Οι αντιδράσεις για τη συμφωνία των Βρυξελλών

Το BBC μεταδίδει από τις Βρυξέλλες ότι το σχέδιο της συμφωνίας που επιτεύχθηκε μεταξύ Γερμανίας και Γαλλίας τονίζει πως η Ελλάδα δεν έχει ζητήσει οικονομική στήριξη και ως εκ τούτου δεν έχει ληφθεί απόφαση ενεργοποίησης του μηχανισμού ακόμα. Για να τεθεί σε εφαρμογή αυτός ο μηχανισμός θα πρέπει να θεωρηθεί έσχατη λύση και να πληρούνται κάποιοι όροι, όροι που έχει θέσει η Γερμανία, η οποία κατά το BBC επιχειρεί να αξιοποιήσει την ευκαιρία της ελληνικής κρίσης για να πλάσει την ευρωζώνη καθ’ ομοίωσή της. Το BBC τονίζει ότι ο πρόεδρος Σαρκοζί συμφώνησε τελικά με την ανάμιξη του ΔΝΤ όταν ικανοποιήθηκε το αίτημά του το μεγαλύτερο μέρος διατης βοήθειας να προέλθει από την Ευρώπη. Το βρετανικό δίκτυο επισημαίνει εξάλλου ότι η κρίση με την Ελλάδα έχει αποκαλύψει θεμελιώδεις διαφωνίες σχετικά με το πώς πρέπει να λειτουργεί το οικοδόμημα του ευρώ.

Οι FT επικαλούμενοι αξιωματούχο κοντά στο κέντρο των διαπραγματεύσεων σημειώνουν ότι παραμένουν κάποιες ανεπίλυτες δυσκολίες όπως η συμφωνία στο «πόσο πρέπει να ματώσει η Ελλάδα προκειμένου να ενεργοποιηθούν αυτά τα διμερή ευρωπαϊκά δάνεια», καθώς και «πόσο μακριά θα πάμε για την επιβολή κυρώσεων σε χώρες μέλη στο μέλλον». Η οικονομική εφημερίδα προσθέτει ότι ο δανεισμός της Ελλάδας από την ευρωζώνη θα προκύψει μόνο μετά από ομοφωνία, κάτι που δίνει ουσιαστικά το δικαίωμα βέτο στη Γερμανία. Σχολιάζεται δε ότι η συμφωνία επετεύχθη γύρω από ένα απεριτίφ, που αντικατέστησε την αρχική ιδέα μιας συνόδου κορυφής της ευρωζώνης, που στη συνέχεια είχε μετατραπεί σε πρόταση «συνάντησης» και έπειτα «συγκέντρωσης», για να καταλήξει τελικά σε «απεριτίφ».

Ιδιαίτερη αναφορά γίνεται στη Βρετανία στη διατύπωση περί «οικονομικής κυβέρνησης» της ΕΕ, ρόλο που κατά τους Γερμανούς και Γάλλους πρέπει να ανατεθεί στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο. Κάτι τέτοιο θα έδινε λόγο στη Γερμανία και τη Γαλλία στη διαμόρφωση των δημοσιονομικών άλλων χωρών μελών όχι μόνο της ευρωζώνης, αλλά ολόκληρης της ΕΕ, σημειώνει η εφημερίδα. Για το λόγο αυτό, όπως σχολίασε το BBC, η Ντάουνινγκ Στριτ έσπευσε να καθησυχάσει τους ευρωσκεπτικιστές Βρετανούς δηλώνοντας ανεπισήμως ότι η διατύπωση αυτή ήταν απλά μέρος ενός προσχεδίου, ενώ την ίδια ώρα στις Βρυξέλλες, ο Γκόρντον Μπράουν έλεγε ότι αυτός είναι ο αυθεντικός συντάκτης της ιδέας περί ευρωπαϊκής οικονομικής διακυβέρνησης, καθώς επιθυμεί μία συντονισμένη μακροοικονομική πολιτική για την ΕΕ, παρόμοια με αυτή που έχει προωθήσει στο πλαίσιο του G20. Τελικά, όπως αναφέρει η εφημερίδα, η διατύπωση άλλαξε από οικονομική κυβέρνηση σε οικονομική διακυβέρνηση.

Αρθογράφος των FT σχολιάζει εξάλλου ότι όλος αυτός ο θόρυβος αποδεικνύει πως η Γερμανία έχει γίνει πλέον πιο εσωστρεφής, τόσο στην οικονομία όσο και στην εξωτερική πολιτική, επανεκτιμώντας τις υποχρεώσεις της έναντι της Ευρώπης. Σε ανταπόκριση της οικονομικής εφημερίδας από την Ουάσινγκτον περιγράφεται ένα αίσθημα έξαψης στο ΔΝΤ, με την ανάμιξή του στην Ελλάδα να χαρακτηρίζεται «τεράστιο έπαθλο». Οικονομολόγοι εκτιμούν ότι το ΔΝΤ θα συνοδεύδει την επέμβασή του στην Ελλάδα με πολύ αυστηρούς δημοσιονομικούς κανόνες, καθώς η Ελλάδα θεωρείται «αρχιτέκτονας των δεινών της».

