Hellenic Business

Η άτυπη συνάντηση των Ευρωπαίων ηγετών, που ολοκληρώθηκε χθες τα ξημερώματα, μπορεί να επιβεβαίωσε τριβές μεταξύ των εταίρων σχετικά με την εισαγωγή ευρωομολόγων για κοινή διαχείριση του χρέους, ωστόσο σημειώθηκε σημαντική πρόοδος στη λήψη άλλων μέτρων, όπως τα ομόλογα έργων και η αύξηση των κεφαλαίων της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων προετοιμάζοντας συγκεκριμένες αποφάσεις στην τακτική Σύνοδο Κορυφής (28-29 Ιουνίου).

Η συνάντηση αυτή ήταν θετική και για την Ελλάδα, διότι μπορεί να μην λήφθηκαν αποφάσεις, δεν αναμένονται άλλωστε, δεδομένου ότι στην ουσία στη χώρα μας δεν υπάρχει κυβέρνηση, αλλά η καταλυτική παρέμβαση του Προέδρου της Ευρωβουλής, και η αποφασιστικότητα των Γάλλου προέδρου, Φρανσουά Ολάντ, είχαν σαν αποτέλεσμα να συνειδητοποιήσουν απολύτως οι εταίροι ότι η έξοδος της οικονομίας από την ύφεση αποτελεί σήμερα την απόλυτη προτεραιότητα.

Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι ο κ. Ολάντ έκλεψε την παράσταση, φέρνοντας νέα δεδομένα σε μια Ευρωζώνη που τα τελευταία δύο χρόνια έχοντας εγκλωβιστεί στο δίδυμο Μέρκελ-Σαρκοζί, είχε περιέλθει σε πλήρες πολιτικό και οικονομικό αδιέξοδο.

Από την άλλη αυτή τη φορά ελάχιστες φορές ακούστηκε στη διάρκεια της Συνόδου Κορυφής το συνηθισμένο «nein» της κ. Μέρκελ και όποτε ακούστηκε, όπως στην περίπτωση της εισαγωγής των ευρωομολόγων δεν ήταν τόσο βροντερό όσο στο παρελθόν.

Οι παραπάνω εξελίξεις εκτιμάται στις Βρυξέλλες ότι θα φέρουν μια μεγαλύτερη ισορροπία στο εσωτερικό της Ευρωζώνης, βάζοντας τέλος στην απόλυτη κυριαρχία του Βερολίνου, το οποίο είτε θα ακολουθήσει έστω και καθυστερώντας τις εξελίξεις είτε θα απομονωθεί, κάτι που φυσικά δεν θέλει σε καμία περίπτωση.

Αναφορικά με την ουσία των θεμάτων για την ανάπτυξη που συζητήθηκαν χθες, οι Ευρωπαίοι ηγέτες έκαναν ένα σημαντικό βήμα για την υιοθέτηση δύο προτάσεων, στη Σύνοδο Κορυφής του Ιουνίου.

Η πρώτη είναι η αύξηση των κεφαλαίων της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων (ΕΤΕπ), που θα εξελιχθεί σε βασικό επενδυτικό εργαλείο της ΕΕ. Ο Πρόεδρος της ΕΕ.

Κλίμα συναίνεσης

Η δεύτερη πρόταση που προωθείται επίσης και αποτελεί προϊόν συναίνεσης αφορά την έκδοση των λεγόμενων ομολόγων έργων με εγγύηση τον κοινοτικό προϋπολογισμό. Τα ποσά που μπορούν να συγκεντρωθούν από την εισαγωγή του μέτρου είναι κολοσσιαία, γιατί κάθε ευρώ που θα δοθεί ως εγγύηση από την ΕΕ μπορεί να πολλαπλασιαστεί από 15-20 φορές μέσω του ιδιωτικού τομέα. Στόχος είναι, η Ε.Ε. στο πλαίσιο του δημοσιονομικού πλαισίου της περιόδου 2014-2020 να δεσμεύσει τα περίπου 60-70 δισ. ευρώ, που αφορούν το αποθεματικό του κοινοτικού προϋπολογισμού για ολόκληρη την επταετία.

Ιδιαίτερα ενθαρρυντική για τις περαιτέρω εξελίξεις ήταν η δήλωση της Καγκελαρίου Μέρκελ, η οποία, ενώ μέχρι πρότινος δεν ήθελε ούτε να ακούσει και για τα ομόλογα έργων, χθες δήλωσε ότι συζητήσαμε την προώθηση των σχεδίων αυτών, προσθέτοντας μάλιστα ότι οι χώρες που θα πρέπει να επωφεληθούν πρώτες από την ενίσχυση των κεφαλαίων της ΕΤΕπ και την έκδοση των ομολόγων έργων, είναι αυτές που έχουν σήμερα τα μεγαλύτερα δημοσιονομικά προβλήματα, ενώ αναφέρθηκε συγκεκριμένα στην Ελλάδα, την Πορτογαλία και την Ισπανία.

