Στα 79 δισ. οι συνολικές χορηγήσεις της ΕΤΕπ το 2009

Κατά το 2009 η ΕΤΕπ αύξησε τον συνολικό όγκο των χορηγήσεών της σε 79 δισ. ευρώ, δηλαδή κατά 37% έναντι του 2008 (58 δισ. ευρώ), θέτοντας ένα νέο ορόσημο στη δραστηριότητά της για τη χρηματοδοτική στήριξη της ευρωπαϊκής οικονομίας.

 « Το 2009 ήταν μια χρονιά χωρίς προηγούμενο για την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, τόσο για την συνολική μας δραστηριότητα όσο και για τις χρηματοδοτήσεις μας στην Ελλάδα. Ειδικά για την Ελλάδα υπογράψαμε  1,6 δισ. Ευρώ. Εξακολουθήσαμε να προσφέρουμε ισχυρή στήριξη σε σημαντικά έργα υποδομής στη χώρα, κυρίως στους τομείς των μεταφορών και της ενέργειας, για να δώσουμε επιπλέον ώθηση στην ανάπτυξη. Επιπλέον, εγκαινιάσαμε μία νέα εποχή για τα μικρά έργα υποδομής στην Ελλάδα σε τομείς άλλους από αυτόν των μεταφορών, με την υλοποίησή τους μέσω συμπράξεων δημόσιου-ιδιωτικού τομέα. Δώσαμε ιδιαίτερη έμφαση στην στήριξη μικρομεσαίων επιχειρήσεων σε συνεργασία με 8 Ελληνικές τράπεζες.  Για φέτος, μια χρονιά κρίσιμη για την Ελληνική οικονομία, δεσμευόμαστε να διατηρήσουμε τα ίδια υψηλά επίπεδα χρηματοδότησης για βιώσιμες επενδύσεις στην χώρα. Αν μας ζητηθεί, θα τα αυξήσουμε.»,  δήλωσε ο Αντιπρόεδρος της ΕΤΕπ, κ. Πλούταρχος Σακελλάρης, σε συνέντευξη τύπου που έδωσε σήμερα στην Αθήνα.

Στόχος η ανάκαμψη …

Σε σύγκριση με τα προ της κρίσης επίπεδα, η ΕΤΕπ έχει αυξήσει πολύ σημαντικά τη χρηματοδοτική της δραστηριότητα. Ήδη το 2008 υπέγραψε δανειακές συμβάσεις συνολικού ύψους 57,8 δισ. ευρώ, ποσό σημαντικά αυξημένο σε σχέση με το 2007 (47,8 δισ. ευρώ). Η ΕΤΕπ είχε θέσει ως στόχο ακόμη μεγαλύτερη αύξηση για το 2009, προβλέποντας συνολικές υπογραφές δανείων ύψους 79,1 δισ. ευρώ – στόχο τον οποίο υπερέβη κατά πολύ.

Το 2009, η ΕΤΕπ εστίασε ακόμη περισσότερο τη δραστηριότητά της (1) στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις (ΜΜΕ), (2) στις οικονομικά ασθενέστερες περιοχές της Ευρώπης («περιφέρειες  σύγκλισης» και (3) στον τομέα της ενέργειας, στο πλαίσιο της καταπολέμησης της κλιματικής αλλαγής. Οι χρηματοδοτήσεις που χορήγησε η ΕΤΕπ είχαν ως εξής:

1. 13 δισ. ευρώ χορηγήθηκαν υπό μορφή πιστωτικών γραμμών σε ενδιάμεσες τράπεζες, για στοχευμένες χρηματοδοτήσεις μικρομεσαίων επιχειρήσεων (αύξηση κατά 55% έναντι του προηγούμενου έτους). Με τη δραστηριότητα αυτή η Τράπεζα στήριξε περισσότερες από 50 000 ΜΜΕ στο σύνολο της Ευρώπης.

2. 29 δισ. ευρώ (έναντι 21 δισ. ευρώ το 2008, ήτοι αύξηση κατά 36%) χορηγήθηκαν για την προαγωγή της σύγκλισης. Το ποσό αυτό αντιπροσώπευε το 37% του συνόλου των χορηγήσεων της Τράπεζας. Οι χρηματοδοτήσεις ήταν γεωγραφικά ισοκατανεμημένες στο σύνολο της ΕΕ.  Στα νέα κράτη μέλη χορηγήθηκαν συνολικά 13 δισ. ευρώ.

