Hellenic Business

Ανακοίνωση για την επίθεση που δέχθηκε στις 5 Ιανουαρίου εξέδωσε η Συναγωγή Χανίων.

Τα ξημερώματα της 5ης Ιανουαρίου, άγνωστοι τοποθέτησαν τον εμπρηστικό μηχανισμό στο κτίριο της Συναγωγής, με αποτέλεσμα να προκληθούν σοβαρές ζημιές.

Μάλιστα, οι ζημιές θα ήταν κατά πολύ μεγαλύτερες, εάν δεν υπήρχε η βοήθεια οικονομικών μεταναστών και μελών της συναγωγής αλλά και η έγκαιρη επέμβαση της Πυροσβεστικής.

Ακολουθεί η ανακοίνωση της Συναγωγής Χανίων:

«Περίπου στις 12.20-1.00 πμ το βράδυ της 5ης Ιανουαρίου μια σοβαρή επίθεση σημειώθηκε ενάντια στο κτίριο της Συναγωγής των Χανίων. Ένας ή περισσότεροι δράστες εισήλθαν στη Συναγωγή μέσω του νότιου κήπου πηδώντας πάνω από την σιδερένια πόρτα. Στην συνέχεια έφτιαξαν έναν αυτοσχέδιο εμπρηστικό μηχανισμό ανοίγοντας ένα μεγάλο οθωμανικού τύπου μαξιλάρι στο μικβέ (τελετουργική δεξαμενή νερού) και χρησιμοποιώντας τα περιεχόμενα του γέμισαν ένα δοχείο που κατάβρεξαν με ένα εύφλεκτο υγρό και το έθεσαν πυρ κάτω από την ξύλινη σκάλα του εζράτ νασίμ.

(Ο άνω όροφος του γυναικείου τμήματος (εζράτ νασίμ) χρησιμοποιείται ως γραφείο του διευθυντή αλλά και ως βιβλιοθήκη, αναγνωστήριο ενώ περιέχει πολύτιμα βιβλία σε διάφορες γλώσσες για την Οθωμανική, Βυζαντινή και Εβραϊκή τέχνη και αρχιτεκτονική αλλά και βιβλία αναφοράς για την ιστορία της Ευρώπης και της Εγγύς Ανατολής από τους προϊστορικούς χρόνους αλλά και ένα μεγάλο μέρος πάνω στην κρητική ιστορία.

Ένας υπολογιστής και ένα cd player με περισσότερα από 150 CD λειτουργικής αλλά και λαϊκής μουσικής διατηρούνταν στο γραφείο).

Μέσα σε λίγα, μάλλον, λεπτά οι δράστες είχαν διαφύγει και η πυρκαγιά δημιούργησε καπνό που εισήλθε μέσα στο κύριο χώρο της συναγωγής και μετά στον δρόμο μέσα από το άνοιγμα στην μπροστινή όψη της συναγωγής.

Ο Γιάννης Πιέτρα, ένας Αλβανός μετανάστης που ζει κοντά στην Συναγωγή, μύρισε τον καπνό και κοιτάζοντας τον δρόμο τον είδε να εξέρχεται από την εμπρόσθια όψη – τότε κάλεσε την Αστυνομία, την Πυροσβεστική και ξεκίνησε να βρει τον διευθυντή που έφτασε λίγο αργότερα μαζί με τον Μπεσνίκ Σεϊτάς που είναι ο επιστάτης της Συναγωγής. Περίπου την ίδια στιγμή ένας νεαρός μαροκινός, ο Νασρ Αλ Ασούντ, εντόπισε τον καπνό που κατευθύνονταν πλέον προς το λιμάνι και υπήρξε ένας πολύτιμος βοηθός του διευθυντή. Μέχρι τις 1.45 πμ η Πυροσβεστική είχε σβήσει την φωτιά και η Αστυνομία είχε ξεκινήσει το έργο της. Αλλά η υπόλοιπη ζημιά θα γίνονταν ορατή μόνο την επόμενη μέρα. H Ανια Ζουκμαντελ-Παπαδάκη, η βιβλιοθηκονόμος μας και ο σύζυγος της έφτασαν λίγο μετά την κατάσβεση της πυρκαγιάς. Αυτό που ήταν αρκετά εμφανές ήταν η απουσία “ντόπιων” παρά τον απίστευτο θόρυβο του συναγερμού της Συναγωγής αλλά και των σειρήνων από δυο πυροσβεστικά οχήματα που ηχούσαν στην γειτονιά. Ακόμα περισσότερο ανησυχητικό και εμφανής έλλειψη κοινωνική ευθύνης υπήρξε η απουσία ευαισθησίας στο γεγονός ότι αν η συναγωγή είχε καταναλωθεί από τις φλόγες τουλάχιστον η μισή Παλιά Πόλη των Χανίων μιας και οι στενοί δρόμοι θα έκαναν αδύνατη την πρόσβαση των πυροσβεστικών οχημάτων.

