Στα 120 δισ. δολ. το άνοιγμα γαλλικών και γερμανικών τραπεζών στην Ελλάδα

Περίπου 119 δισεκατομμύρια λόγους έχουν οι κυβερνήσεις της Γερμανίας και της Γαλλίας να διασώσουν την Ελλάδα από πιθανή χρεοκοπία. Και αυτό γιατί σε 119 δισ. δολάρια υπολογίζεται η έκθεση των τραπεζών τους στην ελληνική οικονομία.

Πανίσχυροι τραπεζίτες από τον Josef Ackermann της Deutsche Bank έως τον Baudouin Prot της BNP Paribas επιχειρούν να υποβαθμίσουν το θέμα και εμφανίζονται στις δημόσιες δηλώσεις τους καθησυχαστικοί. Όμως παρασκηνιακά ασκούν ασφυκτικές πιέσεις στις κυβερνήσεις τους και ζητούν να βρεθεί μια λύση που θα προστατέψει το ευρωπαϊκό τραπεζικό σύστημα από μια «μαύρη τρύπα», η οποία θα ήταν μεγαλύτερη ακόμα και από εκείνη που άφησε πίσω της η χρεοκοπία της Lehman Brothers.

Η Τράπεζα Διεθνών Διακανονισμών υπολογίζει ότι μόνο η έκθεση των γερμανικών και γαλλικών τραπεζών στην Ελλάδα, μέσω των κρατικών ομολόγων, των εταιρικών ομολόγων και των δανείων προς ιδιώτες που έχουν στα χαρτοφυλάκιά τους πλησιάζει τα 120 δισ. δολάρια. Ακόμα μεγαλύτερο πονοκέφαλο προκαλεί στους Γερμανούς και τους Γάλλους τραπεζίτες η μετάδοση της ελληνικής κρίσης χρέους στις υπόλοιπες από τις περιφερειακές οικονομίες της Ευρωζώνης. Η έκθεσή τους στην Πορτογαλία, την Ιρλανδία και την Ισπανία εκτινάσσεται στα 900 δισ. δολάρια, ενώ το συνολικό ευρωπαϊκό τραπεζικό σύστημα υπολογίζεται ότι έχει συμφέροντα 2,1 τρισ. δολαρίων στην περιφέρεια της Ευρωζώνης.

Όμως σε ό,τι αφορά την έκθεση των επιμέρους ευρωπαϊκών τραπεζών, τα ασφαλή στοιχεία είναι λιγοστά. Βιώνοντας μια αβεβαιότητα σαν εκείνη που ένιωσαν όταν προσπαθούσαν να μαντέψουν την έκθεση των τραπεζών στους τοξικούς τίτλους της χρηματοοικονομικής κρίσης, οι επενδυτές αντιδρούν με το ξεπούλημα των τραπεζικών μετοχών που καταγράφεται το τελευταίο διάστημα στα χρηματιστήρια.

Και αυτό γιατί, όπως εξηγεί σε σχετική μελέτη του ο αναλυτής της Commerzbank, Jorg Kramer, τα υφιστάμενα ομόλογα του ελληνικού δημοσίου φτάνουν στα 290 δισ. ευρώ, είναι δηλαδή περισσότερα και από τις υποχρεώσεις που άφησε πίσω της η Lehman Brothers όταν χρεοκόπησε. Σύμφωνα με τους υπολογισμούς της Commerzbank, περίπου το 60% από τα ομόλογα που εξέδωσε το ελληνικό δημόσιο τα τελευταία χρόνια αγοράστηκαν από επενδυτές του εξωτερικού, εκ των οποίων περίπου οι μισοί πιστεύεται ότι είναι τράπεζες. Η Credit Suisse από την πλευρά της επισημαίνει ότι από τα σχεδόν 300 δισ. ευρώ των ελληνικών ομολόγων, μόλις τα 40 δισ. ευρώ βρίσκονται στα χαρτοφυλάκια των ελληνικών τραπεζών. Πιθανή αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους θα έφερνε τις ξένες τράπεζες αντιμέτωπες με μαζικές διαγραφές αξιών, προειδοποιεί ο Kramer.

