Olympic Air- Aegean: Ένα πανίσχυρο ιδιωτικό ολιγοπώλιο

Η συμφωνία για τη συγχώνευση των δύο εταιρειών θέτει πολλαπλά ερωτήματα, τόσο στην κυβέρνηση όσο και στους μετόχους των δύο εταιρειών για το μέλλον της εταιρείας.
Οι δύο πλευρές θεωρούν ότι η συνένωση δυνάμεων ήταν μονόδρομος υπό τις παρούσες συνθήκες κρίσης στη διεθνή αγορά αερομεταφορών. Ο Α. Βγενόπουλος, μάλιστα, υποστηρίζει ότι το νέο σχήμα δεν θα είναι ανεξέλεγκτο παρά τη δεσπόζουσα θέση που θα έχει στην αγορά. Χαρακτηριστικά ανέφερε ότι το μέγεθός του θα στρέψει πάνω του τις αρμόδιες εποπτικές αρχές, ενώ θα κριθεί στην πράξη και η πολιτική της νέας εταιρείας στο θέμα της τιμής των εισιτηρίων.

Κυβερνητικά στελέχη, παράγοντες της αγοράς και συνδικαλιστές της παλιάς Ολυμπιακής υποστηρίζουν ότι το «ντιλ» συνιστά επιτυχία μόνο για τους μετόχους των δύο εταιρειών, οι οποίοι βρέθηκαν σε διάστημα πέντε μηνών να πάρουν, σε μεγάλο βαθμό, τον έλεγχο της ελληνικής αγοράς αερομεταφορών μετά από λίγους μήνες ανταγωνισμού που κόστιζε ακριβά στον καθένα.
Την ίδια στιγμή το ελληνικό Δημόσιο, λένε, ζημιώθηκε πολλαπλά αφού ανέλαβε να πληρώσει πάνω από 1,2 δισ. ευρώ, από τα άδεια δημόσια ταμεία, προκειμένου να απαλλάξει τους ιδιώτες από το βάρος των εργαζομένων της παλιάς Ολυμπιακής που οι ίδιοι δεν ήθελαν. Κυβερνητική πηγή, μάλιστα, υποστήριξε ότι η πώληση των τριών εταιρειών της νέας Ολυμπιακής, το «πακέτο» για την τακτοποίηση των εργαζομένων και η περιουσία της παλιάς Ο.Α. που απαξιώθηκε ίσως ανεβάζουν τη ζημιά για το ελληνικό δημόσιο ακόμα και στα 5 δισ. ευρώ!

Με βάση τη συμφωνία πώλησης των τριών νέων εταιρειών της Ο.Α. η MIG επρόκειτο να καταβάλει στο ελληνικό Δημόσιο συνολικά 177,2 εκατ. ευρώ. Τα 107,2 εκατ. ευρώ αφορούσαν το τίμημα για τις τρεις εταιρείες. Επιπλέον, 70 εκατ. ευρώ έπρεπε να πληρώσει η MIG για να αποκτήσει το μετοχικό κεφάλαιο των τριών εταιρειών, βάζοντας ζεστό χρήμα στις εταιρείες.
Η εξαγορά των τριών προαναφερόμενων εταιρειών κόστισε στη MIG 107,2 εκατ. ευρώ, αφού τα 70 εκατ. ευρώ υπήρχαν ήδη στα ταμεία των εταιρειών ως ίδια κεφάλαια.
Αυτό ήταν και το «καθαρό» ποσό που εισέπραξε το Δημόσιο (107,2 εκατ. ευρώ).

Ταυτόχρονα, το Δημόσιο βρέθηκε αντιμέτωπο με ένα πανίσχυρο ιδιωτικό ολιγοπώλιο. Ο,τι, δηλαδή, ήθελε -υποτίθεται- να αποφύγει η προηγούμενη κυβέρνηση επιλέγοντας να πουλήσει στη MIG αντί για την Aegean (που είχε καταθέσει πρόταση την τελευταία στιγμή), τις τρεις εταιρείες της νέας Ολυμπιακής (Olympic Air, Olympic Handling, Olympic Engineering).

Η πλευρά του ομίλου Θ. Βασιλάκη είχε μιλήσει ήδη από πέρυσι για την ανάγκη να δημιουργηθεί ένας «εθνικός πρωταθλητής». Η πλευρά του Ανδρέα Βγενόπουλου (MIG) υποχρεώθηκε να φθάσει σε ένα «ντιλ» πέντε μήνες μετά τη σφοδρή επίθεση που είχε εξαπολύσει στην Aegean, λέγοντας χαρακτηριστικά: «το πάρτι τελείωσε». Τι υποχρέωσε, όμως, τις δύο πλευρές να φθάσουν στο ντιλ; Θεωρητικά η Aegean είχε πάρει κεφάλι στην αγορά και η νέα Ολυμπιακή (Olympic Air) είχε μικρότερο μέγεθος και όλα τα προβλήματα μιας καινούριας εταιρείας που στήθηκε σε χρόνο ρεκόρ.