3. 15 δισ. ευρώ χορηγήθηκαν για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής μέσω της χρηματοδότησης επενδύσεων που συμβάλλουν στον περιορισμό των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα.  Οι χρηματοδοτήσεις αφορούσαν: ανανεώσιμες πηγές ενέργειας (4,2 δισ. ευρώ), ενεργειακή απόδοση (1,5 δισ. ευρώ), έρευνα και ανάπτυξη για καθαρότερες μεταφορές (4,7 δισ. ευρώ) και έργα αστικών μεταφορών (5,5 δισ. ευρώ).

... και η επαύριον της κρίσης 

Η ΕΤΕπ προάγει την αειφόρο ανάπτυξη, η οποία είναι άμεσα συνδεδεμένη με την κοινωνική ευημερία. Ως εκ τούτου, το 2009 συνέχισε και ενέτεινε τη δραστηριότητά της σε τομείς που προσφέρουν προοπτικές μακροπρόθεσμης αειφόρου ανάπτυξης για την επαύριον της κρίσης.  Σε αυτό το πλαίσιο, η ΕΤΕπ χορήγησε:

• 25,3 δισ. ευρώ (32% του συνόλου των χορηγήσεών της) για 176 περιβαλλοντικά έργα (2008: 18 δισ. ευρώ για 150 περιβαλλοντικά έργα).
• 18,2 δισ. ευρώ για επενδύσεις στους τομείς της οικονομίας της γνώσης (12,5 δισ. ευρώ το 2008). Το ποσό αυτό αντιπροσωπεύει αύξηση μέσα σε ένα χρόνο κατά σχεδόν 50%, η οποία είναι το αποτέλεσμα των συντονισμένων προσπαθειών της ΕΤΕπ να συμβάλει στην αντιμετώπιση της κρίσης αυξάνοντας την υποστήριξή της σε επενδύσεις που προετοιμάζουν το μέλλον.
• 11,9 δισ. ευρώ (+20% έναντι του 2008) για ΔΕΔ και άλλους σημαντικούς άξονες μεταφορών, που διευκολύνουν την ελεύθερη κυκλοφορία αγαθών και προσώπων και συμβάλλουν στην ανάπτυξη των λιγότερο ευνοημένων περιοχών.
• 14,8 δισ. ευρώ στον τομέα της ενέργειας συνολικά (10,2 δισ. ευρώ το 2008), εκ των οποίων 4,2 δισ. ευρώ αφορούσαν έργα ανανεώσιμων πηγών ενέργειας (2,2 δισ. ευρώ το 2008), και 1,5 δισ. ευρώ έργα ενεργειακής απόδοσης (ποσό διπλάσιο σε σχέση με το 2008). Η συμβολή της ΕΤΕπ στη προώθηση της ανάπτυξης των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας έχει αναγνωριστεί ευρύτατα, όπως αποδεικνύουν οι διακρίσεις που έλαβε το 2009, από σημαντικά εξειδικευμένα έντυπα, για τις χρηματοδοτήσεις της στον τομέα αυτό.

Ισχυρή υποστήριξη στην πραγματική οικονομία στην Ελλάδα

Το 2009, οι χορηγήσεις της ΕΤΕπ στην Ελλάδα ανήλθαν συνολικά σε 1,618 δισ. ευρώ, έναντι 1,165 δισ. ευρώ το 2008 (αύξηση κατά 39%) και έναντι 755 εκατ. ευρώ το 2007.

Το 2009, η ΕΤΕπ ένωσε τις δυνάμεις της με οκτώ σημαντικές ελληνικές τράπεζες, σε μια προσπάθεια στήριξης της πραγματικής οικονομίας, με σκοπό τον μετριασμό των επιπτώσεων της κρίσης μέσω της διευκόλυνσης της χρηματοδότησης των μικρομεσαίων επιχειρήσεων σε αυτή τη δύσκολη περίοδο. Η ΕΤΕπ χορήγησε άνω του 1 δισ. ευρώ για τη χρηματοδότηση μικρομεσαίων επιχειρήσεων καθώς και έργων υποδομής μικρού και μεσαίου μεγέθους πραγματοποιούμενων από δημόσιους φορείς (συμπεριλαμβανομένων οργανισμών τοπικής αυτοδιοίκησης) ή από ιδιωτικούς φορείς, ανεξαρτήτως μεγέθους. Οι χρηματοδοτήσεις αφορούσαν επενδύσεις στους τομείς της βιομηχανίας, του τουρισμού, των υπηρεσιών, της οικονομίας της γνώσης, της ενέργειας και της προστασίας του περιβάλλοντος στην Ελλάδα.