Πρόκειται χωρίς καμία αμφιβολία για το μείζον θέμα των επόμενων μηνών, αφού η πρόταση για κοινή διαχείριση δημόσιου χρέους ή μέρους αυτού με την έκδοση ευρωομολόγων, μπήκε για τα καλά στην κοινοτική ατζέντα χάρις την επιμονή του Φρανσουά Ολάντ.

Σχετικά με το «ευρωομόλογο σταθερότητας», όπως ονομάζεται στην κοινοτική γλώσσα, αυτή τη στιγμή έχουν σχηματιστεί δύο ομάδες χωρών.

Η μεγαλύτερη αριθμητικά είναι αυτή που τάσσεται υπέρ της έκδοσης μέσα σε ένα συγκεκριμένα χρονικό ορίζοντα. Την προωθεί ο κ. Ολάντ και την υποστηρίζει η συντριπτική πλειονότητα των χωρών της Ευρωζώνης, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή χώρες εκτός Ευρωζώνης, όπως η Μεγάλη Βρεταννία, καθώς και διεθνείς οργανισμοί, όπως το ΔΝΤ και ο ΟΟΣΑ.

Η άλλη ομάδα στην οποία κυρίαρχο ρόλο έχει η Γερμανία υποστηριζόμενη από κάποιους δορυφόρους (Αυστρία, Ολλανδία, Φινλανδία), δεν θεωρεί λύση τα ευρωομόλογα, αντίθετα πιστεύει ότι η έκδοσή τους θα οδηγήσει σε χαλάρωση της δημοσιονομικής πειθαρχίας στις «προβληματικές χώρες».

Ο κ. Ολάντ σε δηλώσεις που έκανε μετά τη Σύνοδο μίλησε για δύο διαφορετικές αντιλήψεις μεταξύ του ιδίου και της κ. Μέρκελ. Ο Γάλλος Πρόεδρος τάσσεται υπέρ της άμεσης έκδοσης των ευρωομολόγων θεωρώντας ότι θα δώσουν μεγάλη ώθηση στην ανάπτυξη, αφού θα αρθούν οι ανησυχίες των επενδυτών, θα αποκατασταθεί η εμπιστοσύνη και φυσικά θα μειωθούν δραστικά τα δυσβάστακτα για ορισμένες χώρες επιτόκια δανεισμού.

Αντίθετα η κ. Μέρκελ, πιστεύει, σύμφωνα με τον Γάλλο Πρόεδρο, ότι τα ομόλογα θα μπορούσαν να αποτελέσουν το τέλος μιας μακροχρόνιας διαδικασίας, δηλαδή να εκδοθούν μακροπρόθεσμα και εφόσον προηγουμένως εξυγιανθούν τα δημόσια οικονομικών των χωρών με προβλήματα και επιτευχθεί η σύγκλιση της οικονομικής με τη νομισματική ένωση.

Μεταξύ των δύο ομάδων υπάρχει ένα τρίτος πόλος που προωθούν κοινοτικοί αξιωματούχοι με στόχο την προώθηση ενός συμβιβασμού.

Ο κ. Πικραμμένος

Για τους Ευρωπαίους ηγέτες είναι σαφές και αυτονόητο ότι η Ελλάδα θα παραμείνει στη Ζώνη του Ευρώ, εφόσον φυσικά τηρήσει τις δεσμεύσεις της, τόνισε ο πρωθυπουργός, Παναγιώτης Πικραμμένος, λίγο μετά το τέλος της άτυπης Συνόδου Κορυφής στις Βρυξέλλες.

Ο πρωθυπουργός δήλωσε ότι οι εταίροι της Ελλάδας στην Ε.Ε. έδειξαν πως έχουν τη διάθεση να τη βοηθήσουν, με οικονομικά μέτρα που θα μπορούσαν να έχουν ως αποτέλεσμα την καταπολέμηση της ανεργίας.

Ανέφερε ιδιαίτερα πρωτοβουλίες που θα μπορούσε να αναλάβει η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων οικονομικά εργαλεία για την ενίσχυση των μικρομεσαίων επιχειρήσεων, αλλά και για τον επιμερισμό κινδύνου σε σχέση με τις επενδύσεις στην Ελλάδα, καθώς επίσης και σε ομολογιακά δάνεια για την υλοποίηση μεγάλων έργων υποδομής πανευρωπαϊκής εμβέλειας.

