Hellenic Business

Μια οικονομική κρίση στην Ευρώπη ήταν αρκετή για να ξυπνήσουν φαντάσματα στην «γηραιά ήπειρο», υποστηρίζουν πολλοί αναλυτές, παραπέμποντας στη θεαματική άνοδο της άκρας δεξιάς σε πολλές χώρες. Υπεραπλούστευση χαρακτηρίζει την εν λόγω διαπίστωση ο Φλόριαν Χάρτλεμπ από το Κέντρο Ευρωπαϊκών Μελετών, CES, που εδρεύει στις Βρυξέλλες, ωστόσο παραδέχεται ότι στις πλούσιες χώρες, όπως στην Σουηδία, οι δεξιοί λαϊκιστές «Σουηδοί Δημοκράτες» κατάφεραν το 2010 να εκπροσωπηθούν κοινοβουλευτικά.

Στην Φινλανδία, πάλι, οι «Πραγματικοί Φινλανδοί» σημείωσαν πέρυσι σημαντική εκλογική επιτυχία. «Δεν βλέπουμε το λόγο να πληρώνουμε εμείς για τους Πορτογάλους» Με αυτό το σλόγκαν το κόμμα των «Πραγματικών Φινλανδών» κατάφερε να αποσπάσει το 20% των ψήφων. Στην Σκανδιναβία δεν σημειώνονται πολλά προβλήματα στο πεδίο της μετανάστευσης. Κι όμως παρόλα αυτά υπάρχουν σχετικά μετριοπαθή δεξιά λαϊκιστικά κόμματα», εξηγεί ο Φλόριαν Χάρτλεμπ.

Η εθνικιστική αντίληψη για το κοινωνικό κράτος

Τα κόμματα αυτά δεν ψαρεύουν ψηφοφόρους με δόλωμα κάποια στρατηγική για την καταπολέμηση της κρίσης, επειδή απλούστατα δεν διαθέτουν μια τέτοια στρατηγική. Επιδίδονται απλά σε άναρθρες κραυγές κατά της παγκοσμιοποίησης και ευαγγελίζονται την εθνική απομόνωση των χωρών τους, επισημαίνει ο πολιτικός επιστήμονας. Με λίγα λόγια, εκμεταλλεύονται τον φόβο των ευπόρων πολιτών που βλέπουν το κοινωνικό τους στάτους να κινδυνεύει. «Ένα σημαντικό κίνητρο είναι η εθνικιστική αντίληψη για το κοινωνικό κράτος. Κυρίως πολίτες από τα μεσαία στρώματα ψηφίζουν αυτά τα κόμματα», τονίζει ο κ. Χάρτλεμπ.

Η υπόθεση της μαζικής δολοφονίας δεκάδων παιδιών από τον Άντερς Μπρέιβικ, το καλοκαίρι του 2011 στην Νορβηγία συνιστά μεμονωμένη περίπτωση, εκτιμά ο πολιτικός επιστήμονας. Και υπό την έννοια αυτή δεν συνιστά έκφανση της ενίσχυση του ακροδεξιού χώρου που χρησιμοποιεί τη βία ως μέσο πολιτικής επιβολής.
Ανάλογη περίπτωση σημειώθηκε και στη Γερμανία, όπου τριμελής ομάδα νεοναζιστών δολοφόνησε σε μια δεκαετία τουλάχιστον δέκα ανθρώπους, στην πλειονότητά τους μετανάστες. Τα ίχνη της ακροδεξιάς τρομοκρατικής οργάνωσης οδηγούν στο Εθνικό Κόμμα της Γερμανίας (NPD), που χαρακτηρίζεται «δεξιό εξτρεμιστικό κόμμα με σαφείς εχθρικούς προς το σύνταγμα στόχους».

Ο εκσυγχρονισμός ενισχύει ακροδεξιές τάσεις

Ωστόσο ο κ. Χάρτλεμπ αντιμετωπίζει με σκεπτικισμό την πρόταση να τεθεί εκτός νόμου το NPD και εξηγεί: «Στη Γερμανία δεν είμαστε αντιμέτωποι με τον κίνδυνο να ενισχυθούν πολιτικά τα ακροδεξιά κόμματα. Εδώ έχουμε το πρόβλημα της ακροδεξιάς βίας και την ανάπτυξη ενός χώρου, ο οποίος ευθύνεται για μια σειρά δολοφονιών. Και αυτό το πρόβλημα θα πρέπει να το λύσουμε από κοινού με τις Αρχές.

Ο ακροδεξιός χώρος ενισχύεται ωστόσο και στις χώρες του πρώην ανατολικού μπλοκ. Εδώ το φαινόμενο αυτό σχετίζεται με τις διαδικασίες εκσυγχρονισμού και μετασχηματισμού των πρώην κομμουνιστικών χωρών. Θα απαιτηθεί χρόνος μέχρι να εξομαλυνθεί η πολιτική γεωγραφία στην ανατολική Ευρώπη, εκτιμά ο Φλόριαν Χάρτλεμπ