Hellenic Business

Αστρονόμοι που σάρωσαν τη γειτονιά του Ηλιου αναζητώντας ίχνη της μυστηριώδους σκοτεινής ενέργειας ξύνουν τα κεφάλια τους μετά την αποτυχία τους να την εντοπίσουν. Η σκοτεινή ύλη, το μυστηριώδες υλικό που αντιστοιχεί στο μεγαλύτερο μέρος της μάζας του Σύμπαντος, έπρεπε να ήταν άφθονη στην περιοχή γύρω από το ηλιακό μας σύστημα.

Η αόρατη μάζα του Σύμπαντος

Από τη δεκαετία του 1930 οι φυσικοί γνωρίζουν ότι η ύλη που βλέπουμε στο Σύμπαν δεν είναι αρκετή για να εξηγήσει την κίνηση των γαλαξιών: η ταχύτητα περιστροφής των γαλαξιών εξαρτάται από τη συνολική τους μάζα, και η μάζα αυτή πρέπει να είναι πολύ περισσότερη από την κανονική ύλη που παρατηρούμε στους γαλαξίες.

Η μόνη εξήγηση είναι ότι το μεγαλύτερο μέρος της μάζας του Σύμπαντος, και συγκεκριμένα το 83%, αντιστοιχεί σε μια μυστηριώδη μορφή της ύλης, η οποία δεν εκπέμπει, δεν απορροφά και δεν διαθλά το φως. Πρόκειται για την υποθετική «σκοτεινή ύλη», η οποία εξ ορισμού είναι κυριολεκτικά αόρατη.

Τα υπολογιστικά μοντέλα των κοσμολόγων δείχνουν ότι η σκοτεινή ύλη πρέπει να είναι κατανεμημένη σχετικά ομοιόμορφα στο Σύμπαν. Με άλλα λόγια, η σκοτεινή ύλη πρέπει να υπάρχει παντού, ίσως και στη Γη, χωρίς όμως να αντιλαμβανόμαστε την παρουσία της.

Άκαρπη αναζήτηση στη γειτονιά του Ήλιου

Η τελευταία μελέτη, η οποία έχει γίνει δεκτή για δημοσίευση στο επιστημονικό έντυπο «The Astrophysical Journal», προσπάθησε να ανιχνεύσει έμμεσα την παρουσία σκοτεινής ύλης στη γειτονιά του Ηλιου. Οι ερευνητές του Ευρωπαϊκού Νότιου Παρατηρητηρίου (ESO) στη Χιλή χρησιμοποίησαν επίγεια τηλεσκόπια για να παρακολουθήσουν την κίνηση 400 άστρων σε απόσταση μέχρι 13.000 έτη φωτός από τη Γη.

Η ανάλυση των κινήσεων αυτών τους επέτρεψε να υπολογίσουν πόση μάζα υπάρχει συνολικά σε αυτή τη σφαιρική περιοχή του Γαλαξία μας. Η ανάλυση οδήγησε όμως σε ένα παράδοξο αποτέλεσμα: η γειτονιά του Ηλιου δεν φαίνεται να περιέχει καθόλου σκοτεινή ύλη.

«Η ποσότητα μάζας που υπολογίσαμε ταιριάζει πολύ καλά με αυτά που βλέπουμε -άστρα, σκόνη και αέρια- στην περιοχή γύρω από τον Ήλιο» δήλωσε ο Κρίστιαν Μόνι Μπίντιν του Πανεπιστημίου της Κονσεπσιόν στη Χιλή, επικεφαλής της έρευνας.

«Αυτό δεν αφήνει καθόλου χώρο για το επιπλέον υλικό που περιμέναμε να εντοπίσουμε, δηλαδή τη σκοτεινή ύλη. Οι υπολογισμοί μας δείχνουν ότι [η σκοτεινή ύλη] θα έπρεπε να εμφανιστεί ξεκάθαρα στις μετρήσεις μας. Τελικά όμως δεν ήταν εκεί!» πρόσθεσε ο ερευνητής. «Τα αποτελέσματά μας έρχονται σε αντίθεση με τα αποδεκτά μοντέλα. Το μυστήριο της σκοτεινής ύλης μόλις έγινε περισσότερο μυστηριώδες».

Γεγονός βέβαια παραμένει ότι ο γαλαξίας μας περιστρέφεται πιο γρήγορα από ό,τι θα περιστρεφόταν αν αποτελούνταν αποκλειστικά από κανονική ύλη. Και αυτό σημαίνει ότι οι φυσικοί θα πρέπει να συνεχίσουν να αναζητούν το χαμένο υλικό, ή να βρουν μια νέα θεωρία για να εξηγήσουν τις παρατηρήσεις.