Τράπεζες: Ψάχνουν για φθηνό χρήμα

Μάχη για τη διατήρηση της κερδοφορίας τους στα ίδια επίπεδα με αυτά της περσινής χρονιάς θα δώσουν φέτος οι τράπεζες. Ο δημοσιονομικός εκτροχιασμός της χώρας προκαλεί αύξηση σε κόστος χρηματοδότησης, επισφάλειες αλλά και μείωση στις χορηγήσεις νέων δανείων.

Το υπ' αριθμόν ένα πρόβλημα για το εγχώριο τραπεζικό σύστημα είναι η εξασφάλιση όσο το δυνατόν φθηνότερης ρευστότητας ώστε να αναχρηματοδοτήσουν τα χαμηλού κόστους ομολογιακά που λήγουν αλλά και να μειώσουν την εξάρτησή τους από την ΕΚΤ.

Στη δημοπρασία της ΕΚΤ, τον προσεχή Ιούνιο, οι ελληνικές τράπεζες πρέπει να επιστρέψουν ρευστότητα ύψους 28 δισ. ευρώ. Θα αντλήσουν ταυτόχρονα χαμηλότερου ύψους ποσό για τρίμηνη ή εξάμηνη διάρκεια. Αυτό γιατί η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα έχει γνωστοποιήσει ότι σταδιακά αποσύρει τα μέτρα ενίσχυσης ρευστότητας που είχε ενεργοποιήσει λόγω της παγκόσμιας κρίσης. Ετσι, οι τράπεζες δεν θα μπορούν πλέον να δανειστούν με κόστος μόλις 1% από την ΕΚΤ.

Μέσα στη χρονιά οι ελληνικοί όμιλοι πρέπει να αποπληρώσουν και ομολογιακά δάνεια που έχουν συνάψει στο παρελθόν και φέτος λήγουν. Το ποσό πάντως για τις τέσσερις μεγάλες ελληνικές τράπεζες δεν ξεπερνάει τα 4,7 δισ. ευρώ για φέτος. Ειδικότερα, η EFG Eurobank βαρύνεται με αναχρηματοδότηση ή αποπληρωμή ομολογιακών ύψους 1,555 δισ. ευρώ, η Alpha με 1,48 δισ. ευρώ, η Πειραιώς με 1,31 δισ. ευρώ και η Εθνική μόλις με 82 εκατ. ευρώ.

Υπό το βάρος των παραπάνω και με δεδομένο ότι το κόστος δανεισμού για τις ελληνικές τράπεζες μέσω της αγοράς ομολόγων παραμένει ακριβό λόγω της εκτίναξης των spreads του Δημοσίου, οι τιτλοποιήσεις δανείων μοιάζουν με μονόδρομο προκειμένου να εξασφαλίσουν φθηνότερη σχετικά ρευστότητα. Η απόφαση της κυβέρνησης, όμως, με τα δύο νομοσχέδια για τη ρύθμιση χρεών επιχειρήσεων και νοικοκυριών, να επιτρέψει -υπό προϋποθέσεις- το πάγωμα των δόσεων και σε ενήμερα δάνεια «μπέρδεψε» τα πράγματα. Εχει ως αποτέλεσμα να μειώνεται το «καλάθι» απ' όπου οι τράπεζες μπορούν να συγκεντρώσουν δάνεια τα οποία θα «πακετάρουν» για να τα πουλήσουν με τη μορφή ομολόγου στις διεθνείς αγορές (τιτλοποίηση), ενώ αυξάνει και το κόστος των εκδόσεων.

Αυτό εξηγεί και γιατί η ένταξη ενήμερων οφειλών στα πρόσφατα δύο νομοσχέδια αποτέλεσε τη βασική τριβή μεταξύ κυβέρνησης, και τραπεζών κατά τη διαβούλευση για τα συγκεκριμένα νομοσχέδια.

Δυνατότητα και δυσκολίες

Οι ελληνικές τράπεζες έχουν τη δυνατότητα να δανειστούν με χαμηλότερο κόστος από αυτό του Δημοσίου, δημιουργώντας «καλάθια» δανείων προς τιτλοποίηση που θα λάβουν υψηλή αξιολόγηση «ΑΑΑ». Σύμφωνα με εκτιμήσεις, μπορούν μέσα στους επόμενους μήνες να τιτλοποιήσουν δάνεια άνω των 20 δισ. ευρώ, εξασφαλίζοντας ρευστότητα η οποία θα δοθεί για δάνεια και αγορές κρατικών ομολόγων.

Τα περιθώρια αυτά όμως περιορίζονται από τη δυνατότητα ρύθμισης ενήμερων σήμερα οφειλών σε δάνεια μικρών και πολύ μικρών επιχειρήσεων και την εξαίρεση της κύριας κατοικίας από την δυνατότητα πλειστηριασμού. Γι' αυτό ακόμα και σήμερα στις τάξεις των τραπεζιτών ακούγονται φωνές για πάγωμα της συγκεκριμένης ρύθμισης. Στις διαδοχικές συσκέψεις με τον πρωθυπουργό και τον υπουργό Οικονομικών, πάντως, οι τραπεζίτες διαβεβαίωσαν ότι το υπάρχον σύστημα διαθέτει εφεδρείες ρευστότητας για μερικούς μήνες ακόμη, ανέφεραν όμως ότι πρέπει να προετοιμαστούν τιτλοποιήσεις ώστε να αντληθεί ρευστότητα στο δίμηνο Απριλίου- Μαΐου, πριν από τη δημοπρασία της ΕΚΤ.

Η άντληση ρευστότητας από τιτλοποιήσεις στο δύσκολο πρώτο εξάμηνο θα εξασφαλίσει και μεγαλύτερη ευχέρεια για πιστωτική επέκταση, η οποία τους τελευταίους μήνες έχει παγώσει και κινείται ουσιαστικά μόνο από τις εγγυήσεις του ΤΕΜΠΜΕ και τις αναχρηματοδοτήσεις δανείων. Προς το τέλος του έτους, οικονομολόγοι εκτιμούν ότι η ΕΚΤ θα προβεί σε αύξηση των επιτοκίων σε μια προσπάθεια προστασίας από τον πληθωρισμό.

Αυτό θα εντείνει τις πιέσεις στην ελληνική οικονομία αυξάνοντας περαιτέρω το κόστος δανείων. Γι' αυτό, τραπεζικά στελέχη εκτιμούν ότι οι δανειολήπτες στεγαστικών δανείων θα στραφούν σταδιακά από το β' εξάμηνο του έτους προς τα σταθερού επιτοκίου δάνεια. Με τον ρυθμό πιστωτικής επέκτασης να εκτιμάται ότι θα υπολείπεται αυτού του 2009 (4,4%) και τις επισφάλειες να αυξάνονται λόγω της ύφεσης της οικονομίας αλλά και των διατάξεων των νομοσχεδίων του υπουργείου Οικονομίας, οι τράπεζες πρέπει να μετακυλίσουν μέρος του επιπλέον κόστους στα επιτόκια, αλλά και πάλι τα περιθώρια κέρδους τους θα πιεστούν, σημειώνουν οι αναλυτές.

Πηγή: E-net