Hellenic Business

Σε αύξηση της τιμής του ηλεκτρικού, η οποία, σύμφωνα με πηγές της Αγοράς, θα μπορούσε να φτάσει έως και το 40%, θα οδηγήσει η κατάργηση της ρύθμισης των τιμολογίων της ΔΕΗ με υπουργική απόφαση, που προβλέπεται τόσο από το Μνημόνιο όσο και από το εθνικό Δίκαιο.

Σύμφωνα με το νέο Μνημόνιο, με εξαίρεση τους ευάλωτες καταναλωτές -οι οποίοι δεν έχουν διευκρινιστεί ακόμη ποσοτικά και ποιοτικά- έως τον Ιούνιο θα πρέπει να καταργηθεί πλήρως η ρύθμιση των τιμολογίων της ηλεκτρικής ενέργειας από το υπουργείο Περιβάλλοντος, η τιμολόγηση της οποίας θα πρέπει πλέον να αντανακλά το κόστος παραγωγής του ηλεκτρικού ρεύματος.

Όπως αναφέρουν πηγές της Αγοράς, η συγκεκριμένη απόφαση, η εφαρμογή της οποίας καθυστερεί εδώ και χρόνια, θα ανοίξει το «κουτί της Πανδώρας» της ΔΕΗ, καθώς οι καταναλωτές θα κληθούν να πληρώσουν εξ ολοκλήρου το κόστος λειτουργίας της επιχείρησης, αλλά και της αγοράς ρεύματος από τους παραγωγούς Ανεξάρτητων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ) από την ηλεκτρική εταιρία. 

Το νέο Μνημόνιο ζητά «διαβεβαίωση ότι οι τιμές του ηλεκτρισμού θα αντανακλούν το κόστος παραγωγής» έως τον Ιούνιο του 2013. Μάλιστα, το χρονοδιάγραμμα προβλέπει αναπροσαρμογή προς τα πάνω των τιμών χαμηλής τάσης από τον Ιανουάριο, νέα αύξηση τον Μάιο και πλήρη κατάργηση της ρύθμισης έως το τέλος Ιουνίου.

Πάντως, αναφορικά με την αύξηση των τιμολογίων, οι απόψεις διίστανται. Πηγές της αγοράς σημειώνουν ότι εάν η ΔΕΗ παρουσιάσει στην Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας (ΡΑΕ) τα κοστολογικά στοιχεία, που της είχε προσκομίσει το καλοκαίρι, τότε η αύξηση στη χαμηλή κατανάλωση μπορεί να προσεγγίσει έως και το 40%.

Αντίθετα, έμπειρα στελέχη της αγοράς υπογραμμίζουν ότι η επιβάρυνση στον καταναλωτή δεν θα είναι σημαντική, καθώς θα έχουν ληφθεί μέτρα εξομάλυνσης των προβλημάτων και κάλυψης του ελλείμματος του λογαριασμού ΑΠΕ του Λειτουργού της Αγοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας (ΛΑΓΗΕ), «τρύπα» που σήμερα περνά τους λογαριασμούς των πελατών της εταιρίας. Παράλληλα, παρατηρούν ότι, παρ' όλες τις πρόσφατες αυξήσεις, η τιμή του ηλεκτρικού εξακολουθεί να είναι μία από τις χαμηλότερες στην Ευρωπαϊκή Ένωση, σύμφωνα με τη Eurostat.

Πάντως, κύκλοι της αγοράς παρατηρούν ότι η κατάργηση της ρύθμισης του τιμολογίου από τον υπουργό Περιβάλλοντος έπρεπε να προχωρήσει εδώ και χρόνια, σύμφωνα με τη νομοθεσία. «Αλλά αυτό δεν έγινε. Όταν, όμως, πιέζουμε μία αγορά και δεν την αφήνουμε να λειτουργήσει, είναι λογικό, όταν πάει να απελευθερωθεί να μοιάζει με χύτρα ταχύτητας, έτοιμη να εκραγεί» σχολιάζουν.

ΟΤΕ, ΟΣΕ και Ολυμπιακή μαζί

Παράλληλα, μεγάλη είναι η πρόκληση και για την ίδια τη ΔΕΗ, η οποία καλείται να εξυγιανθεί και να ιδιωτικοποιηθεί, σύμφωνα με το νέο μνημόνιο. Πηγές της αγοράς μιλούν για ένα εγχείρημα που συνδυάζει «τα μεγέθη του ΟΤΕ, τα προβλήματα του ΟΣΕ και τις δυσκολίες της Ολυμπιακής», καθώς μέσα σε ελάχιστο χρονικό διάστημα, η εταιρία πρέπει να αναδιαρθρωθεί, να λειτουργήσει πιο ανταγωνιστικά σε μία απελευθερωμένη αγορά, και να αποκρατικοποιηθεί.

