Ενοίκια γραφείων: Υποχώρησαν παντού (εκτός από την Αθήνα)

Σημαντική πτώση των τιμών ενοικίασης των γραφείων σε πολλές (ακριβές κατά κανόνα) μεγαλουπόλεις της υφηλίου κατέγραψε έρευνα που δημοσίευσε η CΒ Richard Εllis Group. Συγκεκριμένα, η πτώση κατά μέσον όρο των ενοικίων στα γραφεία που κατεγράφη το δωδεκάμηνο που έληξε τον Σεπτέμβριο του 2009 ήταν 7,7%. Σε περίπου 50 πόλεις η πτώση ξεπέρασε το 10%. Στο κέντρο του νεοϋορκέζικου Μανχάταν, για παράδειγμα, οι τιμές των ενοικίων έπεσαν κατά 30%. Στο Κέντρο του Χονγκ Κονγκ η πτώση έφθασε στο 41%, ενώ στη Σιγκαπούρη έφθασε στο 53%! «Τα ακίνητα που ακριβαίνουν γρηγορότερα και περισσότερο είναι ταυτόχρονα και αυτά που φθηναίνουν γρηγορότερα και περισσότερο», επισημαίνει ο Ρέιμον Τόρτο, επικεφαλής οικονομολόγος της μεσιτικής εταιρείας από το Λος Αντζελες. Η παγκόσμια ύφεση και η πιστωτική κρίση πιέζουν πτωτικά τα ενοίκια γραφείων, καθώς οι εταιρείες μειώνουν τις θέσεις εργασίας τους.

Τ ο West Εnd του Λονδίνου κράτησε τη θέση του ως το πιο ακριβό μέρος του κόσμου για γραφεία, παρ΄ όλο που το κόστος μειώθηκε κατά 26% σε δολάρια και κατά 18% σε στερλίνες τον τελευταίο χρόνο, θέση που κρατάει σχεδόν χωρίς εξαίρεση από το 2001. Τα ενοίκια στο West Εnd ωθούνται προς τα πάνω από την πίεση των δύο διπλανών περιοχών, Μayfair και St. James, που υποδέχονται τη μεγαλύτερη συγκέντρωση hedge funds της Ευρώπης. Επιπλέον το κόστος ενοικίου στο Λονδίνο μπορεί να αυξηθεί και άλλο, καθώς ο δήμος σκοπεύει να αυξήσει τους φόρους ιδιοκτησίας στα γραφεία ως και 70% στα επόμενα πέντε χρόνια, σύμφωνα με τον Γκάρι Μάρτιν της Richard Εllis από το Λονδίνο. «Καμία άλλη από τις βασικές αγορές γραφείων στον κόσμο δεν θα καταγράψει ανάλογη αύξηση». Τόσο το Λονδίνο όσο και πολλές ασιατικές αγορές αρχίζουν να σταθεροποιούνται, σύμφωνα με τον Τόρτο. Το μεγαλύτερο μέρος της πτώσης των ενοικίων σε αυτές τις αγορές μάλλον έχει ήδη συντελεστεί. «Του χρόνου αυτές οι αγορές θα έχουν σκληρύνει», λέει.

Η πιο ακριβή αγορά των ΗΠΑ, το Μidtown Μanhattan έπεσε από την 15η στην 24η θέση μέσα σε έναν χρόνο. Και μάλιστα ξεπεράστηκε, σε τιμές ενοικίων για γραφεία, από αγορές όπως το Ρίο ντε Τζανέιρο, που ανέβηκε στη 12η από την 37η θέση, ή το Σάο Πάολο, που επίσης ανέβηκε από την 26η στη 16η θέση. Η αύξηση των δύο βραζιλιάνικων πόλεων δείχνει τον «μεταλλασσόμενο κόσμο» μας, λέει ο Τόρτο, που θεωρεί ότι η παρακμή της Νέας Υόρκης εξαρτήθηκε από τη μείωση των θέσεων στις χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες. Το κόστος στο Ρίο, που διαθέτει σε τετραγωνικά μέτρα γραφείων το ίδιο μέγεθος με την αγορά του Σικάγου, αυξήθηκε κατά 12,1%- η δεύτερη μεγαλύτερη αύξηση στο δείγμα.

«Στις αναδυόμενες οικονομίες, η αγορά γραφείων είναι πολύ εναλλασσόμενη, ενώ έχουν και πολύ πιο περιορισμένη διάθεση σε γραφεία υψηλών προδιαγραφών», λέει ο Ντα Φασούλο της νεοϋορκέζικης Real Capital Αnalytics. «Ετσι, όταν υπάρχει οικονομική έκρηξη, συνοδεύεται πάντα από βίαιη αύξηση του κόστους ενοικίασης χάρη στην περιορισμένη προσφορά».

Το Ρίο είναι από τις 41 πόλεις της έκθεσης που κατέγραψαν αύξηση ενοικίων. Τη μεγαλύτερη αύξηση την κατέγραψε το Αμπερντίν της Σκωτίας.

Πηγή: Το Βήμα