Το πρόβλημα για τις δύο εταιρείες, σύμφωνα με στελέχη της αγοράς, ήταν ότι έμοιαζαν σαν δύο σταγόνες νερό! Πρόσφεραν ακριβώς το ίδιο προϊόν, διεκδικούσαν τις ίδες ακριβώς γραμμές και έκαναν αντίστοιχες προσφορές για να προσελκύσουν πελατεία.
Τα μερίδια αγοράς που κατέκτησαν οι δύο εταιρείες το 2009 είναι αποκαλυπτικά. Ενώ η Olympic Air έριξε μεγάλο βάρος στις εσωτερικές γραμμές για να ξαναπάρει τα σκήπτρα από την Aegean, οι αριθμοί δεν δικαίωναν την προσπάθεια. Η Aegean εξακολουθούσε να κυριαρχεί στις κρίσιμες γραμμές. Είναι χαρακτηριστικό, σύμφωνα με ανεπίσημα στοιχεία της ΥΠΑ, ότι στο δρομολόγιο Αθήνα-Θεσσαλονίκη η Aegean είχε το 2009 μερίδιο περίπου 58% έναντι 37% της Olympic Air, ενώ στη γραμμή Αθήνα-Ηράκλειο η Aegean είχε μερίδιο 57-58% έναντι 40% της Olympic Air.

Από την άλλη μεριά, η Aegean από την αρχή του 2009 σήμανε ολική αντεπίθεση στα διεθνή δρομολόγια με στόχο να πάρει τα σκήπτρα και στα δρομολόγια εξωτερικού. Οπως αποδείχθηκε, όμως, στην πράξη η «μικρούλα» Olympic Air ήταν σκληρό καρύδι και κατάφερε να επικρατεί σε κύριες γραμμές. Ετσι, το 2009 στη γραμμή Αθήνα-Λονδίνο η Aegean είχε μερίδιο 20% έναντι 35% της Olympic Air. Στη γραμμή Αθήνα-Παρίσι η Aegean είχε μερίδιο 23% έναντι 25% της Olympic Air, ενώ στο δρομολόγιο Αθήνα-Ρώμη οι δύο εταιρείες ήταν περίπου ισοδύναμες (26% η Aegean, 25% η Olympic Air). Ας σημειωθεί ότι το 2009 η Olympic Air πέταξε από τον Οκτώριο, ενώ μέχρι τότε πετούσαν οι Ολυμπιακές Αερογραμμές, οι οποίες ήταν αντίστοιχου μεγέθους.
Το ντιλ αφήνει μετέωρο το σχέδιο για την επαναλειτουργία των Μακεδονικών Αερογραμμών από τον ερχόμενο Μάρτιο που είχε προαναγγείλει ο Α. Βγενόπουλος. Σημειώνεται ότι το λογότυπο και η άδεια λειτουργίας της εταιρείας περιήλθαν στη MIG μετά την εξαγορά της Ολυμπιακής. Πηγή της MIG, πάντως, άφησε όλα τα ενδεχόμενα ανοιχτά.

Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία

«ΜΟΥΔΙΑΣΕ» η κυβέρνηση αλλά και η ΝΔ στην είδηση της συγχώνευσης της Ολυμπιακής με την Αegean.

