Hellenic Business

Οι ΗΠΑ δεν είναι πια η «Γη της Ευκαιρίας», όπως ήταν πριν από μερικές δεκαετίες, λέει ο διεθνούς φήμης νομπελίστας Τζόζεφ Στίγκλιτς.

Σε εκτενή συνέντευξή του στο γερμανικό Der Spiegel, ο Αμερικανός οικονομολόγος χαρακτηρίζει πλέον το αμερικανικό όνειρο ως έναν «μύθο, αφού η χώρα χαρακτηρίζεται από ένα πολιτικό σύστημα που τροφοδοτεί τις ανισότητες και προάγει τα συμφέροντα των πλουσίων έναντι των οικονομικά ασθενέστερων».

Αυτή είναι η κεντρική άποψη που διατρέχει και το πιο πρόσφατο βιβλίο του, με τίτλο «The Price of Inequality: The Avoidable Causes and the Invisible Costs of Inequality» (Το τίμημα της ανισότητας. Τα αποφευκτέα αίτια και το κρυμμένο κόστος της ανισότητας), όπου ο Στίγκλιτς περιγράφει πώς η ασυγκράτητη απληστία τείνει να γράψει τον επιτάφιο του αμερικανικού ονείρου.

«Τις τελευταίες δεκαετίες, η οικονομική ανισότητα έχει αυξηθεί δραματικά στις ΗΠΑ», τονίζει ο διαπρεπής οικονομολόγος, δίνοντας το  παράδειγμα «των έξι κληρονόμων της αλυσίδας σουπερμάρκετ Walmart, οι οποίοι το 2011 είχαν κοινή περιουσία 70 δισ. δολαρίων [55 δισ. ευρώ], ισάξια με τον πλούτο του 30% του κατώτερου οικονομικά κομματιού της αμερικανικής κοινωνίας».

Για τον λόγο αυτό, σύμφωνα με τον Στίγκλιτς, ο νέος Aμερικανός πρόεδρος που θα προκύψει από τις εκλογές του Νοεμβρίου, θα πρέπει να αναγνωρίσει το πρόβλημα αυτό και να το χτυπήσει στη ρίζα του. «Αυτή τη στιγμή, οι νεαροί Aμερικανοί πολίτες είναι εξαρτώμενοι από την περιουσία και την παιδεία των γονιών τους, περισσότερο από κάθε άλλο νέο πολίτη μιας σύγχρονης βιομηχανικής χώρας της Δύσης», σημειώνει εμφατικά ο νομπελίστας, επισημαίνοντας πως «το πλούσιο 1% του αμερικανικού πληθυσμού βγάζει 40% περισσότερα χρήματα σε μια εβδομάδα, σε σχέση με όσα βγάζει το 5% των πιο φτωχών Aμερικανών σε ένα ολόκληρο έτος!» -νούμερα που, κατά τον Στίγκλιτς, δεν δημιουργούν καμία ελπίδα για την διατήρηση του «American Dream» για τις επόμενες δεκαετίες.

«Τις τρεις τελευταίες δεκαετίες, το 90% του πληθυσμού στις ΗΠΑ είδε το εισόδημά του να ανεβαίνει κατά 15%, ενώ το 1% είδε τα εισοδήματά του να αυξάνονται κατά 150%!», λέει ο Στίγκλιτς υποστηρίζοντας πώς, στις ΗΠΑ, εκείνοι που γεννήθηκαν φτωχοί θα παραμείνουν φτωχοί στη μεγάλη τους πλειονότητα με το χάσμα της ανισότητας να γίνεται ολοένα και μεγαλύτερο.

«Tο 2008 η ασφαλιστική εταιρεία ΑΙG εισέπραξε, ως πακέτο διάσωσης, 150 δισεκατομμύρια δολάρια (120 δισ. ευρώ] από τους φορολογούμενους των ΗΠΑ - πάνω από το μισό που δαπανήθηκε σε επιδόματα πρόνοιας για τους φτωχούς από το 1990 έως το 2006», σημειώνει ο Στίγκλιτς, πρώην υψηλόβαθμος οικονομολόγος στην Παγκόσμια Τράπεζα, ο οποίος το 2001 είχε ασκήσει οξύτατη κριτική στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο.

Ο Αμερικανός επιστήμονας, τέλος, είναι σθεναρός υπερασπιστής του ισχυρού δημόσιου τομέα, ενώ θεωρεί πως το σκανδιναβικό οικονομικό μοντέλο είναι αξεπέραστο και το καλύτερο αυτή τη στιγμή στο κόσμο.