Hellenic Business

Με αφορμή την ελληνική κρίση, τα credit default swaps (CDS) βρίσκονται στο επίκεντρο των συζητήσεων παγκοσμίως για την επιβολή αυστηρότερων κανόνων και εποπτικού πλαισίου στις χρηματοοικονομικές αγορές. Οι απόψεις διίστανται αν πρέπει να καταργηθούν ή να θεσπιστούν αυστηρότεροι κανόνες εποπτείας της συγκεκριμένης αγοράς.

1. Τι είναι τα CDS
Πρόκειται για συμβόλαια παραγώγων χρηματοοικονομικών προϊόντων. Αρχισαν να χρησιμοποιούνται στα τέλη της δεκαετίας του 1990 και αποτελούν «ασφάλιστρα» έναντι ομολόγων που εκδίδουν είτε κράτη είτε επιχειρήσεις, τα οποία οι επενδυτές αγοράζουν για να καλυφθούν από τον κίνδυνο χρεοκοπίας του κράτους ή της επιχείρησης. Από τα τέλη της δεκαετίας του 1990 ως το 2007 η εν λόγω αγορά διογκώθηκε και η αξία των συναλλαγών (αγορές και πωλήσεις τέτοιων προϊόντων) υπολογίζεται στα 50 τρισ. δολάρια. Η εν λόγω αγορά λειτουργεί χωρίς καμία εποπτεία και με ελάχιστη διαφάνεια. Σε περίπτωση που υπάρχει η υπόνοια ή η εκτίμηση ότι ο εκδότης του ομολόγου θα δυσκολευτεί να το αποπληρώσει, τότε η τιμή του αντίστοιχου ασφαλίστρου (CDS) ανεβαίνει.

2. Ποιος μπορεί να αγοράσει συμβόλαια CDS
Τα συμβόλαια CDS μπορούν να αγοραστούν από επενδυτές που κατέχουν κάποιο ομόλογο, αλλά μπορούν να αγοραστούν και από επενδυτές που δεν κατέχουν το ομόλογο. Οταν ο αγοραστής δεν κατέχει ομόλογο τότε το CDS ονομάζεται «naked» CDS, δηλαδή «γυμνό». Τα «naked» CDS έχουν βρεθεί στο επίκεντρο των επικρίσεων το τελευταίο διάστημα.

3. Γιατί;
Διότι όποιος αγοράζει το ασφαλιστήριο συμβόλαιο χωρίς να κατέχει ομόλογο είναι σαν να ασφαλίζεται για να προστατευτεί από μια καταστροφή που δεν τον αφορά και από την οποία αν συμβεί θα κερδίσει. Δηλαδή είναι σαν να αγοράζει ασφαλιστήριο συμβόλαιο για να καλυφθεί από πιθανή καταστροφή που μπορεί να υποστεί το σπίτι του διπλανού του. Με τον τρόπο αυτό έχει κάθε συμφέρον να βάλει φωτιά στο σπίτι του διπλανού του για να εισπράξει την ασφάλεια. Κατ΄ αναλογία, όσοι έχουν αγοράσει CDS που ασφαλίζουν τον κίνδυνο χρεοκοπίας της Ελλάδας έχουν κάθε λόγο να συντηρούν το σενάριο της χρεοκοπίας για να ανεβαίνει η τιμή των CDS που κατέχουν και να τα πουλήσουν με κέρδος.

4. Ποιοι τα αγοράζουν;
Τα αγοράζουν μακροπρόθεσμοι επενδυτές, π.χ. στην περίπτωση των ελληνικών ομολόγων θεσμικοί επενδυτές όπως αμοιβαία κεφάλαια, συνταξιοδοτικά ταμεία, κ.ά. που έχουν αγοράσει τίτλους του ελληνικού Δημοσίου και δεν θέλουν να τους πουλήσουν διότι τότε οι τιμές τους θα καταρρεύσουν και θα ζημιωθούν οι ίδιοι περισσότερο.

5. Πρέπει να απαγορευτούν τα CDS;
Πολλοί υποστηρίζουν ότι θα πρέπει να απαγορευτούν τα «naked» CDS. Αλλοι πάλι ζητούν την επιβολή ενός αυστηρότερου καθεστώτος ελέγχου προκειμένου να μπορεί να υπάρχει εποπτεία.

6. Τι υποστηρίζουν οι υποστηρικτές των CDS;
Οι υπέρμαχοι της αγοράς CDS υποστηρίζουν ότι τα εν λόγω συμβόλαια δεν «κινούν» τις αγορές, απλώς ανακλούν τους φόβους των επενδυτών και τους βοηθούν να καλυφθούν έναντι μελλοντικών κινδύνων. Μάλιστα αρκετοί εξ αυτών επικαλούνται έκθεση της γερμανικής Επιτροπής Ελέγχου Κεφαλαιαγορών (ΒaFin), σύμφωνα με την οποία η επενδυτική δραστηριότητα στην αγορά CDS είχε «ελάχιστες επιπτώσεις» στην ελληνική κρίση.

Πηγή: Το Βήμα