Μέχρι τις 7 το πρωί η Αστυνομία είχε λάβει την κατάθεση του Διευθυντή και ξεκίνησε η καταθλιπτική εμπειρία της καταγραφής των ζημιών. Μέλη της Αδελφότητας της Συναγωγής: η Πάολα Νικοτέρα, ο Κωνσταντίνος Φίσερ, ο Σαμ Κοέν και ο Ντέιβιντ Γουέμπερ βρέθηκαν στο σημείο για να εξετάσουν το τι είχε συμβεί στα βιβλία, στην ίδια την κατασκευή αλλά και να βοηθήσουν την Αστυνομία στην εύρεση στοιχείων, μέρος των οποίων ήταν μια πλάκα σαπουνιού που είχε εκτοξευθεί ενάντια στον εξωτερικό τοίχο. (Μέρος της κλασικής αντισημιτικής ρητορείας στην Ελλάδα είναι “Θα σε κάνω σαπούνι !”). Μιας και η ηλεκτρική παροχή είχε διακοπεί κατά την διάρκεια της πυρόσβεσης μάθαμε ότι μπορεί να χρειάζονταν μέχρι και μια βδομάδα για την επανασύνδεση με το δίκτυο. Αυτή η δυσοίωνη πρόβλεψη αντιμετωπίστηκε όταν ο κ.Γιώργος Αρχοντάκης, ένας μηχανικός, προσφέρθηκε να μας βοηθήσει. Καθώς αντιμετωπίζαμε το γεγονός έφτασε η φωτογράφος μας Αγγελική Ψαράκη για να βγάλει φωτογραφίες από τις ζημίες. Μαζί με τον κ. Αρχοντάκη πέτυχαν να καταθέσουν τα απαραίτητα δικαιολογητικά στη ΔΕΗ και στις 5 το απόγευμα ξαναείχαμε ρεύμα το οποίο μας βοήθησε στην ανύψωση του ηθικού αν και μέχρι τότε η ζημιές ήταν ακόμα περισσότερο εμφανείς.

Τα βιβλία της Τορά ευτυχώς ήταν καλά προστατευμένα μέσα στο Εχάλ αλλά οι τοίχοι του εσωτερικού του ιερού και το ξύλινου ταβανιού είχαν λερωθεί από τον καπνό και γεμίσει από το βαρύ μείγμα αιθάλης και νερού. Μεγάλο μέρος της γυμνής πέτρας στο εσωτερικό έχει βαφεί άσχημα και από νωρίς το απόγευμα ξεκίνησαν οι προετοιμασίες για τον καθαρισμό και κανονίστηκαν οι σκαλωσιές. Αργότερα ο μαραγκός μας κ.Μάνθος Κακαβελάκης πήρε τα μέτρα για την καινούργια σκάλα μιας και η προηγούμενη είχε παντελώς καταναλωθεί από τις φλόγες και συζητήθηκε η δημιουργία ενός σοβαρού πέτρινου τοίχου που να προστατεύει την καινούργια είσοδο της βιβλιοθήκης. Αυτή η κατασκευή θα φτιαχτεί έτσι ώστε να προστατεύει και την είσοδο στο μικβέ. Όλα τα χαλιά της συναγωγής (περίπου 30 και τα περισσότερα αντίκες οθωμανικής κατασκευής) είχαν καλυφθεί από το μείγμα αιθάλης και νερού και ποδοπατηθεί από τους πυροσβέστες και αστυνομικούς. Αυτά έχουν ήδη μαζευτεί για να σταλούν προς αποκατάσταση.

