1989 και αντί πιστοποιητικού εφόρου προσκομίζεται ληξιαρχική πράξη θανάτου για κληρονομιά και αντίγραφο συμβολαίου σε δωρεά ή γονική παροχή.

34. Περαίωση υποθέσεων αξίας ακινήτων που αποκτώνται αιτία θανάτου αυτοβούλως από τον έφορο εντός 12μήνου από την υποβολή της εκπρόθεσμης δήλωσης προσωρινού προσδιορισμού.

35. Φόρο από 1.5.2010 και σε χρηματικά ποσά από διαγωνισμούς, κέρδη και στοιχήματα ΟΠΑΠ και ΟΔΙΕ και κάθε είδους παροχές σε χρήματα, κινητά και ακίνητα που προσφέρονται σε παιχνίδια Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης ή άλλης μορφής. Ο φόρος υπολογίζεται μετά το αφορολόγητο 100 ευρώ ανά στήλη παιχνιδιού ή στοιχήματος ή γραμμάτιο λαχείου με δύο συντελεστές: 10% για κέρδη μέχρι 1.000 ευρώ και 15% για μεγαλύτερα των 1.000 ευρώ.

Για παροχές από λαχειοφόρες αγορές και διαγωνισμούς σε 20% μετά τα πρώτα 1.000 ευρώ ανά αντικείμενο. Επιβάλλεται φόρος με συντελεστή 20% στα αδιάθετα ποσά κάθε οικονομικού έτους του ΟΠΑΠ και του ΟΔΙΕ.

E-Net