Ο κ. Πικραμμένος απάντησε αρνητικά σε ερώτημα εάν οι χώρες-μέλη προετοιμάζουν σχέδια για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων που θα είχε ενδεχόμενη αποχώρηση της Ελλάδας από τη Ζώνη του Ευρώ, λέγοντας μάλιστα ότι η Γερμανίδα καγκελάριος δεν έκρυψε την έκπληξή της και τη δυσφορία της γι' αυτά τα σενάρια.

Σύσταση ομάδας

Ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Ενωσης, Χέρμαν Βαν Ρόμπεϊ δήλωσε, μετά τις εργασίες της Συνόδου, ότι θα προχωρήσει άμεσα στη σύσταση μιας ομάδας υπό την εποπτεία του ιδίου και άλλων τριών προέδρων, της Κομισιόν Ζοζέ Μανουέλ Μπαρόζο, της Ευρωζώνης Ζαν Κλοντ Γιουνκέρ και της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, Μάριο Ντράγκι, η οποία θα ετοιμάσει και θα υποβάλει στη Σύνοδο Κορυφής του Ιουνίου ένα περίγραμμα σχετικά με τα μέτρα που θα πρέπει να ληφθούν για την εμβάθυνση της οικονομικής νομισματικής ένωσης.

Η έκθεση θα περιλαμβάνει συγκεκριμένα βήματα σε τρεις τομείς: την έκδοση των ευρωομολόγων σε βάθος χρόνου, την εισαγωγή ενός πανευρωπαϊκού μηχανισμού εγγύησης των τραπεζικών καταθέσεων, και μιας ολοκληρωμένης εποπτείας του χρηματοπιστωτικού συστήματος.

Παραμονή στο ευρώ τηρώντας τις δεσμεύσεις

Η συζήτηση για την Ελλάδα, αλλά και η δήλωση που εκδόθηκε μετά την ολοκλήρωση των εργασιών της συνόδου ήταν χαμηλών τόνων, με τους εταίρους μετά την γκάφα της Άνγκελα Μέρκελ και τη παρότρυνση στη χώρα μας να κάνει δημοψήφισμα να τους κάνει ιδιαίτερα προσεκτικούς ώστε οποιαδήποτε ενέργειά τους να μην εκληφθεί ως παρέμβαση στα εσωτερικά.

Για το λόγο αυτό άλλωστε στην τελική δήλωση των «17» αφαιρέθηκε μια φράση που ήταν στο προσχέδιο και με την οποία οι εταίροι εξέφραζαν την «επιθυμία τους για ταχύ σχηματισμό μιας νέας κυβέρνησης που θα αναλάβει την ευθύνη του προγράμματος προσαρμογής και θα διαθέτει επαρκή κοινοβουλευτική πλειοψηφία».

Στη δήλωση που εκδόθηκε, οι Ευρωπαίοι ηγέτες τονίζουν ότι «επιθυμούν να παραμείνει η Ελλάδα στο ευρώ, τηρώντας τις δεσμεύσεις της».

Επισημαίνουν ότι έχουν πλήρη επίγνωση των σημαντικών προσπαθειών που έχουν ήδη καταβάλει οι Έλληνες πολίτες και πως η Ευρωζώνη έχει επιδείξει σημαντική αλληλεγγύη, έχοντας ήδη εκταμιεύσει μαζί με το ΔΝΤ σχεδόν 150 δισ. ευρώ για την υποστήριξη της Ελλάδας από το 2010.

Οι Ευρωπαίοι ηγέτες διαβεβαιώνουν ότι θα διασφαλίσουν ότι τα ευρωπαϊκά ταμεία και εργαλεία κινητοποιούνται, προκειμένου να φέρουν την Ελλάδα στο δρόμο της ανάπτυξης και δημιουργίας θέσεων εργασίας.

Τέλος, υπογραμμίζουν ότι η συνέχιση των ζωτικών μεταρρυθμίσεων για την αποκατάσταση της βιωσιμότητας χρέους, η ενίσχυση των ιδιωτικών επενδύσεων και των θεσμών είναι η καλύτερη εγγύηση για ένα ευοίωνο μέλλον στην Ευρωζώνη.

Στην Ελλάδα αναφέρθηκε και ο Γάλλος Πρόεδρος, Φρανσουά Ολάντ στη διάρκεια δημοσιογραφικής διάσκεψης μετά την ολοκλήρωση των εργασιών της Συνόδου, τονίζοντας ότι η δήλωση που υιοθετήθηκε εκφράζει τη βούληση των εταίρων να παραμείνει η χώρα στην Ευρωζώνη.

Ο κ. Ολάντ πρόσθεσε ότι θα πρέπει τα διαρθρωτικά ταμεία της Ε.Ε. να αποδεσμεύσουν άμεσα πόρους ώστε να βοηθήσουν στην ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας.