Hellenic Business

Η πρόσφατη Σύνοδος Κορυφής των Βρυξελλών αναμφίβολα έστησε το Βερολίνο στο καναβάτσο: Απελευθέρωσε τις δυνάμεις εκείνες που η Ευρώπη είχε ανάγκη, προκειμένου να περιοριστεί η μονοδιάστατη γερμανική πολιτική επικράτησης έναντι των αδυνάμων και δημοσιονομικά απειθάρχων χωρών του Νότου.

Πολλοί έσπευσαν να συγχαρούν για τούτη την νίκη τούς δύο αναμφίβολους πρωταγωνιστές -τον Ιταλό πρωθυπουργό Μάριο Μόντι και τον Ισπανό ομόλογό του Μαριάνο Ραχόι. Κι αυτό ασφαλώς αδικεί την παρουσία του νέου Γάλλου προέδρου Φρανσουά Ολάντ, η δυναμική του οποίου προστέθηκε στο πολιτικό αντίβαρο του Βερολίνου ευθύς εξ αρχής.

Είναι αλήθεια ότι η διάρρηξη του λεγόμενου Γαλλο-γερμανικού άξονα θα ήταν αδύνατη εάν παρέμενε στην θέση του ο Νικολά Σαρκοζί. Όπως επίσης κοινό μυστικό αποτελεί το γεγονός ότι και η Ουάσινγκτον στήριξε, άλλοτε αφανώς κι άλλοτε εμφανώς, την πείσμωνα προσπάθεια να ψαλιδιστούν κάπως τα "φτερά" της Γερμανίδας καγκελαρίου. Τα τελευταία δύο χρόνια, η πίεση της Άνγκελα Μέρκελ, που μέσω του ενιαίου νομίσματος και της κρίσης χρέους των εταίρων της δεν παρέλειπε να προσπαθεί να επικυριαρχήσει στην ηπειρωτική Ευρώπη, ουσιαστικά έφερνε τα αντίθετα από τα ποθητά αποτελέσματα. Κι αυτό γιατί στον χρηματοοικονομικό τομέα τα πράγματα ουδέποτε είναι σχηματικά και επίπεδα -πόσω μάλλον στον τομέα της δημοσιονομικής εφαρμογής. Οι κρίσεις χρέους των κρατών αφορούν σε κρίσεις πολιτικής, σε κρίσεις κοινωνικής σύστασης, δομής και οργάνωσης, ώστε με... τριγωνομετρικού τύπου εξισώσεις δεν είναι δυνατόν να λυθούν. Ο ανθρώπινος παράγοντας, άλλωστε, είναι εκ φύσεως αστάθμητος και απρόβλεπτος -κάτι που, μέχρι χθες, οι αρμόδιοι του Eurogroup και των κεντρικών τραπεζών αντιπαρέρχονταν αβασάνιστα.

Ωστόσο, αρκετοί αναλυτές παγκοσμίου κύρους ισχυρίζονται ότι η παρατηρούμενη μεταστροφή των Ευρωπαίων ηγετών εδράζεται σε σταθερές με αδρά νομοτελειακά χαρακτηριστικά και, ως εκ τούτου, ήταν ζήτημα χρόνου να εκδηλωθεί. Υποστηρίζουν ότι -αργά ή γρήγορα- οι ηγέτες θα εξαναγκάζονταν στην παραδοχή της αποτυχίας των μνημονιακών προγραμμάτων που στραγγαλίζουν κάθε υποψία ανάπτυξης και θα έστρεφαν το ευρωπαϊκό σκάφος αρκετές μοίρες... ανατολικότερα της Εδέμ! Επομένως η χθεσινή νίκη του ευρωπαϊκού Νότου, την οποία τα λαλίστατα διεθνή ΜΜΕ εκθειάζουν με τον πλέον εκκωφαντικό τρόπο, δεν ήταν παρά η κραυγή αγωνίας του πληγωμένου ζώου που πασχίζει να επιβιώσει.

