Οι αλλαγές στο ασφαλιστικό με κοινοτική έγκριση

Μεγάλες αλλαγές για τους ασφαλισμένους σε ιδιωτικό και δημόσιο τομέα οι αλλαγές στο ασφαλιστικό σύστημα που προβλέπει το κυβερνητικό σχέδιο για την αντιμετώπιση των ελλειμμάτων των Ταμείων που θα φτάσει στα 3,8 δισ. ευρώ φέτος και 5,2 δισ. ευρώ το 2011.
 
Η κυβέρνηση σε συμφωνία με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή κατέληξε στη λήψη των εξής μέτρων που θα εφαρμοστούν σε δύο δόσεις:
 
Τα άμεσης εφαρμογής που αποσκοπούν κυρίως σε ακύρωση πρόωρων συνταξιοδοτήσεων όπως οι εθελούσιες έξοδοι στον δημόσιο τομέα, αύξηση ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης για τις γυναίκες από το 2013, περικοπές παροχών και σε εξεύρεση νέων πόρων για τα Ταμεία.

Σε αυτά που εξασφαλίζουν τη μακροχρόνια βιωσιμότητα του συστήματος και τα οποία θα εφαρμοστούν από το 2018. Τα εν λόγω μέτρα οδηγούν σε μείωση των συντάξεων με την εφαρμογή ανταποδοτικού συστήματος προσδιορισμού τους, σε ένταξη όλων των ασφαλισμένων σε ενιαίο Ταμείο Υγείας και σε καθιέρωση προνοιακής σύνταξης για τους ανασφάλιστους.

Ως βάση για τον υπολογισμό της σύνταξης θα λογίζεται η δεκαετία ή δεκαπενταετία κατά την έναρξη εφαρμογής, το 2018, και το σύνολο του εργατικού βίου προς τα τέλη της επόμενης δεκαετίας. Η πλήρης σύνταξη θα υπολογίζεται με βάση τα 40 χρόνια εργασίας και όχι τα 35 όπως ισχύει σήμερα.
 
Το νέο στοιχείο είναι ότι για τους ασφαλισμένους από το 1993 για τους οποίους ισχύουν τα αυξημένα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης, 65ο έτος για όλους, στον ιδιωτικό και δημόσιο τομέα προβλέπεται η «παράλληλη ασφάλιση», χωρίς όμως να διευκρινίζεται πώς θα γίνει αυτό. Το πιθανότερο σενάριο είναι να ενταχθούν όλοι οι ασφαλισμένοι μετά το 1993 (και οι δημόσιοι υπάλληλοι) στα μεγάλα ενοποιημένα Ταμεία που θα δημιουργηθούν:

Το ΙΚΑ για τους μισθωτούς.
Ο ΟΑΕΕ για τους ελεύθερους επαγγελματίες και
Ο ΟΓΑ για τους αγρότες.
 
 
Ο υπουργός Εργασίας Ανδρέας Λοβέρδος κατέθεσε στον Κοινοβουλευτικό Τομέα Έλεγχου του ΠΑΣΟΚ το νομοσχέδιο για να τους προετοιμάσει για τις αλλαγές αυτές.
 
Σύμφωνα με το «Το Βήμα» στο κείμενο του ο υπουργός περιγράφει με μελανά χρώματα τις αναμενόμενες εξελίξεις στο Ασφαλιστικό προκειμένου να στηρίξει τα μέτρα στα οποία συμφώνησε με τις Βρυξέλλες και δρομολογεί.
 
«Οι αλλαγές στο ασφαλιστικό σύστημα της χώρας, για λόγους καλύτερης κατανόησης τους, θα καταγραφούν στο παρόν σημείωμα αρθρωμένες σε δύο ενότητες. Η πρώτη ενότητα αφορά τις αλλαγές που θα αρχίσουν να εφαρμόζονται αμέσως μετά την ψήφιση του σχετικού σχεδίου νόμου για το Ασφαλιστικό,ενώ η δεύτερη ενότητα αφορά τις αλλαγές εκείνες που θα εφαρμοστούν όταν ετοιμαστεί με τρόπο ολοκληρωμένο το νέο ασφαλιστικό σύστημα, δηλαδή από το 2018 και μετά», αναφέρει ο υπουργός.
 
Ποιες είναι οι αλλαγές:
 
Αλλαγές άμεσης εφαρμογής
α) Ενιαίος φορέας διαχείρισης των αποθεματικών (αξίας 29,5 δισ. ευρώ, συν τα κεφάλαια του Ταμείου Αλληλεγγύης των Γενεών), δίχως να θίγονται τα περιουσιακά δικαιώματα των Φορέων Κοινωνικής Ασφάλισης (ΦΚΑ).
β) Καθορισμός ενιαίων μηχανισμών ελέγχου (της ΓΓ Κοινωνικών Ασφαλίσεων, του ΣΕΠΕ, των ΦΚΑ).
γ) Συνδιαχείριση των πόρων των κλάδων υγείας των ΦΚΑ (μία και ενιαία διαπραγμάτευση για όλες τις προμήθειες του συστήματος).
δ) Σύσταση Κέντρων Εξυπηρέτησης Ασφαλισμένων (ΚΕΑ).

