Hellenic Business

Επικουρικές συντάξεις ανάλογες με τις οικονομικές δυνατότητες θα δίνει το ενιαίο Ταμείο επικουρικής ασφάλισης. Με το νέο σύστημα, εφόσον θα μειώνονται τα έσοδα του Ταμείου από τις εισφορές (λόγω ανεργίας, μειώσεων μισθών κ.λπ.) θα μειώνονται αντιστοίχως και οι συντάξεις.

Αυτό προβλεπόταν σε νόμο της κυβέρνησης, με τον οποίο επικυρώθηκε το δεύτερο Μνημόνιο με τους δανειστές της χώρας και τίθεται σε εφαρμογή από το 2015. Ο νόμος προέβλεπε τη διαδικασία σύσταση και λειτουργίας του νέου ενιαίου Ταμείου Επικουρικής Ασφάλισης. Εντός του καλοκαιριού προσδιορίσθηκαν οι τεχνικοί παράμετροι (ειδικοί μαθηματικοί τύποι) με βάση τους οποίους προσδιορίζονται πλέον οι επικουρικές συντάξεις.

«Το ύψος των συντάξεων προσαρμόζεται στα οικονομικά δεδομένα των Ταμείων, έτσι ώστε να μην δημιουργούνται νέα ελλείμματα», αναφέρει χαρακτηριστικά ο σχετικός νόμος. Δηλαδή, από το 2015, το Ταμείο θα χορηγεί συντάξεις «αναλόγως με τις οικονομικές δυνατότητές του».

Το Υπουργείο Εργασίας εξέδωσε υπουργικές αποφάσεις για τον τεχνικό προσδιορισμό των παραμέτρων υπολογισμού τής σύνταξης, έτσι ώστε να τηρείται η αρχή της «μη δημιουργίας ελλειμμάτων».  

Σύμφωνα με τον νόμο, καθιερώνεται το σύστημα των προκαθορισμένων εισφορών αντί των προκαθορισμένων παροχών που ισχύει έως σήμερα. Οι ασφαλισμένοι δικαιούνται σύνταξης εφόσον θεμελιώσουν αντίστοιχο δικαίωμα συνταξιοδότησης στον φορέα κύριας ασφάλισης.      

Για κάθε ασφαλισμένο τηρείται ατομικός λογαριασμός «ατομική μερίδα» από την 1/1/2001 και εντεύθεν. Μετά το 2015, η επικουρική σύνταξη θα αποτελείται από το άθροισμα δύο τμημάτων:

- Το τμήμα σύνταξης που αντιστοιχεί στον χρόνο ασφάλισής τους έως 31/12/2014 και υπολογίζεται σύμφωνα με τις οικείες καταστατικές διατάξεις και την γενικότερη νομοθεσία όπως ισχύουν

- Το τμήμα σύνταξης που αντιστοιχεί στον χρόνο ασφάλισής τους από 1/1/2015 και εφεξής, και υπολογίζεται με τον νέο τρόπο.

Με το νέο σύστημα το ποσό της καταβαλλόμενης επικουρικής σύνταξης διαμορφώνεται με βάση α) τα δημογραφικά δεδομένα β) το ποσό συσσώρευσης των εισφορών με επιτόκιο που καθορίζεται από το ποσοστό μεταβολής του μισθού των εργαζομένων γ) την μεταβιβασιμότητα ή μη της σύνταξης και δ) το επιτόκιο προεξόφλησης.
Με απόφαση του υπουργού Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης  αναπροσαρμόζεται ετήσια η σύνταξη με στόχο τη μη δημιουργία ελλειμμάτων στο ταμείο.

Νέο ασφαλιστικό

Στο μεταξύ, νέες αλλαγές στο ασφαλιστικό σύστημα «κυοφορούνται» εντός του 2013, που θα σημάνουν περικοπές στις συντάξεις των ΔΕΚΟ, τραπεζών και επιστημόνων.

Το δεύτερο «κύμα» της ασφαλιστικής μεταρρύθμισης ξεκινά με την σημερινή συνεδρίαση στο Υπουργείο Εργασίας «ειδικής επιστημονικής επιτροπής», η οποία συγκροτήθηκε για να προετοιμάσει τις προτάσεις των αλλαγών, ενώ θα ακολουθήσει διάλογος με τους κοινωνικούς φορείς, με στόχο το τελικό νομοσχέδιο να έχει διαμορφωθεί και ψηφισθεί έως το τέλος του έτους. Ως επικεφαλής της επιτροπής τοποθετήθηκε ο καθηγητής Απόστολος Ρεφενές και ως αναπληρώτρια η επίκουρος καθηγήτρια Ελένη Βρέντζου).

Έτσι, μετά τις «οριζόντιες» ανατροπές σε όρια ηλικίας, έτη ασφάλισης και υπολογισμούς συντάξεων, που συντελέσθηκαν με τους ασφαλιστικούς νόμους Λοβέρδου - Κουτρουμάνη κατά το 2010 και το 2011, έρχεται η «κάθετη» επέμβαση στο εσωτερικό των Ταμείων κύριας ασφάλισης, με την καθιέρωση ενιαίων ανά ασφαλιστικό φορέα κανόνων.