Είναι χαρακτηριστικό, σημειώνουν, ότι σε όλες τις χώρες, όπου έγινε απελευθέρωση της αγοράς ενέργειας, αρχικά η τιμή του ρεύματος ακρίβυνε και, στη συνέχεια, όπου λειτούργησε ο ανταγωνισμός εξισορρόπησε. Αντίθετα, εκεί που υπήρξαν στρεβλώσεις, οι τιμές διατηρήθηκαν υψηλές. «Εάν σε ένα στρεβλό μείγμα, προστεθούν νομικοί και ποιοτικοί περιορισμοί, κάποια στιγμή όλα θα τιναχθούν στον αέρα. Εάν είχαν αφήσει την Ελληνική αγορά να λειτουργήσει, όταν άρχισε η απελευθέρωσή της, δεν θα φτάναμε στα σημερινά προβλήματα», συμπληρώνουν.

Όπως παρατηρούν, ο παράγων «κράτος» λειτούργησε καταλυτικά, καθώς μπήκαν τρεις φόροι στην ενέργεια, επιβαρύνοντάς την κατά 40%, με καταλυτικές συνέπειες και για τη βιομηχανία, το κόστος παραγωγής της οποίας αυξήθηκε.

Παράλληλα, το γεγονός ότι επελέγη από το δημόσιο ο λογαριασμός της ΔΕΗ ως όχημα είσπραξης τελών τρίτων, επιβάρυνε και την ίδια τη θέση της εταιρίας, αφού χιλιάδες καταναλωτές άφησαν ανεξόφλητους λογαριασμούς.

Κύκλοι της Αγοράς αναφέρουν ότι η ΔΕΗ έχει τεράστια περιθώρια βελτίωσης των οικονομικών της, μέσα από Οικονομίες κλίμακας, εκσυγχρονισμό των μονάδων παραγωγής, «στεγανοποίηση» των δικτύων μεταφοράς και εισαγωγή «ευφυών» συστημάτων μέτρησης και εποπτείας της παραγωγής και της κατανάλωσης. Κι αυτό διότι, όπως λένε, απουσιάζουν τα σύγχρονα πληροφοριακά συστήματα, οι υπολογισμοί γίνονται κατ' εκτίμηση και λείπει η ψηφιοποίηση της μέτρησης. «Το δίκτυο της ΔΕΗ έχει μεγάλες δυνατότητες βελτίωσης και αποφυγής της σπατάλης στη διαχείρισή του», υπογραμμίζουν.

Ο κίνδυνος για μια ελληνική ENRON

«Εάν η υποδομή και η μηχανογράφηση του συστήματος δεν λειτουργήσει σωστά, κινδυνεύουμε να πάθουμε ό,τι έγινε στην Αμερική» σημειώνει πηγή της αγοράς, υπονοώντας το παράδειγμα της ENRON, που άφησε την Καλιφόρνια χωρίς ηλεκτρικό. Αντίθετα, όπως επισημαίνουν, τα παραδείγματα του Ηνωμένου Βασιλείου ή της Σουηδίας είναι πολύ πιο θετικά, καθώς εκεί λειτουργούν αρκετοί πάροχοι επί ίσοις όροις και, μάλιστα, κοινότητες ή πόλεις προχωρούν στη συνάθροιση της ζήτησης των πολιτών, επιτυγχάνοντας καλύτερες τιμές για τους καταναλωτές.

«Η ΔΕΗ χρειάζεται ανάταξη, προκειμένου να μπορέσει να λειτουργήσει σωστά σε ένα ανταγωνιστικό περιβάλλον. Η εταιρία διαθέτει εξαιρετικό ανθρώπινο δυναμικό και καλούς επιστήμονες, ενώ έχει συμβάλει όσο κανείς ελάχιστοι στην ανάπτυξη, μέσα από τον εξηλεκτρισμό της χώρας. Πρέπει όλοι οι εμπλεκόμενοι παράγοντες να επισημάνουν τα προβλήματα, να βάλουν νερό στο κρασί τους και να βγάλουν την εταιρία ισχυρότερη μέσα από τις σημερινές προκλήσεις» σχολιάζει ο νομικός και πρώην αντιπρόεδρος της ΡΑΕ Θεόδωρος Πανάγος.