ε) Θεσμοθέτηση παράλληλης ασφάλισης για όλες τις κατηγορίες ασφαλισμένων που έχουν ασφαλιστεί από το 1993 (πρότασή μας είναι να συμπεριλάβει το μέτρο αυτό και τους δημοσίους υπαλλήλους).
στ) Ενιαίο καθεστώς ασφάλισης συνταξιούχων που εργάζονται σε άλλες θέσεις εργασίας.
η) Απαγόρευση προγραμμάτων εθελουσίων εξόδων. Ο μέσος όρος ηλικίας συνταξιοδότησης θα αυξηθεί κατά 2 χρόνια ως το 2015. Από 61,4 που είναι σήμερα θα ανέλθει στα 63,5. Να σημειωθεί πως το 2003 ήταν 62,7 αλλά η πολιτική των εθελουσίων εξόδων της ΝΔ κατέβασε τον μέσο όρο στα 61,4 έτη.
θ) Κεντρική επανεξέταση των αναπηρικών συντάξεων και εκσυγχρονισμός του καταλόγου βαρέων και ανθυγιεινών επαγγελμάτων.

ι) Νέες διαδικασίες ασφάλισης για οικόσιτο προσωπικό και αγρεργάτες. ια) Αντικίνητρα πρόωρης συνταξιοδότησης.
ιβ) Θέσπιση κινήτρων παραμονής στην αγορά εργασίας (κίνητρα παραμονής μετά την 35ετία, και αντίστοιχα για όσους παραμένουν μετά το 65ο έτος).
ιγ) Από 1.7.2011 διεκπεραίωση από το τραπεζικό σύστημα όλων των συναλλαγών στο πεδίο των εργασιακών σχέσεων (μισθοδοσία, απόδοση εισφορών).
ιδ) Ενιαίο κέντρο πληρωμής συντάξεων (προκειμένου να επιτευχθεί ο ενιαίος έλεγχος της τήρησης της νομοθεσίας περί διπλοσυνταξιούχων). ιε) Ρύθμιση του χρόνιου προβλήματος της διαδοχικής ασφάλισης, με σχεδιαζόμενη έναρξη εφαρμογής το 2011.
 
Αλλαγές που θα ισχύσουν από την 1.1.2018
 
α) Θα γίνει λογιστικός διαχωρισμός προνοιακών παροχών (σύνταξη, γενικές παροχές) και κατά κυριολεξία συντάξεων.
 
β) Καθορισμός μιας, κοινής για όλους τους ΦΚΑ, βασικής σύνταξης, η οποία θα είναι σύνταξη γήρατος, με τις ευνόητες βέβαια εξαιρέσεις (π.χ. βαρέα και ανθυγιεινά) και θα καταβάλλεται με εισοδηματικά κριτήρια, ανεξαρτήτως αν ο δικαιούχος έχει θεμελιώσει συνταξιοδοτικό δικαίωμα ή αν θα έχει έστω και ένα ένσημο.

Η βασική σύνταξη θα έχει προνοιακό χαρακτήρα και θα καταβάλλεται από τον κρατικό προϋπολογισμό. Το ύψος της βασικής σύνταξης εξαρτάται από τη σχετική πολιτική απόφαση εκάστης κυβέρνησης και, προφανώς, από τον αριθμό των δικαιούχων.
 
γ) Ανταποδοτική σύνταξη. Πρόκειται για την κατά κυριολεξία σύνταξη, η οποία αναλογεί στον χρόνο εργασίας και στις καταβληθείσες εισφορές. Ο επαναπροσδιορισμός του ύψους της δεν θα αποτελεί θέμα εισοδηματικής πολιτικής, όπως είναι σήμερα, αλλά θα καθορίζεται, δίχως η κυβέρνηση να διαθέτει διακριτική ευχέρεια, με όρους τιμαριθμικούς και με συνυπολογισμό των οικονομικών δυνατοτήτων των ΦΚΑ.

Ούτε ένα ένσημο δεν θα πηγαίνει χαμένο, ο δε εργαζόμενος, με βάση το σύστημα αυτό, θα καθίσταται «φύλακας» και συνδιαμορφωτής του επιπέδου της σύνταξής του.
 
δ) Βάση (χρόνος) υπολογισμού. Η δεκαετία ή δεκαπενταετία κατά την έναρξη εφαρμογής, το 2018, και το σύνολο του εργατικού βίου προς τα τέλη της επόμενης δεκαετίας.
 
ε) Συντελεστές υπολογισμού ανταπόδοσης. Κλιμακωτοί συντελεστές, από τα 15 ως τα 40 χρόνια. Ο νομοθετικός προσδιορισμός των συντελεστών έχει μεν πολιτικό χαρακτήρα, ωστόσο δεν μπορεί να αγνοεί την οικονομική κατάσταση των ΦΚΑ και το γεγονός ότι το σύστημα πρέπει να είναι βιώσιμο και να μην εξαντλεί τις δυνατότητες της εθνικής οικονομίας. Στο υπουργείο Εργασίας γίνονται ήδη ποσοτικοποιήσεις με βάση δεκάδες εκδοχές, ούτως ώστε να αποφασίσουμε με πολύ συγκεκριμένους όρους.