Ο σχεδιασμός του Υπουργείου Εργασίας προβλέπει ενιαίες εισφορές, ενιαίες παροχές, ενιαίους κανόνες ασφάλισης, πλήρη εσωτερική ενοποίηση των υπαρχόντων ασφαλιστικών Ταμείων, κεντρική αναζήτηση και είσπραξη των ληξιπρόθεσμων οφειλών των ταμείων.

Η νέα μεταρρύθμιση αναμένεται μελλοντικά να επηρεάσει τις παροχές των ασφαλισμένων των ειδικών Ταμείων (π.χ. ΔΕΚΟ, τραπεζών) που έχουν ενταχθεί ως «ειδικοί λογαριασμοί» στο ΙΚΑ, όπως και τα Ταμεία των επιστημόνων που «ενοποιήθηκαν» στο ΕΤΑΑ.

Η «εσωτερική ενοποίηση» θα αφορά στα υφιστάμενα Ταμεία κύριας ασφάλισης (ΙΚΑ, ΟΓΑ, ΝΑΤ, ΟΑΕΕ, ΕΤΑΑ και ΕΤΑΠ ΜΜΕ) -δηλαδή δεν θα επιφέρει περαιτέρω μεταξύ τους ενοποιήσεις. Με τις αλλαγές θα ενοποιηθούν οι 60  διαφορετικοί κλάδοι ασφάλισης και τα 90 διαφορετικά μητρώα συνταξιούχων που υφίστανται σήμερα εντός των συγκεκριμένων ταμείων.

Στόχος της νέας μεταρρύθμισης είναι η εξοικονόμηση πόρων, υπαλλήλων, η άρση αδικιών αλλά και η διαφάνεια των διαδικασιών. Οι αλλαγές δεν θα επηρεάσουν τις υφιστάμενες παροχές συντάξεων (σημερινοί συνταξιούχοι), ωστόσο μελλοντικά θα οδηγηθούμε σε ενιαίες συντάξεις - παροχές, ανά ασφαλιστικό Ταμείο.

Οι βασικές αλλαγές στις οποίες θα επικεντρωθεί η νέα ασφαλιστική μεταρρύθμιση είναι οι εξής:

1. Οι ενιαίες εισφορές θα αφορούν στο σύνολο των ασφαλισμένων ανά Ταμείο, είτε απασχολούνται στον ιδιωτικό τομέα είτε σε ΔΕΚΟ, τράπεζα ή σε επιχειρήσεις τού δημοσίου τομέα. Δηλαδή καταργούνται οι ειδικές διατάξεις που διατηρούνταν μετά την ένταξη π.χ. των ειδικών Ταμείων στο ΙΚΑ και προέβλεπαν διαφορετικές εισφορές και διαφορετικές παροχές. Οι ενιαίες εισφορές θα ισχύουν για όλους τους ασφαλισμένους ανά ταμείο κύριας ασφάλισης, πχ. ΙΚΑ, ΟΑΕΕ, ΟΓΑ  κτλ. Οι προσαρμογές στο νέο καθεστώς ενδέχεται να γίνουν σταδιακά από την 1η Ιανουαρίου του 2014.   

2. Αντιστοίχως οι ενιαίες εισφορές θα σημάνουν ενιαίο σύστημα παροχών. Οι υφιστάμενες συντάξεις δεν θα θιγούν ούτε θα αλλάξει το νέο σύστημα υπολογισμού των συντάξεων που εισήγαγε ο νόμος Λοβέρδου - Κουτρουμάνη, ο οποίος τίθεται σε εφαρμογή από το 2015. Άλλωστε ο νέος υπολογισμός των συντάξεων είναι σε άμεση σύνδεση με το ύψος των καταβαλλόμενων εισφορών, στο σύνολο του εργασιακού βίου του ασφαλισμένου. Πάντως οι «ενιαίες συντάξεις» ανά ταμείο θεωρείται βέβαιο ότι θα επηρεάσουν αρνητικά τις συντάξεις των λεγόμενων ευγενών Ταμείων. Περικοπές θα υπάρξουν και σε παροχές, όπως αυτήν της μητρότητας, ασθένειας κ.τ.λ.   

3. Ένα ενιαίο λογιστήριο ανά Ταμείο και κατάργηση των «ειδικών λογαριασμών» και των υπηρεσιών που συντηρούσε κάθε Ταμείο που ενοποιήθηκε. Με τον τρόπο αυτόν θα υπάρχει ενιαία λογιστική απεικόνιση και κεντρική παρακολούθηση όλων των ασφαλιστικών φορέων. Και βεβαίως θα καταστεί εφικτή η δημοσιοποίηση ισολογισμών από τα Ταμεία -κάτι που έχει θεσμοποιηθεί εδώ και χρόνια, χωρίς μέχρι σήμερα να γίνει εφικτό.

4. Κεντρική αντιμετώπιση των ληξιπρόθεσμων οφειλών προς τα Ταμεία, ενδεχομένως από την εταιρεία Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης Κοινωνικής Ασφάλισης (ΗΔΙΚΑ). Θα υπάρχουν ενιαίοι κανόνες για την τακτοποίηση των οφειλών και όχι ρυθμίσεις ανά Ταμείο.