Σενάρια για συγχωνεύσεις στον τραπεζικό κλάδο

Νέα τροφή στα σενάρια για συγχωνεύσεις στον τραπεζικό κλάδο φέρνει η συνέχιση της κρίσης και η «ασφυξία» που βιώνουν το τελευταίο διάστημα μικρά αλλά και μεγαλύτερα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα. Η πτώση στις αποτιμήσεις των κρατικών και τραπεζικών ομολόγων- με την ταυτόχρονη άνοδο των spreads- η βουτιά στις χορηγήσεις, η έκρηξη στις επισφάλειες, η άνοδος στο κόστος χρήματος και η αιμορραγία των θυγατρικών τους στα Βαλκάνια έχουν φέρει αρκετούς τραπεζίτες «με την πλάτη στον τοίχο» και το τελευταίο διάστημα έχει φουντώσει ένας πυρετός φημών, αλλά και υπόγειων συνεννοήσεων, προκειμένου να αναζητηθούν φόρμουλες συνεργασίας, είτε εντός είτε εκτός συνόρων.

Σε μια εποχή που τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα αντιμετωπίζουν μια από τις μεγαλύτερες κρίσεις στην ιστορία τους, και δεν αποκλείεται να εμφανίσουν ακόμα και ζημιές στο τελευταίο τρίμηνο του 2009, η λύση των συγχωνεύσεων προβάλλει στον ορίζοντα, ενώ παράλληλα η εξαγοράσωσίβιο της Αspis Βank από το Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο θεωρείται από πολλούς ως προπομπός των εξελίξεων.
Μάλιστα, θετική στις πιθανές συγχωνεύσεις εμφανίζεται και η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, που προωθεί την ύπαρξη μεγάλων, ευρωπαϊκής εμβέλειας παικτών.
Με οδηγό το μοντέλο Τ.Τ.- Αspis
Όπως αναφέρουν τραπεζικά στελέχη, το μοντέλο απόκτησης ποσοστού της Αspis Βank από το Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο μπορεί να αποτελέσει οδηγό για άλλες, αντίστοιχες κινήσεις διάσωσης μικρότερων τραπεζών από την ασφυξία, εκτιμούν τώρα τραπεζικά στελέχη. Το Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο θα συμμετάσχει στην αύξηση μετοχικού κεφαλαίου της Αspis, εξασφαλίζοντας με τον τρόπο αυτό ποσοστό λίγο κάτω από το 33,3% της τράπεζας, προκειμένου να αποφύγει την υποβολή δημόσιας προσφοράς. Μάλιστα, προκειμένου να προστατευθεί από τους πιθανούς «σκελετούς στην ντουλάπα» της Αspis Βank, το Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο δεν θα προχωρήσει- τουλάχιστον άμεσα - σε συγχώνευση των δύο τραπεζών, αλλά το νέο του απόκτημα θα λειτουργεί ως θυγατρική.

Με δεδομένο ότι αυτήν τη στιγμή αρκετά μικρά χρηματοπιστωτικά ιδρύματα αντιμετωπίζουν προβλήματα ρευστότητας, όπως προβλέπουν στελέχη της τραπεζικής αγοράς, στον βαθμό που θα συνεχιστεί η κρίση, δεν αποκλείεται να υπάρξουν συγχωνεύσεις αυτών με μεγάλους τραπεζικούς ομίλους. Οι ίδιοι βλέπουν ότι οι συγχωνεύσεις αυτές θα γίνουν με συμφωνίες ανταλλαγής μετοχών. «Σε αυτήν τη συγκυρία, κανένας τραπεζίτης δεν έχει την οικονομική άνεση για να “χτυπήσει” άλλη τράπεζα, προχωρώντας σε δημόσια προσφορά με αγορά μετοχών. Το πιο πιθανό σενάριο είναι η ανταλλαγή “χαρτιών με χαρτιά” όπου η πιο ισχυρή τράπεζα θα εξασφαλίσει ευνοϊκούς όρους».

Τα πέντε αγκάθια των τραπεζιτών
Πέντε είναι τα κύρια προβλήματα που αντιμετωπίζουν σήμερα τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα και τα οποία βάζουν πάλι στο κάδρο τις συγχωνεύσεις.