Στο κύριο άρθρο τους με τίτλο «Ακρόπολη τώρα», οι Τάιμς σχολιάζουν ότι οι Ευρωπαίοι ηγέτες διαπρέπουν στους συμβιβασμούς, όπως απέδειξε η χθεσινή συμφωνία. Παρόλα αυτά αποκαλύφθηκαν ρωγμές στο γαλλογερμανικό άξονα, προσθέτει η εφημερίδα. Κατά την εφημερίδα είναι κατανοητό να μη θέλουν οι Γερμανοί φορολογούμενοι να σώσουν την Ελλάδα, ωστόσο όσο κι αν επιθυμούν την επιβολή κυρώσεων, αυτή δε θα ήταν προς το συμφέρον τους, καθώς μία ενδεχόμενη πτώχευση θα σήμαινε σχεδόν σίγουρα μία νέα μεγάλη τραπεζική κρίση. Η επακόλουθη ύφεση στην Ευρώπη θα έπληττε τη μεγαλύτερη αγορά για τις γερμανικές εξαγωγές. Ο κίνδυνος αυτός αναγνωρίστηκε από την κα. Μέρκελ, εκτιμούν οι Τάιμς, επικαλούμενοι την αποδοχή του όρου πλειοψηφικής συμμετοχής της ευρωζώνης σε ένα πακέτο βοήθειας προς την Ελλάδα.

Ο Guardian γράφει ότι οι Ευρωπαίοι εταίροι ελπίζουν πως η χθεσινή συμφωνία θα σταθεί αρκετή για να σταματήσουν τα στοιχήματα των αγορών υπέρ της ελληνικής πτώχευσης. Ωστόσο η γαλλογερμανική συμφωνία ξεπερνά τα όρια του ελληνικού προβλήματος και αποτελεί απόπειρα του Βερολίνου να ξαναγράψει το βιβλίο των κανόνων του ευρώ.

Η Daily telegraph σχολιάζει ότι οι διατυπώσεις στο κείμενο της συμφωνίας των Βρυξελλών για άλλη μια φορά δεν αποσαφηνίζουν τι ακριβώς συμφωνήθηκε. Το κύριο συμπέρασμα κατά την εφημερίδα είναι ότι η Γερμανία απέφυγε να διασχίσει τον Ρουβίκωνα προς μία δημοσιονομική ένωση της ΕΕ. Η ανάμιξη του ΔΝΤ εγγυάται ότι κάθε χώρα μέλος της ευρωζώνης παραμένει υπεύθυνη για τα χρέη της, παρατηρεί η Τέλεγκραφ. Σημειώνεται επίσης ότι παραμένουν ερωτήματα ιδίως σχετικά με τους όρους που θα επιβάλλει το ΔΝΤ, καθώς και ότι οι αγορές ανησυχούν ότι η Ελλάδα θα χρειαστεί ακόμα περισσότερη βοήθεια, καθώς η λιτότητα που επιβάλλεται απειλεί με μεγαλύτερη ύφεση τη χώρα.

Η Independant σχολιάζει ότι η σκληρή τακτική της Άνγκελα Μέρκελ απέδωσε καρπούς, καθώς η ανάμιξη του ΔΝΤ εκλαμβάνεται ως αποφασιστική νίκη έναντι του Νικολά Σαρκοζί.

Σε άρθρο τους στους FT τέσσερις Γερμανοί καθηγητές Οικονομικών σε ισάριθμα γερμανικά πανεπιστήμια (οι κ.κ. Χάνκελ, Νέλινγκ, Σάχτσναϊντερ, Σταρμπάτι είχαν οδηγήσει τη Γερμανία στο συνταγματικό δικαστήριο της χώρας το 1998 με αφορμή την υιοθέτηση του ευρώ) διατυπώνουν την άποψη ότι η έξοδος από το ευρώ είναι η μόνη διέξοδος για την Ελλάδα. Όπως εκτιμούν, για να επανακτήσει το χαμένο οικονομικό έδαφος η Ελλάδα θα έπρεπε να υποτιμήσει το νόμισμά της κατά 40%, κάτι που δεν γίνεται εντός της ευρωζώνης. «Δυστυχώς υπάρχει μία οδός απόδρασης από αυτό το φάυλο κύκλο. Οι Έλληνες θα πρέπει να εγκαταλείψουν το ευρώ, να ξαναδημιουργήσουν τη δραχμή και να ξαναμπούν στο μηχανισμό ισοτιμιών που εγκατέλειψαν το 2001», συμπεραίνουν οι Γερμανοί οικονομολόγοι, σημειώνοντας ότι δεν καταλήγουν σε αυτή την πρόταση ελαφρά τη καρδία. Τονίζουν δε ότι «αν οι κυβερνήσεις της ευρωζώνης παράσχουν βοήθεια προς την Ελλάδα με έναν τρόπο που αντίκειται στον όρο μη-διάσωσης, δε θα είχαν κανένα δισταγμό να υποβάλλουν νέα μήνυση στο συνταγματικό δικαστήριο της Γερμανίας ζητώντας να διαταχθεί το Βερολίνο να αποχωρήσει από τη νομισματική ένωση». Πιστεύουν δε ότι αν και το 1998 η αίτησή τους που βασιζόταν στην καταγγελία μαγειρέματος δημοσιονομικών στατιστικών από χώρες μέλη της ευρωζώνης απορρίφθηκε, σήμερα το αποτέλεσμα θα ήταν διαφορετικό. Σε ό,τι αφορά το ελληνικό πρόγραμμα λιτότητας, επισημαίνουν ότι αγνοεί πλήρως το απόφθεγμα του Κέινς ότι τα κράτη πρέπει να αντιμετωπίζουν τις κρίσεις με μέτρα που στηρίζουν τη ζήτηση. «Οι ελληνικές ενέργειες θυμίζουν επώδυνα τις κακές κινήσεις της Γερμανίας που έκοψε τις δαπάνες στην ύφεση της δεκαετίας του 1930, διδάσκοντας τον κόσμο ότι η περικοπή προϋπολογισμών για να κατευναστούν οι πιστωτές σε περίοδο κάμψης προκαλεί μαζική ανεργία και ριζοσπαστικοποιεί την κοινωνία», προσθέτουν οι Γερμανοί οικονομολόγοι.

