Hellenic Business

του Τζεφ Μάντρικ

«Καταστροφή!» Για τον Τζεφ Μάντρικ, αυτή είναι η λέξη που περιγράφει όλες τις μέχρι σήμερα ασκούμενες πολιτικές για την επίλυση της κρίσης χρέους τόσο ειδικά στην Ελλάδα όσο και γενικότερα στην Ευρωζώνη. Όπως μάλιστα επισημαίνει, η μπάλα τους παίρνει όλους: Από τη Γερμανία και την Ευρωπαϊκή Τράπεζα μέχρι την Τρόικα και την ελληνική Κυβέρνηση.

Σε πρώτη ανάγνωση η προσέγγιση του διάσημου σχολιαστή και συγγραφέα οικονομικών μπεστ σέλερ στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού μοιάζει ισοπεδωτική. Όταν όμως παραθέτει τα επιχειρήματά του, δεν δυσκολεύεται διόλου να δικαιολογήσει την αφοριστική του ρητορική.

Η λαίλαπα των περικοπών δεν οδηγεί πουθενά

«Η σκληρή λιτότητα που εφαρμόζεται στην Ελλάδα είναι πέρα ως πέρα καταστροφική!», τονίζει και εξηγεί: Αν το ζητούμενο είναι η επίλυση του προβλήματος χρέους, δηλαδή το να έλθει η χώρα σε θέση να μπορεί να αποπληρώνει μόνη της το χρέος της, τότε οι πολιτικές που εισηγείται η τρόικα δεν βγάζουν κανένα νόημα. Σύμφωνα με τον κ. Μάντρικ, αποτελεί στοιχειώδη οικονομική συνθήκη για να μπορεί μια χώρα να χρηματοδοτεί το χρέος της να έχει ανάπτυξη. Μόνο που αυτό δεν μπορεί να επιτευχθεί μέσα από μια λαίλαπα περικοπών.

Τουναντίον, όπως έχει διαπιστωθεί και μέχρι σήμερα, η πολιτική των περικοπών οδηγεί σε έναν φαύλο κύκλο που έχει ως αποτέλεσμα τη βύθιση της οικονομίας σε ολοένα και βαθύτερη ύφεση.

Οι συνέπειες αυτής της προσέγγισης, λέει ο κ. Μάντρικ, είναι καταστροφικές από κάθε πλευρά: η μεσαία τάξη διαλύεται και τα ασθενέστερα οικονομικά στρώματα βιώνουν άνευ προηγουμένου πόνο. Κι όλα αυτά, προς τι; Μήπως, διερωτάται, με αυτήν τη συνταγή καθίσταται βιώσιμο το ελληνικό χρέος; Στην πραγματικότητα η συνεχής επιδείνωση της ύφεσης δυναμιτίζει κάθε δυνατότητα αποπληρωμής του χρέους.

Γι' αυτό και θεωρεί απολύτως αναγκαία μια νέα αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους, αυτή τη φορά με τη συμμετοχή και του επίσημου τομέα, συμπεριλαμβανομένων των ευρωπαϊκών κυβερνήσεων και της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ), ώστε να καταστεί πράγματι βιώσιμο. Σε αυτό το πλαίσιο ο κ. Μάντρικ θεωρεί ότι η ελληνική κυβέρνηση δεν είναι άμοιρη ευθυνών.

Απρόθυμη για μεταρρυθμίσεις η ελληνική Κυβέρνηση

Ο ίδιος της καταλογίζει αδυναμία έως και απροθυμία να προωθήσει ουσιαστικές μεταρρυθμίσεις για την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας της οικονομίας, με συνέπεια τον παραλογισμό της επιδίωξης δημοσιονομικής εξυγίανσης αποκλειστικά και μόνο μέσω περικοπών σε συντάξεις, μισθούς και πάσης φύσεως δαπάνες.

Μπροστά στην αδυναμία της Αθήνας, όμως, να προωθήσει πρώτα και κύρια τις απαιτούμενες μεταρρυθμίσεις, η τρόικα, λέει ο κ. Μάντρικ, όχι μόνο δεν βάζει κόκκινες γραμμές στις περικοπές δαπανών, αλλά εμφανίζεται να ζητά συνεχώς περισσότερες. Γιατί γίνεται αυτό; Διότι, λέει, η τρόικα απηχεί τις οικονομικές θέσεις της Γερμανίας, τις οποίες ο κ. Μάντρικ χαρακτηρίζει πέρα ως πέρα απαρχαιωμένες και εξίσου καταστροφικές.

Το πλέον ανησυχητικό για τον κ. Μάντρικ είναι ότι οι θέσεις της Γερμανίας δεν περιορίζονται μόνο στην Ελλάδα, για την οποία διαπιστώνει μια απαράδεκτη έως απάνθρωπη τιμωρητική διάθεση από το Βερολίνο και τους δορυφόρους του, αλλά και στην υπόλοιπη Ευρωζώνη, όπως π.χ. στην Ισπανία.

«Σαν να πυροβολείς το πόδι σου»

Αυτό, τονίζει, έγινε φανερό στις πρόσφατες εξαγγελίες της ΕΚΤ, τις οποίες χαρακτηρίζει επίσης καταστροφικές. Ο ίδιος δυσκολεύεται να πιστέψει πώς είναι δυνατόν η ΕΚΤ από τη μία να κάνει το λογικό και σωστό, δηλαδή να δεσμεύεται να αγοράσει χρέος των χωρών που αντιμετωπίζουν πρόβλημα, ώστε να ρίξει σημαντικά το κόστος δανεισμού τους, κι από την άλλη να θέτει ως προϋπόθεση την υιοθέτηση από μέρους τους προγραμμάτων σκληρής -κι επομένως υφεσιακής- λιτότητας α λα ελληνικά.

«Είναι σαν να πυροβολείς το πόδι σου», τονίζει ο κ. Μάντρικ, μην κρύβοντας την ανησυχία του για το πού μπορούν να οδηγήσουν αυτές οι πολιτικές. «Αν συνεχιστεί λίγο ακόμα η σκληρή λιτότητα που προωθεί ο άξονας Γερμανίας - Ολλανδίας - Φιλανδίας θα διαλυθεί η Ευρωπαϊκή Ένωση», προειδοποιεί, υπογραμμίζοντας την απειλή διάλυσης του κοινωνικού ιστού στην Ελλάδα και του ομοσπονδιακού μοντέλου στην Ισπανία.

Η Αμερική έχει ήδη δείξει τον δρόμο

Για τον ίδιο, το πιο παράλογο είναι ότι οι Ευρωπαίοι έχουν μπροστά τους ήδη ένα αρκετά επιτυχημένο παράδειγμα διαχείρισης μιας μείζονος κρίσης ωσάν αυτήν που βιώνουν. «Η αμερικανική κυβέρνηση έχει ήδη δείξει τον δρόμο: Δεν επέβαλε λιτότητα ευθύς αμέσως. Τουναντίον, παρείχε άφθονη ρευστότητα τόσο απευθείας στις τράπεζες όσο και εν γένει στην πραγματική οικονομία, άφησε το χρέος και το έλλειμμα να διογκωθούν με στόχο αφού η οικονομία επιστρέψει σε τροχιά βιώσιμης ανάπτυξης, παράγοντας θέσεις εργασίας και εμφανίζοντας υγιή επίπεδα κατανάλωσης, τότε και μόνο τότε, να γίνουν κινήσεις στην κατεύθυνση της δημοσιονομικής αυστηρότητας».