Στελέχη του ΠαΣοΚ και της ΝΔ παρακολουθούν με ενδιαφέρον τις εξελίξεις και αναμένουν να κατατεθεί στα αρμόδια, εθνικά και κοινοτικά, όργανα ο φάκελος της συμφωνίας για να πάρουν
θέση. Και τα δύο κόμματα έχουν πολλά να εξηγήσουν. Το ΠαΣοΚ γιατί δεν προχώρησε στην εξαγορά ενός κομματιού της Ολυμπιακής, όπως έλεγε προεκλογικά. Η ΝΔ γιατί ως κυβέρνηση έσπευσε να ξεφορτωθεί τον εθνικό αερομεταφορέα, παρά τις αντιρρήσεις των υπόλοιπων κομμάτων. «Το Βήμα» απευθύνθηκε στον αρμόδιο υφυπουργό κ.
Ν. Σηφουνάκη και στον τέως υπουργό Μεταφορών
κ. Κ. Χατζηδάκη, ο οποίος υπέγραψε τη συμφωνία πώλησης της Ολυμπιακής, για να σχολιάσουν τις εξελίξεις. Οι σπίθες της αντιπαράθεσης δεν αφορούν μόνο τα δύο κόμματα. Ο κ. Σηφουνάκης αξιοποιεί την ευκαιρία και απαντά στην κατηγορία που είχε διατυπώσει ο κ. Α. Βγενόπουλος για «ανεπάρκεια» της πολιτικής ηγεσίας του υπουργείου Μεταφορών: «Λίγους μήνες μετά την ανακάλυψη
της “ανεπάρκειάς” μας,οι καταγγέλλοντες πωλούν στον καταγγελλόμενο και από το 100% που κατείχαν στην εταιρεία τους- κατά τα δημοσιεύματα- διατηρούν μόλις το 26% στη νέα εταιρεία. Εγώ δεν θα μιλήσω για επιχειρηματική ανεπάρκεια, απλώς σημειώνω ότι προσπάθησαν να μετακυλίσουν στις πλάτες άλλων τη δική τους ευθύνη» επισημαίνει.

Τόσο η κυβέρνηση όσο και η ΝΔ αποφεύγουν να τοποθετηθούν ευθέως για το αν η συμφωνία παραβιάζει τους κανόνες του ελεύθερου ανταγωνισμού. Ο κ. Σηφουνάκης σημειώνει ότι προτού οριστικοποιηθεί το σχήμα θα πρέπει να κατατεθεί φάκελος. Τότε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή Ανταγωνισμού θα εξετάσει το μέγεθος της παρέμβασης στην αγοράδεσπόζουσα θέση- και αν θίγεται ο υγιής ανταγωνισμός, ο εσωτερικός αλλά και ο ευρωπαϊκός. Αν διαπιστώσει ότι απειλείται ο υγιής ανταγωνισμός, θα ζητήσει συγκεκριμένα μέτρα. Ο κ. Χατζηδάκης απαντά ότι δεν γνωρίζει το ακριβές περιεχόμενο της συμφωνίας ανάμεσα στις δύο εταιρείες. Υπάρχει ο Κανονισμός για τις συγχωνεύσεις της Ευρωπαϊκής Ενωσης. Τα αρμόδια όργανα, με βάση το εθνικό και το κοινοτικό δίκαιο, είτε θα πουν ότι η συμφωνία αντίκειται στις αρχές του ανταγωνισμού και θα απαγορεύσουν τη συγχώνευσηαυτή, είτε θα την επιτρέψουν είτε θα την κάνουν δεκτή με όρους για την προστασία του ανταγωνισμού και των συμφερόντων των καταναλωτών.

Για τον κ. Α. Βγενόπουλο
Το ίδιο προσεκτικοί είναι οι δύο πολιτικοί και όταν αναφέρονται στη συμπεριφορά του κ. Βγενόπουλου. Ο κ. Σηφουνάκης πιστεύει ότι υπάρχουν ερωτήματα για τον ρόλο του κ. Βγενόπουλου στην αγοραπωλησία του ΟΤΕ και της Ολυμπιακής τα οποία θα έπρεπε να ερευνηθούν από τη Δικαιοσύνη. «Δρομολογήθηκεη εκποίηση του μεγαλύτερου κερδοφόρου οργανισμού του Δημοσίου και δόθηκε η δυνατότητα το κρίσιμο πακέτο των μετοχών του ΟΤΕ, περίπου 20%, να περάσει σε συγκεκριμένα χέρια» παρατηρεί. Ο υφυπουργός Μεταφορών θέτει ορισμένα «εύλογα ερωτήματα»: Πώς και ποιοι συνέπραξαν σε αυτό; Πώς από τη διοίκηση του Οργανισμού διοχετεύθηκε εμπιστευτική πληροφόρηση που οδήγησε στην απώλεια του ελέγχου του ΟΤΕ από το Δημόσιο; Πώς λειτούργησε η διαμεσολάβηση στην πώληση προς την Deutsche Τelecom, ποιο το συνδετικό νήμα των δύο εκποιήσεων, διότι με τον επίσης εκποιητικό νόμο για την ΟΑ εδόθη η δυνατότητα στον αγοραστή να μπορεί να πουλήσει με τη συμπλήρωση έτους. Δεν απορρίπτει την ιδέα για σύσταση Εξεταστικής Επιτροπής για τον ΟΤΕ ή και την Ολυμπιακή, αν και πιστεύει ότι θα έπρεπε ήδη να είχε ευαισθητοποιηθεί «η ανεξάρτητη δικαιοσύνη που σε άλλες περιπτώσεις έχει δείξει υπερβάλλοντα ζήλο».

Ο κ. Χατζηδάκης, αντιθέτως, δηλώνει κατηγορηματικά ότι ο κ. Βγενόπουλος δεν εξαπάτησε το ελληνικό Δημόσιο και τους εργαζομένους στην εταιρεία. «Δεν το πιστεύω.Κάθε επιχειρηματίας κάνει τους δικούς του επιχειρηματικούς σχεδιασμούς,που προσαρμόζονταιφυσικάαπό τις εξελίξεις» λέει. Προσθέτει ότι, ακόμη και αν γνώριζε πως ο κ. Βγενόπουλος θα εγκατέλειπε την εταιρεία τόσο σύντομα, θα προχωρούσατε πάλι σε συμφωνία μαζί του. «Εμείς πέρυσι είχαμε μπροστά μας να εξετάσουμε δύο προτάσεις, μία της ΜΙG και μία της Αegean. Καταλήξαμε στην πρόταση της ΜΙG για λόγους ουσίας και κοινής λογικής. Και τώρα αν είχα ξανά να διαλέξω, με τα ίδια δεδομένα και τις ίδιες συνθήκες, πάλι τα ίδια θα διάλεγα» εξηγεί.

Για την αποκρατικοποίηση
O κ. Σηφουνάκης επισημαίνει: «Αν ανατρέξετε στα πρακτικά της Βουλής στις συζητήσεις επί του νομοσχεδίου εκποίησης, τον Νοέμβριο του 2008, θα διαπιστώσετε ότι καταγγείλαμε τη μεθόδευση της ΝΔ που οδήγησε με σχέδιο την Ολυμπιακή μέσα σε τρία χρόνια να πετά με 27 αεροπλάνα (αντί για 47 το 2004) και να διπλασιάσει το έλλειμμα και το χρέος. Οταν ναυάγησε η πώληση στα Εμιράτα, παρουσίασαν αίφνης αγοραστή και με διθυραμβικές κορόνες ανακοίνωναν ότι πλέον θα δημιουργηθεί υγιής ανταγωνισμός, θα καταργηθεί το μισητό κρατικό μονοπώλιο και οι κατεργαραίοι ανταγωνιστές θα πάνε στη γωνία. Ο κ. Χατζηδάκης ξόδεψε ενάμισι εκατομμύριο ευρώ για να διαφημίσει την πώληση της Ολυμπιακής. Η εταιρεία εκποιήθηκε έναντι μόλις 174 εκατ. ευρώ και μεταφέρθηκαν στο Δημόσιο όλες οι δυσβάσταχτες υποχρεώσεις. Καλούμαστε να καταβάλουμε- μέχρι στιγμής- περίπου 1,6 δισ. ευρώ στα ασφαλιστικά ταμεία αφού χιλιάδες εργαζόμενοι οδηγήθηκαν σε πρόωρη συνταξιοδότηση».

Ο κ. Χατζηδάκης απαντά: «Η αποκρατικοποίηση της Ολυμπιακής είναι ένα σημαντικό επίτευγμα που το αναγνωρίζει, πιστεύω, κάθε καλόπιστος πολίτης. Με την παλαιά Ολυμπιακή πληρώναμε για πολλά χρόνια ένα εκατομμύριο ευρώ την ημέρα. Τώρα αυτό ανήκει στο παρελθόν. Το δε πακέτο κάλυψης των εργαζομένων σε βάθος εικοσιπενταετίας είναι όσο το έλλειμμα της εταιρείας για τρία χρόνια. Αυτή είναι η αλήθεια. Τα υπόλοιπα είναι καθαρή μικροψυχία. Το ΠαΣοΚ, αφού έκανε τέσσερις αποτυχημένες προσπάθειες αποκρατικοποίησης της Ολυμπιακής, κατήγγειλε τη δική μας και μετά, αφού ανέλαβε τη διακυβέρνηση της χώρας, δεν αλλάζει απολύτως τίποτα! Αλήθεια, αντί να καταφεύγουν στην επίδειξη κομματικής μικροψυχίας και κάτι που ήταν θετικό για τον τόπο να το παρουσιάζουν και αυτό ως αρνητικό, γιατί δεν προχωρούν σε κρατικοποίηση εκ νέου της Ολυμπιακής; Γιατί δεν διορθώνουν το “λάθος” μας για να ξαναφέρουν τα πράγματα εκεί που ήταν;».

Το Βήμα