Οι FT  αναφέρονται επίσης στην «απρόσμενη» βοήθεια της ΕΚΤ προς την Ελλάδα, με την αλλαγή ρότας σε ό,τι αφορά την αποδοχή των ελληνικών ομολόγων ως εγγυήσεων δανεισμού. Η απόφαση αυτή θα ανακουφίσει την πίεση επί της χώρας, σχολιάζει η εφημερίδα, ενώ οι αγορές την υποδέχονται θετικά, καθώς απομακρύνει την αβεβαιότητα για την Ελλάδα και το ενδεχόμενο υποτίμησης από τον οίκο Moody’s.

Έντονους τόνους χρησιμοποιεί η γερμανική εφημερίδα Suddeutsche Zeitung, η οποία αναφέρει ότι «μετά το φιάσκο της Ελλάδας, η Ανγκέλα Μέρκελ πιέζει για δημοσιονομική πειθαρχεία στην Ευρώπη. Σε τελική ανάλυση, το πολιτικό έργο ολόκληρων γενεών διακυβεύεται». Σύμφωνα με χθεσινό της άρθρο, η Γερμανία αντιμετωπίζει τη χειρότερη κρίση εξωτερικής πολιτικής των τελευταίων δεκαετιών, η οποία έχει απομονώσει τη Γερμανία στην Ευρώπη. «Η Γερμανία γύρισε ξανά στη δυσάρεστη εκείνη εποχή που την λοξοκοιτούσαν ως τον ηγεμόνα της Ευρώπης, μόνο που αυτή τη φορά πρόκειται για ηγεμόνα της οικονομίας», σημειώνει.

«Τομή» χαρακτηρίζει τη χθεσινή συμφωνία η αμερικανική The New York Times, μετά την ισχυρή αντίσταση της Γερμανίας να παρέχει λεπτομέρειες σχετικά με ενδεχόμενο σχέδιο διάσωσης της Ελλάδας. Για τη χώρα μας, η εφημερίδα αναφέρει ότι ζητούσε απεγνωσμένα μια δήλωση με τη στήριξη της Γερμανίας, σχετικά με το μηχανισμό αποτροπής μιας πιθανής της πτώχευσης, προκειμένου να δει τα επιτόκια δανεισμού της να μειώνονται. «Η χθεσινή συμφωνία αντανακλά την αποφασιστικότητα της Γερμανίας και την επιμονή της στην επιβολή σκληρών προϋποθέσεων και ισχυρών εξασφαλίσεων».

«Οι ψηφοφόροι και οι βουλευτές στη Γερμανία δεν έχουν καμία διάθεση να διασώσουν από την τσέπη τους τους άσωτους εταίρους τους», αναφέρει η The Wall Street Journal, στην προσπάθειά της να αιτιολογήσει την επιμονή των Γερμανών για εμπλοκή του ΔΝΤ στη λύση για την Ελλάδα. «Οι Γάλλοι, από την άλλη, θεωρούν την προσφυγή στο ΔΝΤ προσβλητική για την πλούσια ευρωζώνη, υποχωρώντας ωστόσο προκειμένου να εξασφαλιστεί η συγκατάθεση της Γερμανίας», επισημαίνει.

Για τις επιπτώσεις των νέων εξελίξεων στη Βρετανία κάνουν λόγο οι βρετανικοί The Times, σημειώνοντας ότι η νέα κυβέρνηση θα βρεθεί ενώπιον μεγάλων προκλήσεων, δεδομένου ότι η Γερμανία έχει ήδη αρχίσει να πιέζει για τη σύναψη συνθήκης που θα εκχωρεί στην ΕΕ περισσότερες οικονομικές αρμοδιότητες. Κάτι τέτοιο, φυσικά, δεν ευχαριστεί τους Βρετανούς, οι οποίοι δεν θέλουν τις Βρυξέλλες να αναμειγνύονται στα οικονομικά τους, υποστηρίζει η εφημερίδα.