Στις 6 Ιανουαρίου, μια μέρα μετά την πυρκαγιά μαζευτήκαμε μαζί για τις πρωινές προσευχές στις 9 όπως το συνηθίζουμε. Η ατμόσφαιρα ήταν κατανοητά μελαγχολική αλλά ο Διευθυντής μας – ο κ. Σταυρουλάκης – προσπάθησε να εκτρέψει μέρος της κατανοητής οργής ανακεφαλαιώνοντας το τι είχε συμβεί στις τελευταίες 24 ώρες. Πρέπει να είμαστε οργισμένοι για το τι συνέβη στην Συναγωγή μας. Αν δεν ήμασταν τότε θα ήταν δείγμα ότι ήμαστε αναίσθητοι ή ηθικά μουδιασμένοι. Αλλά ενάντια σε τι ο θυμός μας κατευθύνεται; Το οικιστικό περιβάλλον μέσα στο οποίο η Ετς Χαΐμ βρίσκεται πρέπει να μελετηθεί προσεκτικά και η όποια αδιαφορία από την μεριά των πολιτών προς το υλικό περιβάλλον της πόλης και η συλλογικής ψυχή της είναι απαραίτητη για να υποβοηθηθεί, μέχρι ενός βαθμού, η βεβήλωση μνημείων, σπιτιών και χώρων κοινωνικής συνεύρεσης. Αυτό για το οποίο πρέπει να οργιστούμε είναι η άγνοια που προκαλεί ρατσισμό, διακρίσεις ή λάθος θεωρήσεις της ζωής. Έχουμε προσπαθήσει να κάνουμε την Ετς Χαΐμ μια μικρή παρουσία στο μέσο αυτού που μερικές φορές φτάνει να είναι μια επιθετική αδιαφορία. Αυτό το κάνουμε σε τέτοιο βαθμό που οι πόρτες μας να είναι ανοικτές από νωρίς το πρωί μέχρι αργά το βράδυ ώστε η Συναγωγή να εκπληρώνει τον ρόλο ως χώρος προσευχής, συγκέντρωσης και συμφιλίωσης. Με πολλούς τρόπους έχουμε πετύχει αυτόν τον σκοπό – ίσως η σιωπηλή μας παρουσία δεν γίνεται ανεκτή από ορισμένους και ίσως είναι πηγή ενόχλησης σε άλλους. Έχω συχνά τονίσει ότι είμαστε η μοναδική σημαντική συναγωγή στην Ελλάδα, ίσως σε ολόκληρη την Ευρώπη, που δεν διαθέτει κάποια έντονη προστασία. Οι τσάντες δεν ελέγχονται, οι ταυτότητες και τα διαβατήρια δεν επιδεικνύονται και κανείς δεν είναι υποχρεωμένος να δηλώσει το ποιος είναι. Αυτός ο χαρακτήρας της Συναγωγής οφείλει να μην αλλάξει και οι πόρτες να παραμείνουν ανοικτές ή αλλιώς θα παραδοθούμε στην άγνοια που ευθύνεται για αυτή την βεβήλωση. Η γνώση μας για το τι είναι ικανή η άγνοια να πετύχει σίγουρα θα παίξει ρόλο στο πώς ορισμένες επισκευές θα λάβουν χώρα αλλά την ίδια στιγμή πρέπει να είμαστε προσεκτικοί και να μην αφήσουμε την άγνοια να επηρεάσει ή να καθορίσει την φύση της παρουσίας μας.

Θα έχουμε ένα βαρύ βάρος να χρηματοδοτήσουμε τις απαραίτητες επισκευές και ελπίζουμε οτι είτε σαν παλιοί φίλοι, είτε σαν καινούργιοι θα μας βοηθήσετε. Κάθε δωρεά θα εκτιμηθεί και θα είναι ευπρόσδεκτη.

Νικόλας Χαννάν – Σταυρουλάκης / Διευθυντής της Συναγωγής Ετς Χαιμ, Χανιά