Ρύθμιση οφειλών: Τι προβλέπει το σχέδιο νόμου

Το υπουργείο Οικονομίας, Ανταγωνιστικότητας και Ναυτιλίας στο που κατατέθηκε, χθες, προς ψήφιση στη Βουλή με τίτλο; «Ρύθμιση επιχειρηματικών και επαγγελματικών οφειλών προς τα πιστωτικά ιδρύματα, διατάξεις για την επεξεργασία δεδομένων οικονομικής συμπεριφοράς και άλλες διατάξεις», προβλέπει προθεσμία υποβολής αιτήσεων έως τις 15 Μαρτίου 2010 για τη ρύθμιση ληξιπρόθεσμων οφειλών μετά την 1η Ιανουάριου 2008, όπως και μετά την 1η Ιανουάριου 2005, αλλά και «πάγωμα» των διαδικασιών αναγκαστικής εκτέλεσης για την είσπραξη ληξιπρόθεσμων οφειλών από την ψήφιση του νόμου και μέχρι τις 30 Ιουνίου 2010,


Το ανωτέρω σχέδιο νόμου αποτελεί την πρώτη νομοθετικού χαρακτήρα πρωτοβουλία του υπουργείου με στόχο την τόνωση της ρευστότητας στην αγορά. Ακολουθεί την ερχόμενη εβδομάδα η κατάθεση στη Βουλή του σχεδίου νόμου για τα υπερχρεωμένα φυσικά πρόσωπα, ενώ σύντομα το υπουργείο θα δώσει σε δημόσια διαβούλευση και το σχέδιο νόμου για τη διαγραφή των καταχρηστικών όρων από τις τραπεζικές συμβάσεις.

Σε ό,τι αφορά το πρώτο σχέδιο νόμου του υπουργείου Οικονομίας Ανταγωνιστικότητας και Ναυτιλίας, στην Αιτιολογική Έκθεση τονίζεται ότι οι διατάξεις του «δίνουν τη δυνατότητα σε επιχειρήσεις, επαγγελματίες και αγρότες που έχουν περιέλθει σε δυσχερή οικονομική θέση μέσα από τη ρύθμιση των ληξιπρόθεσμων οφειλών τους προς τα πιστωτικά ιδρύματα και την αναστολή ή μετάθεση της εκπλήρωσης δανειακών τους υποχρεώσεων να ''ανασάνουν'', να καλύψουν τις άμεσες ανάγκες τους, να επανασχεδιάσουν τις προτεραιότητες τους, να διατηρήσουν τη βιωσιμότητά τους και να προαγάγουν μέσα σε δυσχερείς συνθήκες την επιχειρηματική τους δράση».

Σκοπός των ρυθμίσεων νομοσχεδίου για την επεξεργασία δυσμενών οικονομικών δεδομένων είναι η προστασία των πιστοληπτών από την καταχρηστική χρήση των προσωπικών τους δεδομένων.

Όπως σημειώνεται στην Αιτιολογική Έκθεση για το σχέδιο νόμου «η διατήρηση στα εν λόγω αρχεία και η διαβίβαση προς τα πιστωτικά ιδρύματα πληροφοριών που είναι ανεπίκαιρες ή δεν δικαιολογούν, με βάση και τις επικρατούσες κοινωνικές και οικονομικές συνθήκες, τη βαρύτητά τους μπορεί να έχει δυσμενείς επιπτώσεις για τους πολίτες και τις επιχειρήσεις, να πλήξει, χωρίς επαρκές έρεισμα, την πιστοληπτική τους ικανότητα και κατ' επέκταση την οικονομική τους ελευθερία».

Το σχέδιο νόμου αναμορφώνει το πλαίσιο λειτουργίας των εν λόγω συστημάτων, θέτει περιορισμούς στην επεξεργασία οικονομικών δεδομένων, ενισχύει την ευθύνη των πιστωτικών ιδρυμάτων για την επικαιροποίηση των δεδομένων και διευρύνει τα μέσα προστασίας των πολιτών.