Αυτό είναι κάτι που γνωρίζουν καλά τόσο οι τραπεζίτες, όσο και οι κυβερνήσεις των υπόλοιπων ευρωπαϊκών χωρών. Παρά την απροθυμία της Angela Merkel να ξοδέψει χρήματα των Γερμανών φορολογούμενων για τη διάσωση της «σπάταλης» Ελλάδας, πεποίθηση των αγορών είναι ότι εφόσον κάτι τέτοιο κριθεί αναγκαίο, η καγκελάριος θα κάνει πίσω. Εξάλλου, η Wall Street Journal αποκαλύπτει ότι τις κρίσιμες ημέρες και ώρες που προηγήθηκαν της πρόσφατης Συνόδου Κορυφής (κατά την οποία οι Ευρωπαίοι εταίροι έκαναν τη γνωστή πλέον δήλωση στήριξής τους), οι Ευρωπαίοι τραπεζίτες είχαν επαφές με τις κυβερνήσεις τους, προκειμένου να τους εξηγήσουν την πραγματική διάσταση του ελληνικού προβλήματος και να πιέσουν για διάσωση.

Βέβαια, δημοσίως, ο Ackermann επιμένει ότι η έκθεση της Deutsche Bank στην Ελλάδα είναι «σχετικά μικρή». Ο Prot της BNP Paribas χαρακτηρίζει την έκθεση των γαλλικών τραπεζών σε όλες τις διαφορετικές χώρες της Ευρωζώνης «απολύτως λογική». Από τις γαλλικές τράπεζες, αυτές που είναι περισσότερο εκτεθειμένες στην εγχώρια οικονομία είναι η Credit Agricole μέσω της Εμπορικής και η Societe Generale μέσω της Γενικής. Στη Γερμανία σημαντικές θέσεις στην Ελλάδα έχει συσσωρεύσει η Commerzbank μέσω της θυγατρικής της Eurohypo, σύμφωνα με τη Wall Street Journal.

«Το μάθημα από τη χρηματοοικονομική κρίση του 2008 είναι ότι οι διασυνδέσεις στο παγκόσμιο τραπεζικό σύστημα συνδέουν τις αγορές μεταξύ τους και επιτρέπουν τη μετάδοση», εξηγεί ο αναλυτής της Morgan Stanley, Greg Peters. Ειδικά στην Ευρώπη, επισημαίνει, το ρίσκο μετάδοσης της κρίσης είναι ακόμα μεγαλύτερο, καθώς οι τράπεζες έχουν σημαντικότερο ρόλο στην παροχή κεφαλαίων και πιστώσεων από ό,τι στις ΗΠΑ. Σύμφωνα με τα στοιχεία της Morgan Stanley, από τα 748 δισ. δολάρια των ομολόγων που έχει εκδώσει η Ισπανία, το 32% βρίσκεται στα χαρτοφυλάκια των γερμανικών τραπεζών και το 25% στα χέρια των γαλλικών τραπεζών.

Προβληματίζει η αύξηση του κόστους χρηματοδότησης

ΓΙΑ ΤΙΣ ΤΡΑΠΕΖΕΣ ο μεγαλύτερος πονοκέφαλος δεν είναι η ίδια η έκθεσή τους στα επισφαλή κρατικά ομόλογα, αλλά οι επιπτώσεις που αυτή έχει στο κόστος χρηματοδότησής τους. Η υποβάθμιση της πιστοληπτικής ικανότητας των περιφερειακών χωρών της Ευρωζώνης συνοδεύεται από την υποβάθμιση της αξιολόγησης των τραπεζών τους -κάτι που συνέβη και στην Ελλάδα τους προηγούμενους μήνες.

Με χαμηλότερη πιστοληπτική ικανότητα, οι τράπεζες βρίσκονται πλέον αντιμέτωπες με την αύξηση του κόστους χρηματοδότησής τους, ενώ όσο χαμηλότερη είναι η αξιολόγηση των ομολόγων που έχουν στα χαρτοφυλάκιά τους, τόσο μεγαλύτερο είναι το «πέναλτι» που πληρώνουν όταν τα χρησιμοποιήσουν ως εγγύηση για την εξασφάλιση ρευστότητας.

Όπως εξηγεί πρόσφατο άρθρο του Economist, ακόμα και μια μικρή μεταβολή του κόστους δανεισμού μιας τράπεζας μπορεί να επιφέρει σημαντικές επιπτώσεις στα αποτελέσματά της. Σύμφωνα με τους υπολογισμούς της JP Morgan, η αύξηση του κόστους δανεισμού των βρετανικών τραπεζών Lloyds ή Royal Bank of Scotland κατά 0,2 ποσοστιαίες μονάδες, «ροκανίζει» το 8%-11% των κερδών τους για τον επόμενο χρόνο.

Ισοτιμία