Hellenic Business

Στον πλήρη επαναπροσδιορισμό των στόχων του, σε ό,τι αφορά το θέμα της μείωσης των τιμών, προχωρά το Υπουργείο Ανάπτυξης, Ανταγωνιστικότητας και Ναυτιλίας (ΥΠΑΑΝ), καθώς το αρχικό πλάνο για τη μεσοσταθμική μείωση των τιμών της τάξης του 20% έως 30%, όπως το παρουσίαζε πριν από ένα έτος ο κ. Μιχάλης Χρυσοχοΐδης, απέτυχε.

Πλέον υπό το βάρος της ογκούμενης δυσαρέσκειας της ελληνικής κοινωνίας που έχει υποστεί δραματική συρρίκνωση του εισοδήματός της, η ηγεσία του ΥΠΑΑΝ εξαγγέλλει «ήπιες» παρεμβάσεις που, αν αποδώσουν, το όφελος για τον καταναλωτή θα είναι αμελητέο.

Όπως ανακοινώθηκε χθες, το ΥΠΑΑΝ, στο πλαίσιο κατάργησης του υφιστάμενου αγορανομικού κώδικα, προτίθεται να προβεί στην κατάργηση της υποχρέωσης υποβολής τιμοκαταλόγων χονδρικής από τις επιχειρήσεις στις υπηρεσίες της Γενικής Γραμματείας Εμπορίου.

Σύμφωνα με στελέχη του υπουργείου, το εν λόγω σύστημα λειτουργεί στρεβλωτικά προς τον ανταγωνισμό με αποτέλεσμα την καθιέρωση εναρμονισμένων πρακτικών από τους προμηθευτές προς τους λιανεμπόρους και συνεπώς την επιβάρυνση του τελικού καταναλωτή.

Κατά τα ίδια στελέχη, οι τιμές του καταλόγου χονδρικής αποτελούν πυξίδα για τη διαμόρφωση της τελικής τιμής σε υψηλά επίπεδα, καθώς εν πολλοίς οι τιμοκατάλογοι που κατατίθενται στη ΓΓΕ είναι υπερτιμολογημένοι.

Με την άρση της υποχρέωσης υποβολής τιμοκαταλόγου χονδρικής ο προμηθευτής και ο λιανέμπορος θα έρχονται σε διαπραγμάτευση «εκ του μηδενός» με τον τελευταίο να επιδιώκει να πετύχει την καλύτερη δυνατή τιμή, η οποία εκτιμάται ότι θα μεταφέρεται και στον καταναλωτή.

Όπως επισημάνθηκε, για την τιμολόγηση των προϊόντων στο ράφι ο λιανοπωλητής θα υπολογίζει το περιθώριο κέρδους και το ΦΠΑ επί της «καθαρής» (net) τιμής χονδρικής και το υπουργείο θα ελέγχει ανά εξάμηνο τη μέση τιμή χονδρικής ανά προϊόν προκειμένου να καταγράψει την τάση της.

Με τον τρόπο αυτό, οι αρμόδιες αρχές θα μπορούν να μελετούν την εξέλιξη των τιμών βασιζόμενες σε απολογιστικά στοιχεία και εν συνεχεία, εφόσον το κρίνουν σκόπιμο, εφόσον δηλαδή διαπιστώνουν υπερβολικά περιθώρια κέρδους ή εναρμονισμένες πρακτικές, θα παρεμβαίνουν επιβάλλοντας κυρώσεις.

Θα πρέπει όμως να επισημανθεί ότι η αγορά ούτως ή άλλως βασίζει τις συναλλαγές της σε net τιμές (αφαιρεί από τον τιμοκατάλογο χονδρικής όλες τις παροχές και τις εκπτώσεις), ενώ ένα κρίσιμο σημείο είναι το κατά πόσο το υπουργείο θα θελήσει να απαγορεύσει την αναγραφή από τους παραγωγούς ενδεικτικών τιμών λιανικής επί των συσκευασιών.

Η καλύτερη τιμή για τον τελικό καταναλωτή που φιλοδοξεί να επιτύχει το ΥΠΑΑΝ -όπως τα ίδια του τα στελέχη αναφέρουν- θα είναι της τάξεως μόλις του 2% έως 3%. Κι αν βέβαια επιτευχθεί αυτή η μείωση, οι καταναλωτές θα την αντιληφθούν στην καλύτερη περίπτωση το 2013, καθώς το ΥΠΑΑΝ εκτιμά ότι για την πλήρη εφαρμογή του νέου συστήματος θα απαιτηθεί χρονικό διάστημα μεγαλύτερο του ενός έτους.

Αργά αντανακλαστικά

Το νέο σύστημα θα συμπεριληφθεί στο αναμορφωμένο πλαίσιο που σχεδιάζει το ΥΠΑΑΝ για την αντικατάσταση του αγορανομικού κώδικα και των λοιπών αγορανομικών διατάξεων. Πλέον το νέο πλαίσιο θα επονομάζεται «κανόνες εμπορίας και διακίνησης» και όλες οι διατάξεις θα ενσωματώνονται σε 6 μόνο κεφάλαια έναντι των 29 κεφαλαίων και των 361 άρθρων που ισχύουν σήμερα.

Ως προς το πότε θα αντικατασταθεί ο υφιστάμενος αγορανομικός κώδικας από το νέο πλαίσιο, αποτελεί ένα άλλο ζήτημα, καθώς η εν λόγω παρέμβαση έχει εξαγγελθεί από τον περασμένο Ιούνιο και τέθηκε σε διαβούλευση στις 3/8/2011, η οποία επισήμως ολοκληρώθηκε στις 7 Σεπτεμβρίου.