Επίσης, συμβάλλει με το μέτρο της γενικευμένης «αμνηστίας», της διαγραφής δηλαδή των δυσμενών δεδομένων για όσους έχουν τακτοποιήσει ή θα τακτοποιήσουν εντός ορισμένου χρόνου τις υφιστάμενες ληξιπρόθεσμες οφειλές τους, στην αποτροπή αδικαιολόγητων, λαμβάνοντας υπόψη την οικονομική κρίση, αποκλεισμών επιχειρήσεων και καταναλωτών από τη συμμετοχή στην οικονομική ζωή.

Στις προς ψήφιση διατάξεις του σχεδίου νόμου προβλέπεται επίσης η επιβολή αυστηρών προστίμων σε βάρος όσων καταστρατηγήσουν το θεσμικό πλαίσιο, που επιβάλλονται από τον υπουργό Οικονομίας Ανταγωνιστικότητας και Ναυτιλίας και ανέρχονται από 10.000 έως και 500.000 ευρώ. Σύμφωνα με την Εισηγητική Έκθεση, οι κυρώσεις καθορίζονται «με την επιφύλαξη των άλλων διατάξεων και ιδίως των άρθρων 21 και 22 του ν. 2472/1997 για την προστασία ατόμου και την επεξεργασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα.

Στις άλλες διατάξεις του νομοσχεδίου ορίζεται η 31η Δεκεμβρίου 2009 ως τελευταία ημέρα για την υποβολή από τους επιχειρηματικούς φορείς στις αρμόδιες υπηρεσίες, επενδυτικών σχεδίων για τα οποία ζητείται η ενίσχυση της επιχορήγησης ή και της επιδότησης χρηματοδοτικής μίσθωσης ή της επιδότησης του κόστους της δημιουργικής απασχόλησης σύμφωνα με τις διατάξεις του νόμου 3299/2004, όπως ισχύει.

ΠΛΑΤΩΝΑΣ ΤΣΟΥΛΟΣ

Το νομοσχέδιο

Το πλήρες κείμενο του νομοσχεδίου για τη ρύθμιση των οφειλών επιχειρήσεων και επαγγελματιών προς τα πιστωτικά ιδρύματα, όπως και για την επεξεργασία των δεδομένων οικονομικής συμπεριφοράς, έχει ως εξής:

Σχέδιο Νόμου «ΡΥΘΜΙΣΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΩΝ ΚΑΙ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΩΝ ΟΦΕΙΛΩΝ ΠΡΟΣ ΤΑ ΠΙΣΤΩΤΙΚΑ ΙΔΡΥΜΑΤΑ, ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑΣ ΚΑΙ ΑΛΛΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ»

Μέρος Α: ΡΥΘΜΙΣΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΩΝ ΚΑΙ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΩΝ ΟΦΕΙΛΩΝ ΠΡΟΣ ΤΑ ΠΙΣΤΩΤΙΚΑ ΙΔΡΥΜΑΤΑ, ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑΣ ΚΑΙ ΑΛΛΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ

Άρθρο 1

Ρύθμιση ληξιπρόθεσμων οφειλών

1. Φυσικά ή νομικά πρόσωπα, τα οποία έχουν συνάψει με τράπεζες και λοιπά πιστωτικά ιδρύματα συμβάσεις δανείων ή πιστώσεων για επιχειρηματικούς, επαγγελματικούς ή αγροτικούς σκοπούς, μπορούν να ζητήσουν από τα ιδρύματα αυτά την υπαγωγή σε ρύθμιση των οφειλών οι οποίες έχουν καταστεί ληξιπρόθεσμες μετά την 1.1.2008 και μέχρι τη δημοσίευση του παρόντος νόμου. Αν η σύμβαση δεν έχει καταγγελθεί, προϋπόθεση για τη ρύθμιση είναι να υφίσταται ληξιπρόθεσμη οφειλή με καθυστέρηση τουλάχιστον τριών μηνών. Από το υπό ρύθμιση συνολικά οφειλόμενο ποσό αφαιρούνται και διαγράφονται οι τόκοι υπερημερίας και ανατοκισμού. Το σύνολο της οφειλής που υπάγεται σε ρύθμιση δεν μπορεί να υπερβαίνει το ένα εκατομμύριο ευρώ ανά πιστωτικό ίδρυμα και τα τρία εκατομμύρια ευρώ στο σύνολο των πιστωτικών ιδρυμάτων.