Δεν αποκλείεται να έχουν δίκιο, αλλά αυτή η εκδοχή είναι ακόμη πιο απογοητευτική, από την στιγμή που "γκρεμίζει" τους ιθύνοντες από το "βάθρο του σοφού". Ακόμη κι ο τελευταίος παράγοντας της αγοράς, ένας καθημερινός μεροκαματιάρης δουλευτής, είναι σε θέση να γνωρίζει ότι η ύφεση δεν αντιμετωπίζεται με ληστρικά φοροεισπρακτικά μέτρα και ότι τα ταμεία δεν γεμίζουν με χαράτσια κι άλλες αναλόγου τύπου σοφιστείες του ποδαριού. Στην Γερμανία άραγε επικρατεί τόση "αμορφωσιά" επί των πραγματικών αγορών - οικονομιών; Ο λαός της κ. Μέρκελ δεν έχει άραγε σύγχρονη εμπειρία από το κοινώς νοούμενο καθημερινό αλισβερίσι; Δεν το νομίζω.

Όπως δεν νομίζω ότι σε τελική ανάλυση ηττήθηκε χθες η λογική του Βερολίνου. Διότι δεν θα πρέπει να λησμονούμε ότι, με τις αποφάσεις της χθεσινής Συνόδου των Βρυξελλών, η Γερμανία ουσιαστικά κατάφερε να επικυρώσει το αλάθητο που χρόνια τώρα διεκδικεί: Ισχυροποίησε το μοτίβο της σιδηράς δημοσιονομικής πειθαρχίας (στην οποία μόνο αυτή μπορεί να αντεπεξέλθει), καθιστώντας δισεκατομμύρια ευρώ ανενεργά και ανέγγιχτα από τους μη ικανούς να συμμορφωθούν προς τους συγκεκριμένους κανόνες του παιχνιδιού.

Όμως τι ήταν αυτό που τελικά έδωσε "φτερά" στην ελπίδα των Ευρωπαίων;

Σαφώς όχι τα 130 δισ. ευρώ από το Σύμφωνο Ανάπτυξης, που είναι αφελές να πιστεύει κανείς ότι θα στηρίξουν την καταπολέμηση μιας "προχωρημένης" ανεργίας στον ευρωπαϊκό Νότο (και όχι μόνο), αλλά ούτε και η σωτηρία των ισπανικών τραπεζών από τους μηχανισμούς στήριξης, καθώς αυτοί ελέγχονται πλήρως από το Βερολίνο. Ουσιαστικά οι Γερμανοί περιφρουρούν τις δικές τους τράπεζες, στον βαθμό που αυτές είναι εκτεθειμένες στην "αναιμία" των ιβηρικών τραπεζών, και μάλιστα ενισχύουν τον έλεγχό τους στο τραπεζικό σύστημα του Ραχόι.

Όσο για την περίπτωση της Ιταλίας, ουδαμώς διαφάνηκε ότι αυτή οδεύει προς την εξυγίανση χωρίς τις μνημονιακές παρεμβάσεις του ΔΝΤ -κάτι που τελικά δεν θα αποφύγει ούτε η Ισπανία. Και μπορεί η μέθοδος της τσιμεντοποίησης της ευρωπαϊκής εργασίας εν είδει Μπανγκλαντές να μην αποδίδει, σύντομα όμως όλοι οι της ευρωζώνης μετέχοντες θα κληθούμε να αποδείξουμε εν τοις πράγμασι το λάθος των Γερμανών.

Και το βάρος αυτής της απόδειξης είναι δυσβάσταχτο ακριβώς επειδή χθες, στην Σύνοδο Κορυφής, ο ευρωπαϊκός Νότος νίκησε επειδή απλώς οι Γερμανοί ξέρουν πότε να χάνουν...

Πάνος Γιαννάκαινας