Η ΕΤΕπ χρηματοδότησε επίσης ένα βιομηχανικό έργο με 19 εκατ. ευρώ. Το δάνειο χορηγήθηκε για τον εκσυγχρονισμό των εγκαταστάσεων επεξεργασίας αλουμινίου του Ομίλου Ελβάλ στα Οινόφυτα. Ο Όμιλος Ελβάλ παράγει προϊόντα έλασης και διέλασης αλουμινίου. Η Συμετάλ παράγει και πωλεί προϊόντα foil αλουμινίου για εύκαμπτες συσκευασίες και συσκευασίες τροφίμων, καθώς και επεξεργασμένο foil αλουμινίου για τις ίδιες χρήσεις. Η κύρια επένδυση αφορούσε ένα νέο έλαστρο, οικοδομικά έργα, καθώς και τον απαραίτητο βοηθητικό εξοπλισμό. Το επενδυτικό σχέδιο περιλάμβανε επίσης σημαντικές περιβαλλοντικές επενδύσεις.

Παράλληλα, η ΕΤΕπ εξακολούθησε να στηρίζει έργα αστικής ανάπτυξης και βελτίωσης του αστικού περιβάλλοντος, με σκοπό την αναβάθμιση της ποιότητας ζωής.  Ειδικότερα, η Τράπεζα χορήγησε δάνεια συνολικού ύψους 250 εκατ. ευρώ για τον σχεδιασμό, την κατασκευή, τη διενέργεια δοκιμών και τη θέση σε λειτουργία της πρώτης φάσης του μετρό της Θεσσαλονίκης, της δεύτερης μεγαλύτερης ελληνικής πόλης, που είναι σημαντικό επιχειρηματικό κέντρο των νότιων Βαλκανίων. Η περαιτέρω ανάπτυξη δικτύων μετρό υψηλής ποιότητας στις μητροπολιτικές περιοχές της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης (που συγκεντρώνουν περισσότερο από το 60% του ελληνικού πληθυσμού) θα βελτιώσει την ποιότητα ζωής περιορίζοντας τη χρήση των οδικών μέσων μεταφοράς (ιδιωτικό αυτοκίνητο/λεωφορείο) και μειώνοντας έτσι τις επιβλαβείς επιπτώσεις τους στο περιβάλλον. Από το 1991, η ΕΤΕπ έχει χορηγήσει συνολικά σχεδόν 2,2 δισ. ευρώ για την ανάπτυξη δικτύων μετρό στην Ελλάδα.

Από την έναρξη των δραστηριοτήτων της στην Ελλάδα, η ΕΤΕπ έχει δώσει ιδιαίτερη προσοχή στον τομέα των μεταφορών, ο οποίος είναι σημαντικός για τη χώρα λόγω της γεωγραφικής της θέσης στην περιφέρεια της ΕΕ και της ανομοιογενούς γεωμορφολογίας της. Το 2009, η ΕΤΕπ χορήγησε 55 εκατ. ευρώ για τον εκσυγχρονισμό και την επέκταση του προβλήτα Ι στον λιμένα του Πειραιώς.  Ο λιμένας του Πειραιώς είναι η κύρια θαλάσσια πύλη της Ελλάδας και σημαντικό κέντρο μεταφόρτωσης προς τις λοιπές χώρες της ανατολικής Μεσογείου και του Ευξείνου Πόντου. Χάρη στις συνδέσεις του με τους διαδρόμους βορρά-νότου, μπορεί να αποτελέσει σημαντικό κόμβο για την ελληνική ενδοχώρα και για το σύνολο της κεντρικής και ανατολικής Ευρώπης. Πρόκειται για έργο προτεραιότητας σε ευρωπαϊκό επίπεδο, το οποίο συνάδει πλήρως με την χρηματοδοτική πολιτική της ΕΤΕπ στον τομέα των μεταφορών, διότι προάγει τη στροφή προς συστήματα μεταφορών που είναι αποδοτικότερα από ενεργειακή άποψη και φιλικά προς το περιβάλλον.