2. Η αποπληρωμή της κατά την προηγούμενη παράγραφο προκύπτουσας οφειλής πρέπει να έχει διάρκεια ίση με αυτή που απομένει ή, σε περίπτωση σύμβασης που έχει καταγγελθεί θα απέμενε μέχρι τη λήξη της σύμβασης, προσαυξημένη κατά δύο έτη. Για ληξιπρόθεσμη οφειλή από σύμβαση που έχει καταγγελθεί, η διάρκεια της αποπληρωμής δεν μπορεί να είναι μικρότερη από επτά έτη. Κατά τα δύο πρώτα έτη θα καταβάλλονται μόνο τόκοι και η εν συνεχεία αποπληρωμή της οφειλής που έχει ρυθμισθεί θα γίνεται με ισόποσες περιοδικές δόσεις, σύμφωνα με την περιοδικότητα του εκτοκισμού που προβλέπεται στη σύμβαση. Για ληξιπρόθεσμες οφειλές από συμβάσεις ανοικτού ή αλληλόχρεου λογαριασμού που έχουν καταγγελθεί, η αποπληρωμή της οφειλής γίνεται κατ' αντιστοιχία προς τα παραπάνω σε επτά έτη με ισόποσες μηνιαίες τοκοχρεολυτικές δόσεις. Οι πάσης φύσεως και με εκ του νόμου ημερομηνία λήξεως ρευστοποιούμενες κινητές αξίες, που έχουν δοθεί ως ενέχυρο, θα μειώνουν το ρυθμιζόμενο ποσό και θα αναπροσαρμόζεται το ποσό των περιοδικών δόσεων. Ο υπολογισμός των τόκων θα γίνεται, καθ' όλη τη διάρκεια της ρύθμισης, με το συμβατικό επιτόκιο ενήμερης οφειλής. Απόκλιση από τα παραπάνω επιτρέπεται μόνο αν και τα δύο μέρη συμφωνήσουν διαφορετικά. Το σύνολο των υφισταμένων πάσης φύσεως εξασφαλίσεων και εγγυήσεων διατηρείται χωρίς να απαιτείται οποιαδήποτε άλλη πρόσθετη πράξη ή διατύπωση.

3. Οι ρυθμίσεις των προηγούμενων παραγράφων καταλαμβάνουν και τις ληξιπρόθεσμες οφειλές από συμβάσεις που θα καταγγελθούν μέσα σε δύο μήνες από τη δημοσίευση του παρόντος νόμου.

4. Οφειλέτες από συμβάσεις της παραγράφου 1, των οποίων οι οφειλές έχουν καταστεί ληξιπρόθεσμες μετά την 1.1.2005, μπορούν να ζητήσουν να υπαχθούν σε ρύθμιση σύμφωνα με τα παραπάνω, υπό τον όρο ότι θα αποπληρωθεί μέχρι την 15.4.2010 ποσό ίσο με το δέκα τοις εκατό της οφειλής που προκύπτει, χωρίς να υπολογίζονται τόκοι υπερημερίας και ανατοκισμού, για τους οποίους τηρείται χωριστός λογαριασμός. Αν ο οφειλέτης αποπληρώσει το ήμισυ της οφειλής σύμφωνα με τη ρύθμιση, διαγράφονται οριστικά οι τόκοι υπερημερίας και ανατοκισμού. Δεν επιτρέπεται η καταγγελία της ρύθμισης, αν δεν υπάρχει καθυστέρηση τεσσάρων τουλάχιστον μηνιαίων δόσεων.