Έκτοτε, μέχρι τις χθεσινές ανακοινώσεις, τίποτα απολύτως δεν έχει γίνει για την αντικατάστασή του. Σύμφωνα με το γ.γ. Εμπορίου, Στέφανο Κομνηνό, έχει συσταθεί νομοπαρασκευαστική επιτροπή, ωστόσο κείμενο νόμου δεν θα πρέπει να αναμένουμε πριν από το Πάσχα, οπότε στην καλύτερη των περιπτώσεων το όφελος για τον Έλληνα καταναλωτή δεν αναμένεται να επέλθει πριν από το καλοκαίρι του 2013.

Αξίζει, ωστόσο, να υπογραμμιστεί ότι ακόμα και αυτές οι μικρές παρεμβάσεις που σε ένα βαθμό θα βελτίωναν την καθημερινότητα των επιχειρήσεων και των πολιτών, αντιμετωπίζονται από το ΥΠΑΑΝ με τη δέουσα καθυστέρηση.

Μέθοδοι α λα... Μεξικό

Την ίδια περίοδο που το ΥΠΑΑΝ επεξεργάζεται την αλλαγή του αγορανομικού κώδικα εξετάζει και το ενδεχόμενο δημιουργίας ενός μηχανισμού συμπίεσης των τιμών μέσω της σάρωσης των αγορών. Χωρίς να μπορεί να διευκρινιστεί το πώς θα λειτουργεί αυτό το σύστημα, ο κ. Κομνηνός ανέφερε ότι κάτι ανάλογο έχει εφαρμοστεί στην Αυστραλία και στο Μεξικό με θετικά αποτελέσματα.

Τη μεθοδολογία για την εφαρμογή του εν λόγω συστήματος την κατέχει ο ΟΟΣΑ, ωστόσο τη διαθέτει μετ' αμοιβής. Αξίζει να σημειωθεί ότι η πολιτική ηγεσία του ΥΠΑΑΝ απευθύνθηκε στον ΟΟΣΑ για την αγορά της μεθοδολογίας, ωστόσο η τιμή των 600.000 ευρώ στην οποία τη διέθετε κρίθηκε ασύμφορη. Μάλιστα, για τη μείωση της τιμής ζητήθηκε και η παρέμβαση της Task Forse, η οποία ωστόσο πέτυχε έκπτωση της τάξης των μόλις 50.000 ευρώ, ήτοι τελική τιμή 550.000 ευρώ, τιμή που πάλι δεν κρίνεται συμφέρουσα με αποτέλεσμα το ΥΠΑΑΝ να προσανατολίζεται να δημιουργήσει ένα δικό του αντίστοιχο μηχανισμό.

Παράλληλα με τις ενέργειες για τον εκσυγχρονισμό της αγοράς και της... συμπίεσης των τιμών, το ΥΠΑΑΝ παρεμβαίνει και στα ζητήματα των πιστώσεων μεταξύ των επιχειρήσεων, καθώς λόγω της οικονομικής κρίσης καταγράφεται άρνηση πιστώσεων εκ μέρους μεγάλων επιχειρήσεων ή και καθυστέρηση στην αποπληρωμή υποχρεώσεων από μεγάλους λιανεμπόρους προς τους προμηθευτές. Πρόκειται για ένα εξαιρετικά κρίσιμο θέμα, το οποίο ανά πάσα στιγμή θα μπορούσε να δυναμιτίσει την αγορά, ωστόσο και σε αυτό τον τομέα οι δυνατότητες του ΥΠΑΑΝ είναι άκρως περιορισμένες.

Ερώτηση από τη Ν.Δ.

Στο μεταξύ, ερώτηση στον υπουργό Ανάπτυξης, Μ. Χρυσοχοΐδη, για τις ανατιμήσεις των καταναλωτικών προϊόντων κατέθεσε στη Βουλή ο τομεάρχης Εμπορίου της Ν.Δ., Γ. Βλάχος, ζητώντας του να δώσει εξηγήσεις «για τη σημερινή κατάσταση που τείνει να γίνει ανεξέλεγκτη».

«Οι Έλληνες καταναλωτές, διαρκώς διαπιστώνουν εκτίναξη των τιμών των καταναλωτικών αγαθών καθημερινής χρήσεως και σε συνδυασμό με τη μείωση των εισοδημάτων τους, δυσκολεύονται ακόμη περισσότερο για την προμήθεια των αναγκαίων», αναφέρει ο κ. Βλάχος.

«Την ίδια στιγμή -συμπληρώνει- η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Ανάπτυξης παρακολουθεί αμήχανα και άβουλα τα γεγονότα. Η εξαγγελία για κατάργηση αγορανομικών διατάξεων που "δήθεν" επιβαρύνουν τις τιμές, αποδεικνύει ότι δεν έχουν καταλάβει τίποτε. Αφήνουν τους καταναλωτές στο έλεος εκείνων που, εκμεταλλευόμενοι την έλλειψη πολιτικής βούλησης, κερδοσκοπούν σε βάρος των καταναλωτών αλλά και του υγιούς εμπορίου», καταλήγει ο κ. Βλάχος.

Θα πρέπει να σημειωθεί ότι το ζήτημα των τιμών βρέθηκε πολλές φορές στο επίκεντρο της διαμάχης του ΠΑΣΟΚ και της Ν.Δ. και αντίστροφα, καθώς ο ένας μέμφεται τον άλλον ότι δεν λαμβάνει ή δεν έλαβε τα απαραίτητα μέτρα για την προστασία των καταναλωτών.

Άσχετα πάντως με το ποιος είναι στην κυβέρνηση, όλοι οι υπουργοί Ανάπτυξης των τελευταίων ετών αντιμετώπισαν με επιπολαιότητα τα θέματα της αγοράς.

Σταμάτης Ζησίμου