Στον τομέα της ενέργειας, η Τράπεζα χορήγησε 250 εκατ. ευρώ στη ΔΕΗ, για την επέκταση και ενίσχυση των ελληνικών δικτύων μεταφοράς και διανομής ηλεκτρικής ενέργειας σε όλο τους το φάσμα, από την υψηλή τάση των 400kV, ως τις χαμηλές τάσεις.

Με ένα δάνειο ύψους 10 εκατ. ευρώ για την κατασκευή πυροσβεστικών σταθμών, η ΕΤΕπ εγκαινίασε μια νέα εποχή για τις συμπράξεις δημόσιου-ιδιωτικού τομέα, για μικρά έργα και σε τομείς εκτός των μεταφορών στην Ελλάδα. Η ΕΤΕπ εγκαινίασε τη μέθοδο των μεγάλων συμπράξεων στην Ελλάδα με τον νέο αερολιμένα Αθηνών, το 1996.  Έκτοτε, η χώρα έχει χρηματοδοτήσει μέσω τέτοιων συμπράξεων μια σειρά από εμβληματικά μεγάλα έργα. Την τελευταία τετραετία, η ΕΤΕπ συνεργάστηκε στενά με τις ελληνικές αρχές για την επέκταση της μεθόδου αυτής και σε μικρότερα έργα υποδομής. Το δάνειο για πυροσβεστικούς σταθμούς στο σύνολο της χώρας ήταν το επιστέγασμα αυτών των κοινών προσπαθειών, και άνοιξε τον δρόμο για άλλα που θα ακολουθήσουν. Αντικείμενο του έργου που χρηματοδοτήθηκε ήταν η μελέτη, κατασκευή, ασφάλιση, συντήρηση και λειτουργία επτά νέων κτηρίων του Πυροσβεστικού Σώματος, στην Αλεξανδρούπολη, τα Γιαννιτσά, τη Βέροια, τη Λευκάδα, τα Καλάβρυτα, τους Γαργαλιάνους και τη Θεσσαλονίκη.

Παράλληλα, η ΕΤΕπ και η Επιτροπή προωθούν την ανάκαμψη και την περαιτέρω ανάκαμψη ειδικότερα στις χώρες της σύγκλισης, και ιδίως στα νέα κράτη μέλη, μέσω της παροχής συμβουλευτικών υπηρεσιών και της ανάπτυξης εξειδικευμένων και εξατομικευμένων χρηματοπιστωτικών προϊόντων. Ειδικά για την Πολιτική Συνοχής, έχουν θεσπιστεί τέσσερις πρωτοβουλίες – καλούμενες τα “4J” – οι οποίες είναι καρπός συνεργασίας μεταξύ της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, της ΕΤΕπ, του Ευρωπαϊκού Ταμείου Επενδύσεων, και άλλων διεθνών χρηματοπιστωτικών οργανισμών.

Η πρωτοβουλία JEREMIE (Joint European Resources for Micro to medium Enterprises – Κοινοί ευρωπαϊκοί πόροι για τις πολύ μικρές ως μεσαίες επιχειρήσεις) – πρωτοβουλία του ETAE και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής – προσφέρει ένα νέο τρόπο χρησιμοποίησης των διαρθρωτικών ταμείων της ΕΕ για τη διευκόλυνση της πρόσβασης των ΜΜΕ σε χρηματοδοτήσεις μέσω κεντρικών ταμείων.

Στην Ελλάδα, η εφαρμογή της πρωτοβουλίας αυτής έχει σημειώσει σημαντική πρόοδο. Στις αρχές Ιουνίου μεταφέρθηκε στο Ταμείο Κεφαλαίου JEREMIE ποσό 100 εκατ. ευρώ. Παράλληλα, ως αποτέλεσμα της οικονομικής και χρηματοπιστωτικής κρίσης, η στρατηγική και ο σχεδιασμός των επενδύσεων αναπροσαρμόστηκαν, με βάση τα αποτελέσματα αναλύσεων της αγοράς που εκπόνησε το Ευρωπαϊκό Ταμείο Επενδύσεων για τα χρηματοδοτικά προϊόντα υπό μορφή δανείων και υπό μορφή ιδίων κεφαλαίων. Το αναθεωρημένο χαρτοφυλάκιο αποτελείται κατά περίπου 50% από προϊόντα καταμερισμού κινδύνων, κατά 20% από μικροχρηματοδοτήσεις και κατά 30% από μέσα παροχής ιδίων κεφαλαίων.