5. Οι αιτήσεις για την υπαγωγή στη ρύθμιση των οφειλών των προηγούμενων παραγράφων υποβάλλονται μέχρι τις 15.3.2010. Τα πιστωτικά ιδρύματα υποχρεούνται να γνωστοποιούν στον οφειλέτη μέσα σε δέκα πέντε ημέρες από την υποβολή της αίτησης το ύψος της οφειλής που προκύπτει κατά τα ανωτέρω. Από τη δημοσίευση του παρόντος νόμου και μέχρι τις 30.6.2010 δεν επιτρέπεται να αρχίσει ή να συνεχίσει αναγκαστική εκτέλεση για την είσπραξη ληξιπρόθεσμων οφειλών, που δύνανται να ρυθμιστούν με τις διατάξεις του παρόντος άρθρου.

6. Στις διατάξεις του παρόντος άρθρου υπάγονται και ληξιπρόθεσμες οφειλές από συμβάσεις χρηματοδοτικής μίσθωσης ακινήτων με χρηματοπιστωτικά ιδρύματα που δεν έχουν καταγγελθεί ή έχουν καταγγελθεί τον τελευταίο μήνα πριν από τη δημοσίευση του παρόντος νόμου.

7. Δεν υπάγονται στις διατάξεις του παρόντος άρθρου ληξιπρόθεσμες οφειλές από συμβάσεις πρακτορείας επιχειρηματικών απαιτήσεων, από ομολογιακά δάνεια και από δάνεια εγγυημένα ή επιδοτούμενα από το Δημόσιο.

8. Δικαίωμα να ζητήσουν την υπαγωγή στο νόμο αυτό έχουν οι πρωτοφειλέτες, οι εγγυητές και οι καθολικοί διάδοχοί τους.

Άρθρο 2

Αποπληρωμή ενήμερων οφειλών

1. Φυσικά ή νομικά πρόσωπα, τα οποία έχουν συνάψει με τράπεζες και λοιπά πιστωτικά ιδρύματα συμβάσεις δανείων για επιχειρηματικούς, επαγγελματικούς ή αγροτικούς σκοπούς, μπορούν να ζητήσουν από αυτά, για οφειλές που δεν έχουν καταστεί ληξιπρόθεσμες και εφόσον συντρέχουν οι προϋποθέσεις των επόμενων παραγράφων, να εφαρμοστούν ένα από τα ακόλουθα μέτρα:

α) περίοδος χάριτος ενός έτους, χωρίς καταβολή τόκων και κεφαλαίου, με αντίστοιχη παράταση της συμβατικής διάρκειας του δανείου και κεφαλαιοποίηση των τόκων στη λήξη της περιόδου χάριτος,

β) αναστολή επί διετία της χρεολυτικής αποπληρωμής του άληκτου κεφαλαίου με αντίστοιχη παράταση της συμβατικής διάρκειας του δανείου και καταβολή των τόκων στη διάρκεια της αναστολής σύμφωνα με την περιοδικότητα του εκτοκισμού που προβλέπεται στη σύμβαση, και

γ) παράταση της συμβατικής διάρκειας του δανείου κατά τρία έτη.

2. Την επιλογή κατά την προηγούμενη παράγραφο και για ανεξόφλητο κεφάλαιο που δεν επιτρέπεται να υπερβαίνει τις διακόσιες πενήντα χιλιάδες ευρώ ανά πιστωτικό ίδρυμα και πάντως στο σύνολο των πιστωτικών ιδρυμάτων το ένα εκατομμύριο ευρώ έχουν

α) φυσικά και νομικά πρόσωπα, τα οποία τηρούν βιβλία τρίτης κατηγορίας του Κώδικα Βιβλίων και Στοιχείων και εμφανίζουν κατά την τελευταία μέχρι και τον Ιούνιο του έτους 2009 χρήση ετήσιο κύκλο εργασιών μικρότερο των δύο εκατομμυρίων πεντακοσίων χιλιάδων ευρώ και έχουν κατά την ίδια χρήση ζημία,

β) αγροτικοί συνεταιρισμοί, ενώσεις αυτών και ομάδες παραγωγών, ανεξάρτητα από την κατηγορία βιβλίων που τηρούν, εφόσον συντρέχουν οι προϋποθέσεις της προηγούμενης περίπτωσης.

