Αγώνας δρόμου για προσέλκυση καταθέσεων από τις τράπεζες

Σε νέα άνοδο οδηγούνται οι αποδόσεις των προθεσμιακών καταθέσεων, ύστερα από ένα δωδεκάμηνο διάλειμμα συνεχούς πτώσης. Οι δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι ελληνικές τράπεζες στην άντληση ρευστότητας από το εξωτερικό και η αβεβαιότητα για τις εξελίξεις στις αγορές χρήματος και κεφαλαίου, ως αποτελέσματα της σημαντικής ανόδου των spreads των ελληνικών ομολόγων, τις στρέφει εκ νέου στην εγχώρια καταθετική βάση.

Οπως επισημαίνουν τραπεζικά στελέχη, αυτή την περίοδο λήγουν καταθέσεις που είχαν δεσμευτεί στο α΄ εξάμηνο του 2009, όταν τα επιτόκια βρίσκονταν σε υψηλά τουλάχιστον δέκα ετών. Πολλές από αυτές ανήκουν σε μεγάλους πελάτες, οι οποίοι λόγω του μεγέθους τους έχουν τη δυνατότητα να «εκβιάσουν» για ένα υψηλότερο επιτόκιο. Ετσι οι τράπεζες για να μην τους χάσουν, αναγκάζονται να προσφέρουν καλύτερες αποδόσεις.

Το τελευταίο τρίμηνο έχει καταγραφεί μια άνοδος της τάξεως των 20-30 μονάδων βάσης στα επιτόκια των λογαριασμών προθεσμίας, ενώ δεν αποκλείεται και νέα ενίσχυσή τους τους επόμενους μήνες, εφόσον δεν εξομαλυνθεί η κατάσταση με τα ελληνικά ομόλογα. Οπως επισημαίνουν πάντως τραπεζίτες που έχουν εικόνα της κατάστασης που επικρατεί στα dealing rooms των ελληνικών πιστωτικών ομίλων, δεν αναμένεται να βιώσουμε τις καταστάσεις που ακολούθησαν την κατάρρευση της Lehman Βrothers στο τελευταίο τρίμηνο του 2008, με τις τράπεζες να πλειοδοτούν για την εξασφάλιση των καταθέσεων. Κάτι τέτοιο θα ήταν σήμερα καταστρεπτικό για το σύστημα και θα διατάρασσε τις ισορροπίες. Οι ίδιοι κύκλοι εξηγούν ότι τα υψηλότερα επιτόκια προσφέρονται κυρίως σε μεγαλοκαταθέτες και όχι στους πελάτες του retail.

Με βάση τα πιο πρόσφατα στοιχεία που έχει δώσει στη δημοσιότητα η Τράπεζα της Ελλάδος, η μέση απόδοση των προθεσμιακών καταθέσεων διάρκειας ως 12 μηνών διαμορφώθηκε στο τέλος του περασμένου έτους σε 2,10% από το 2,01% του Νοεμβρίου του 2009, που αποτελεί ιστορικό χαμηλό στην εποχή του ευρώ. Είχε προηγηθεί η εκτίναξή τους στο 5,37% έναν χρόνο νωρίτερα, γεγονός που είχε οδηγήσει δεκάδες δισ. ευρώ στον ασφαλή και προσοδοφόρο «κουμπαρά» των καταθέσεων προθεσμίας.

Στο τέλος του 2008 οι αποταμιεύσεις που τηρούσαν τα ελληνικά νοικοκυριά στους συγκεκριμένους λογαριασμούς ανέρχονταν σε 100 δισ. ευρώ έναντι 83 δισ. ευρώ σε λογαριασμούς πρώτης ζήτησης (Ταμιευτήριο, τρεχούμενοι).

Ωστόσο τους τελευταίους μήνες η υποχώρηση των αποδόσεων στις «κλειστές» καταθέσεις οδήγησε σε πτώση το επίπεδο των όρων προς αυτές. Συγκεκριμένα, τον περασμένο Δεκέμβριο οι νέες προθεσμιακές καταθέσεις έφθασαν στα 15 δισ. ευρώ έναντι μέσου επιπέδου πάνω από 25 δισ. ευρώ τους αμέσως προηγούμενους μήνες.

Πλέον τα τμήματα ανάπτυξης προϊόντων για τη λιανική τραπεζική ανασυντάσσονται. Στόχος των νέων προγραμμάτων που δημιουργούνται είναι η προσέλκυση καταθετών διατεθειμένων να «κλείσουν» τα κεφάλαιά τους για μεσομακροπρόθεσμο ή μεγαλύτερο διάστημα.

Είναι μια πολύ σημαντική επιδίωξη, ιδιαίτερα σήμερα που υπάρχει μεγαλύτερη ανάγκη διαχείρισης των κινδύνων. Για τον λόγο αυτόν παρατηρείται στροφή σε νέα επενδυτικά προϊόντα που απευθύνονται στο ευρύ κοινό, τα βασικά χαρακτηριστικά των οποίων είναι η μεγαλύτερη διάρκεια και η δυνατότητα κατανομής του κεφαλαίου σε διαφορετικές μορφές επένδυσης, που αποτελούν βασικές προϋποθέσεις για την επίτευξη μεγαλύτερων τελικών αποδόσεων.

Το Βήμα