Τον Σεπτέμβριο 2009, το Επενδυτικό Συμβούλιο ενέκρινε το πρώτο χρηματοπιστωτικό μέσο του JEREMIE – κεφάλαια ανάληψης επιχειρηματικού κινδύνου – ύψους 45 εκατ. ευρώ. Το μέσο αυτό έχει σκοπό τη στήριξη πολύ μικρών και μικρών επιχειρήσεων που βρίσκονται σε φάση εκκίνησης (με επιχειρηματική ιστορία μικρότερη από 36 μήνες), μέσω της παροχής δανείων μέχρι ύψους 100 000 ευρώ και διάρκειας 2-5 ετών, για τη χρηματοδότηση επενδύσεων και κεφαλαίου κίνησης (που συνδέονται με δραστηριότητες ανάπτυξης ή επέκτασης). Ο διαγωνισμός για την επιλογή των ενδιάμεσων χρηματοπιστωτικών φορέων, με τη βοήθεια των οποίων τα κεφάλαια θα διοχετευθούν στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, αναμένεται να ξεκινήσει σύντομα. Δύο άλλα προϊόντα υπό μορφή μικροπιστώσεων και συμμετοχών σε ίδια κεφάλαια έχουν ήδη αναπτυχθεί και εξετάζονται με τις Διαχειριστικές Αρχές.

Η πρωτοβουλία JESSICA (Joint European Support for Sustainable Investment in City Areas – Κοινή ευρωπαϊκή υποστήριξη για βιώσιμες επενδύσεις σε αστικές περιοχές), στην οποία συμμετέχουν η ΕΤΕπ, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και η Τράπεζα Ανάπτυξης του Συμβουλίου της Ευρώπης, έχει σκοπό να βοηθήσει τις δημόσιες αρχές των περιοχών που καλύπτονται από τα διαρθρωτικά ταμεία κατά την περίοδο 2007-2013, να αξιοποιήσουν χρηματοπιστωτικούς μηχανισμούς για να προωθήσουν αποτελεσματικότερα βιώσιμα σχέδια αστικής ανάπτυξης.

Στην Ελλάδα, η ΕΤΕπ εκπόνησε το 2009 στο πλαίσιο του JESSICA μία γενική μελέτη αξιολόγησης της ζήτησης για χρηματοπιστωτικά μέσα που υφίστανται στην αγορά για τη στήριξη βιώσιμων επενδύσεων αστικής ανάπτυξης. Εκπονήθηκαν επίσης δύο ειδικές μελέτες σχετικά με την ενεργειακή απόδοση σε όλη την επικράτεια και τη διαχείριση στερεών αποβλήτων, κυρίως για την Αττική και την ευρύτερη περιοχή της Θεσσαλονίκης. Αμφότερες οι μελέτες υποβλήθηκαν πρόσφατα στις ελληνικές αρχές. Στην Ελλάδα, η υπογραφή Χρηματοδοτικής Συμφωνίας για την έναρξη λειτουργίας του JESSICA HOLDING FUND και τη χρηματοδότησή του με συγκεκριμένο ποσό, προβλέπεται για το πρώτο ήμισυ του 2010. Στην Ελλάδα, προβλέπεται να διατεθούν στην πρωτοβουλία JESSICA πάνω από 100 εκατ. ευρώ. Το JESSICA HOLDING FUND θα μπορεί να δημιουργεί Ταμεία Αστικής Ανάπτυξης. Μέσω των Ταμείων αυτών θα μπορούν να χορηγούνται χρηματοδοτήσεις για έργα που εντάσσονται στο πλαίσιο ολοκληρωμένων σχεδίων αειφόρου αστικής ανάπτυξης. Το Υπουργείο και η ΕΤΕπ θα συνεργαστούν με τους ελληνικούς δήμους και τράπεζες για τον προσδιορισμό τέτοιων έ&rho