Hellenic Business

Υπό το πρίσμα της ανατροπής, που θα επιφέρει στον τρόπο ανακεφαλαιοποίησης του τραπεζικού κλάδου στην ευρωζώνη η απόφαση της Συνόδου Κορυφής για απευθείας στήριξή του από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (EFSF) και όχι μέσω των κρατικών προϋπολογισμών, θα καταστρώσουν τις επόμενες κινήσεις τους οι Έλληνες τραπεζίτες. Η ενίσχυση των κεφαλαιακά αδύναμων τραπεζών από τους ευρωπαϊκούς μηχανισμούς διάσωσης αναμένεται να «λύσει» τα χέρια της ελληνικής κυβέρνησης, η οποία με βάση την ισχύουσα νομοθεσία όφειλε μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα να οριστικοποιήσει τους όρους παρέμβασης του Δημοσίου στο σύστημα για την αναπλήρωση των ζημιών του PSI.

Εφόσον η απόφαση των Ευρωπαίων ηγετών ισχύσει και για την Ελλάδα, αρμόδια για τον καθορισμό της διαδικασίας της ανακεφαλαιοποίησης θα καταστούν τα κοινοτικά όργανα. Το υπουργείο Οικονομικών με τον τρόπο αυτόν θα αποδεσμευθεί από την ευθύνη να βρει άμεσα μια λύση που από τη μία πλευρά να μη θίγει τα συμφέροντα των Ελλήνων φορολογουμένων, οι οποίοι θα φορτώνονταν στην «πλάτη» τους ως και 50 δισ. ευρώ, και από την άλλη να παρέχει επαρκή κίνητρα στους ιδιώτες για τη συμμετοχή τους στις επικείμενες εκδόσεις νέων μετοχών ώστε να αποφευχθεί η κρατικοποίηση του κλάδου.

Δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι το ΔΝΤ εκτιμά πως το Ελληνικό Δημόσιο με βάση το καλό σενάριο δεν θα κατάφερνε να λάβει περισσότερα από 16 δισ. ευρώ από την πώληση της συμμετοχής που θα αποκτούσε στις ελληνικές τράπεζες. Σε μια τέτοια περίπτωση η κυβέρνηση θα καλούνταν να απολογηθεί για το γεγονός ότι στήριξε τον χρηματοπιστωτικό κλάδο σε βάρος των δημόσιων οικονομικών «χαρίζοντας λεφτά στους τραπεζίτες». Μετά την απόφαση της Συνόδου Κορυφής και εφόσον αυτή αφορά και τη χώρα μας, κάτι που αναμένεται να οριστικοποιηθεί το επόμενο διάστημα, ο νέος υπουργός Οικονομικών Γιάννης Στουρνάρας θα έχει κατά πάσα πιθανότητα ένα θέμα λιγότερο να επιλύσει.

Στα διοικητικά επιτελεία των τραπεζών η πρώτη αντίδραση ήταν θετική, με δεδομένο ότι η τρόικα, η οποία θα πάρει το «παιχνίδι πάνω της», σε μια τέτοια περίπτωση επιθυμεί τη διασφάλιση του ιδιωτικού χαρακτήρα των τραπεζών.

Ο πρόεδρος της Alpha Bank Γιάννης Κωστόπουλος μιλώντας στη γενική συνέλευση των μετόχων της τράπεζας τόνισε την ανάγκη η ανακεφαλαιοποίηση να γίνει με τρόπο ώστε να διασφαλίζεται η σταθερότητα και η ακεραιότητα του χρηματοπιστωτικού συστήματος. Οπως ανέφερε χαρακτηριστικά, «η μέγιστη δυνατή συμμετοχή ιδιωτικών κεφαλαίων είναι στοιχείο απαραίτητο για την αποκατάσταση του ιδιωτικού χαρακτήρα της μετοχικής σύνθεσης των τραπεζών στο μέλλον». Σύμφωνα με τον ίδιο, «οι επικείμενες αυξήσεις μετοχικού κεφαλαίου των τραπεζών θα στηριχθούν από ιδιωτικά κεφάλαια μόνον εφόσον οι ιδιώτες μέτοχοι προσβλέπουν με εμπιστοσύνη στην ανάκαμψη των χρηματιστηριακών αξιών μεσοπρόθεσμα, μέσω της εξυγίανσης της ελληνικής οικονομίας και της αποκατάστασης της φερεγγυότητας του κράτους».