3. Την επιλογή κατά την παράγραφο 1 και για ανεξόφλητο κεφάλαιο που δεν μπορεί να υπερβαίνει τις εκατό χιλιάδες ευρώ ανά πιστωτικό ίδρυμα και στο σύνολο των πιστωτικών ιδρυμάτων τις τριακόσιες χιλιάδες ευρώ, έχουν

α) φυσικά και νομικά πρόσωπα που ασκούν εμπορική δραστηριότητα και κατά τη χρήση του έτους 2008 εμφανίζουν ετήσια ακαθάριστα έσοδα μικρότερα των εκατό πενήντα χιλιάδων ευρώ,

β) φυσικά πρόσωπα που ασκούν κατά κύριο επάγγελμα αγροτική δραστηριότητα,

γ) επιχειρήσεις που έχουν υποστεί σημαντικές καταστροφές από πυρκαγιές ή φυσικά φαινόμενα από το έτος 2007 και μέχρι την δημοσίευση του παρόντος νόμου.

4. Αιτήσεις για την υπαγωγή στις διατάξεις των προηγούμενων παραγράφων υποβάλλονται μέχρι τις 15.3.2010. Στην αίτηση επισυνάπτονται τα έγγραφα που αποδεικνύουν τη συνδρομή των προϋποθέσεων εφαρμογής που απαιτούνται.

5. Αν καταγγελθούν συμβάσεις ανοικτού ή αλληλόχρεου λογαριασμού που αναφέρονται στην παράγραφο 1 μετά την πάροδο δύο μηνών από τη δημοσίευση του παρόντος νόμου και μέχρι τις 30 Ιουνίου 2011, ο οφειλέτης δικαιούται να αποπληρώσει το κατάλοιπο του λογαριασμού σε πέντε έτη με ισόποσες μηνιαίες τοκοχρεολυτικές δόσεις, καταβάλλοντας κατά το πρώτο έτος μόνο τόκους. Για τον υπολογισμό των τόκων ισχύει το συμβατικό επιτόκιο οφειλής, το οποίο θα εφαρμοζόταν αν η σύμβαση δεν είχε καταγγελθεί. Το δικαίωμα του οφειλέτη για ρύθμιση της οφειλής ασκείται μέσα σε ένα μήνα από την κοινοποίηση σε αυτόν της καταγγελίας. Η προθεσμία δεν αρχίζει αν δεν ενημερωθεί ο οφειλέτης για το δικαίωμά του. Το συνολικό ποσό που ρυθμίζεται κατά τους όρους της παραγράφου αυτής, δεν επιτρέπεται να υπερβαίνει τα όρια που αναφέρονται στις παραγράφους 2 και 3.

6. Αν μειωθεί ή δεν ανανεωθεί μονομερώς από το πιστωτικό ίδρυμα το πιστωτικό όριο συμβάσεων ανοικτού ή αλληλόχρεου λογαριασμού που αναφέρονται στην παράγραφο 1 τον τελευταίο μήνα πριν από τη δημοσίευση του παρόντος νόμου ή μέχρι τις 30 Ιουνίου 2011, ο οφειλέτης δικαιούται να εξοφλήσει το χρεωστικό υπόλοιπο του λογαριασμού και κατά το μέρος που αυτό δεν υπερβαίνει τα όρια που αναφέρονται στις παραγράφους 2 και 3 σε πέντε έτη σύμφωνα με τις διατάξεις της προηγούμενης παραγράφου.

7. Το δικαίωμα των παραγράφων 5 και 6 ο οφειλέτης μπορεί να ασκήσει έναντι ενός μόνο πιστωτικού ιδρύματος.

8. Οι εξαιρέσεις της παραγράφου 7 του άρθρου 1 του παρόντος ισχύουν και για τις ρυθμίσεις του παρόντος άρθρου.

Άρθρο 3

Γενική διαγραφή δυσμενών δεδομένων για εξοφληθείσες οφειλές

1. Διαγράφονται από τα αρχεία δεδομένων οικονομικής συμπεριφοράς που τηρούνται από τα πιστωτικά ή χρηματοδοτικά εν γένει ιδρύματα ή λειτουργούν χάριν αυτών όλες οι καταχωρισμέν