Γάλα: Οι καταναλωτές γυρνάνε τη πλάτη στα επώνυμα

Μεγάλη αύξηση παρατηρείται στον τομέα του γάλακτος ιδιωτικής ετικέτας, αφού η οικονομική κρίση οδηγεί στην αγορά προϊόντων με καλύτερες τιμές για το ευρύ κοινό. Για αυτό όλο και περισσότερες βιομηχανίες συνάπτουν συνεργασίες με τις αλυσίδες σουπερμάρκετ, για την ανάπτυξη των κωδικών αυτών.

Σύμφωνα με έρευνα της Hellastat με τελευταία στοιχεία του τριμήνου Ιανουαρίου- Μαρτίου 2009 εντοπίζονται σημαντικοί ρυθμοί ανάπτυξης στα private label προϊόντα της τάξης του 28%.

Όπως αναφέρουν οι ερευνητές της Hellastat, η οικονομική κρίση που εκδηλώθηκε από το δεύτερο εξάμηνο του 2008 έχει περιορίσει τη ζήτηση για αρκετά βασικά προϊόντα του κλάδου. Το 2008 οι πωλήσεις φρέσκου γάλακτος υποχώρησαν κατά 2,3% σε όγκο έναντι του 2007, ενώ το πρώτο τρίμηνο του 2009 σημειώθηκε περαιτέρω κάμψη 3,1% σε ετήσια βάση, καθώς οι καταναλωτές στρέφονται στα προϊόντα υψηλής παστερίωσης.

H χαμηλή ζήτηση φρέσκου γάλακτος έχει καταστήσει την παραγωγή του ασύμφορη λόγω των υψηλών επιστροφών σε παραγωγούς και εμφιαλωτές. Επιπλέον, το γάλα υψηλής παστερίωσης παρουσιάζει το πλεονέκτημα της μεγαλύτερης διάρκειας ζωής, ενώ προσφέρει στις βιομηχανίες υψηλότερα περιθώρια κερδοφορίας. Συνεπώς, οι εταιρείες οδηγούνται στη σταδιακή αντικατάσταση της παραγωγής φρέσκου γάλακτος από γάλα υψηλής παστερίωσης, το οποίο καθίσταται πλέον βασικό πεδίο ανταγωνισμού.

Ο χώρος της τιμολόγησης αποτελεί τη σημαντικότερη συνισταμένη ανταγωνισμού. Η μειωμένη ζήτηση γάλακτος το 2009 οδήγησε σε «κύμα» διαδοχικών μειώσεων των τιμών λιανικής στο σύνολο σχεδόν της αγοράς. Απαρχή αποτέλεσε η απόφαση της Vivartia τον περασμένο Ιούνιο να μειώσει την τιμή του γάλακτος «Δέλτα» κατά 25% (στο 1 ευρώ για τη συσκευασία 1 λίτρου), κίνηση που ακολουθήθηκε από τις υπόλοιπες εταιρείες. Ανάλογη εικόνα επικράτησε και στο γάλα υψηλής παστερίωσης και στο γιαούρτι.

Εν τω μεταξύ, την περίοδο 2008/2009 οι Έλληνες παραγωγοί παρέδωσαν περίπου 699.000 τόνους αγελαδινού γάλακτος, ποσότητα η οποία συγκριτικά με την περσινή περίοδο εμφάνισε μείωση 2,4%. Πτωτική τάση εντοπίζεται και το 11μηνο του 2009 (627.000 τόνοι, ποσότητα 3,2% μικρότερη της περσινής επίδοσης).

Η υποχώρηση αυτή προέρχεται από τη μείωση του αριθμού των μονάδων γαλακτοπαραγωγής: το 2000 λειτουργούσαν 12.400 εκμεταλλεύσεις, ενώ πλέον έχουν απομείνει 4.900. Οι κυριότεροι παράγοντες που οδήγησαν σε αυτή την εξέλιξη αποτελούν: το αυξημένο κόστος παραγωγής γάλακτος, οι ολοένα και χαμηλότερες τιμές παραγωγού και οι αυξανόμενες εισαγωγές γάλακτος.

Η κάμψη των τιμών παραγωγού προκλήθηκε από τον τιμολογιακό πόλεμο λιανικής των βιομηχανιών, καθώς μετατόπισαν τις χαμηλότερες τιμές των προϊόντων στους συνεργαζόμενους κτηνοτρόφους. Ιδιαίτερα αρνητικό αντίκτυπο έχει και η μετατόπιση της ζήτησης στο γάλα υψηλής παστερίωσης, για την παραγωγή του οποίου χρησιμοποιείται και εισαγόμενο γάλα σε σκόνη. Επίσης, η μείωση των τιμών στην Ε.Ε. έχει οδηγήσει στην εισαγωγή σημαντικών ποσοτήτων φθηνού γάλακτος που χρησιμοποιείται για την παραγωγή γιαουρτιών και τυροκομικών. Μάλιστα, υπάρχουν σοβαρές ενδείξεις ότι σημαντικό ποσοστό αυτών προωθείται στην αγορά ως εγχώριο προϊόν.