Χαρακτηριστική ήταν επίσης η τοποθέτηση του προέδρου της Τράπεζας Πειραιώς Μιχάλη Σάλλα στο περιθώριο της γενικής συνέλευσης των μετόχων της την περασμένη Παρασκευή, ο οποίος σημείωσε ότι οι αποφάσεις για τη δημιουργία μιας ενιαίας εποπτικής αρχής των ευρωπαϊκών τραπεζών και για την ανακεφαλαιοποίηση των ευρωπαϊκών τραπεζών απευθείας από το EFSF/ESM «αποτελούν δύο πολύ θετικές εξελίξεις για την αναγκαία ενοποίηση του τραπεζικού συστήματος στη Γηραιά Ηπειρο».

Όπως είπε, «συνιστούν βασικές προϋποθέσεις για την περαιτέρω ενοποίηση της οικονομικής πολιτικής στην ευρωζώνη» και προσέθεσε ότι διευκολύνονται σημαντικά τα εθνικά κράτη, τα οποία δεν θα επιβαρυνθούν με πρόσθετο χρέος από την όλη διαδικασία. «Στην περίπτωση της Ελλάδας, που ελπίζουμε να τύχει της ίδιας μεταχείρισης, το ποσό αυτό αντιστοιχεί σε 40-50 δισ. ευρώ, που μεταφράζεται σε μείωση του χρέους κατά 20%-25% του ΑΕΠ» κατέληξε ο κ. Σάλλας.

Κοινές μετοχές

Βασική εκκρεμότητα για τους όρους της ανακεφαλαιοποίησης παραμένει το αντάλλαγμα που θα λάβει ο φορέας που θα ενισχύσει τις ελληνικές τράπεζες για τη βοήθεια που θα παράσχει.

Η τρόικα εξαρχής ήθελε να βρεθεί μια φόρμουλα ώστε το μάνατζμεντ των πιστωτικών ιδρυμάτων να μην περάσει στο Δημόσιο, ζητώντας την εισαγωγή εργαλείων άνευ δικαιώματος ψήφου για τη στήριξή τους.

Μετά την τροποποίηση της σχετικής νομοθεσίας από την κυβέρνηση του Λουκά Παπαδήμου, προβλέπεται ότι το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (ΤΧΣ), μέσω του οποίου θα διοχετευθούν τα 50 δισ. ευρώ, θα αποκτήσει κοινές μετοχές.

Ωστόσο, αν η συμμετοχή των ιδιωτών στις επικείμενες αυξήσεις κεφαλαίου φθάσει στο 10%, τότε οι τελευταίοι θα έχουν το δικαίωμα διορισμού των διοικήσεων των τραπεζών, ενώ το ΤΧΣ θα μπορεί να παρεμβαίνει σε αποφάσεις στρατηγικού χαρακτήρα.

Τραπεζικοί κύκλοι σημειώνουν ότι μπορεί με την απόφαση της Συνόδου Κορυφής και εφόσον αυτή ισχύσει για την Ελλάδα, να διευκολύνεται η προσέλκυση ιδιωτικών κεφαλαίων, από την άλλη ωστόσο οι τύχες του εγχώριου τραπεζικού συστήματος θα βρεθούν στα χέρια της ΕΕ, με ό,τι αυτό μπορεί να συνεπάγεται για το ενδεχόμενο αφελληνισμού του.