1 Η κάθετη πτώση στις αποτιμήσεις των ομολόγων, τόσο αυτών του Ελληνικού Δημοσίου όσο και των τραπεζικών, έχει δημιουργήσει τεράστια τρύπα στους ισολογισμούς τους. Οι τραπεζίτες θα πρέπει να γράψουν λογιστικές ζημιές αρκετών εκατοντάδων εκατομμυρίων ευρώ, αφαιρώντας τα ποσά αυτά από την καθαρή θέση τους. Η εξέλιξη αυτή έχει προκαλέσει αλυσιδωτές αντιδράσεις στους ισολογισμούς των τραπεζών και μεγάλο πονοκέφαλο στα επιτελεία τους, που βλέπουν την αξία της περιουσίας τους να μειώνεται σημαντικά.

2 Η αύξηση των spreads των ομολόγων επηρεάζει παράλληλα και το κόστος δανεισμού των ελληνικών τραπεζών. Με δεδομένο ότι οι στρόφιγγες της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας δεν είναι τόσο ανοικτές όσο στο πρόσφατο παρελθόν, όταν η κρίση ήταν στο αποκορύφωμα της, οι εγχώριοι τραπεζίτες στρέφονται στις διεθνείς αγορές. Αναγκάζονται όμως να πληρώσουν πάρα πολύ ακριβά το χρήμα, καθώς η πιστοληπτική τους ικανότητα έχει υποβαθμιστεί, ενώ οι ξένοι επενδυτές εμφανίζονται απρόθυμοι να τοποθετήσουν τα χρήματά τους σε ελληνικές επιχειρήσεις. Την ίδια στιγμή αιμορραγούν σημαντικά, έχοντας απολέσει πάνω από 8 δισ.
ευρώ σε καταθέσεις που μεταφέρθηκαν το τελευταίο διάστημα εκτός Ελλάδας.

3 Η ασφυξία για τους τραπεζίτες εντείνεται από την κάθετη πτώση στις χορηγήσεις. Η παραδοσιακή ατμομηχανή των κερδών τους, δηλαδή η χορήγηση νέων δανείων και η είσπραξη τόκων, έχει πατήσει φρένο, σταματώντας απότομα εδώ και τουλάχιστον ένα τρίμηνο. Για το 2010 οι ίδιοι οι τραπεζίτες προβλέπουν πλέον μηδενική επέκταση των χορηγήσεων, γεγονός που σημαίνει ότι στην αγορά θα μπουν περίπου 15 δισ. ευρώ λιγότερα σε σχέση με πέρσι, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την τραπεζική κερδοφορία.

4 Αντίστοιχα, τα επισφαλή δάνεια μετατρέπονται σε μια ακόμη μάστιγα για τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, καθώς ενδέχεται να φτάσουν ακόμα και το 10% του συνολικού χαρτοφυλακίου τους για το 2010. Μάλιστα, οι τραπεζίτες εκφράζουν έντονο προβληματισμό για τα κυβερνητικά μέτρα προστασίας των δανειοληπτών, φοβούμενοι ότι αυτά θα δημιουργήσουν αρνητικό κλίμα, καθώς οι πελάτες τους δεν θα είναι διατεθειμένοι να ανταποκριθούν στις υποχρεώσεις τους. 5 Τέλος, οι «αποικίες» των ελληνικών τραπεζών στα Βαλκάνια, από αιχμή του δόρατος για την ανάπτυξή τους έχουν μετατραπεί πλέον σε πηγή προβλημάτων και ανοικτή πληγή κεφαλαίων.

Όχι μόνο οι νέες χορηγήσεις έχουν παγώσει και οι επισφάλειες έχουν εκτιναχθεί, αλλά και τα περιουσιακά στοιχεία που έχουν υποθηκεύσει οι τράπεζες σε χώρες όπως η Ρουμανία και η Βουλγαρία έχουν απολέσει πάνω από το 50% της αξίας τους. Έτσι, τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα βρίσκονται μεταξύ σφύρας και άκμονος, καθώς, ούτε τόκους εισπράττουν ούτε όμως μπορούν να απεμπλακούν από τα δάνεια, καθώς θα χρειαστεί να γράψουν πολύ μεγάλες ζημιές στους ισολογισμούς, πουλώντας μισοτιμής τα περιουσιακά στοιχεία που έχουν προσημειώσει.

Πηγή Το Βήμα