Hellenic Business

Με την τροπή που λαμβάνει το πολυσήμαντο για την επιβίωση της χώρας (και όχι του χρέους, για το οποίο παντελώς αδόκιμα τα ΜΜΕ καθιέρωσαν τον όρο «βιωσιμότητα») PSI, μεσούσης της κρίσης αλλά και της κόντρας Βερολίνου - ΔΝΤ περί των επιτοκίων που θα λάβουν τα νέα ομόλογα στα χέρια των επενδυτών, η ελληνική «αντιπροσωπεία» μας στο σημερινό Eurogroup δοκιμάζει την ευρωπαϊκή «τσίχλα» (ή, με άλλα λόγια, το κόλλημα) των εταίρων μας, καθώς η Γερμανία ξεκαθάρισε για πολλοστή φορά ότι, χωρίς άμεσες και ρηξικέλευθες αλλαγές (βλ. μισθοί - συντάξεις, αποκρατικοποιήσεις, φορολόγηση κ.λπ.), δεν υπάρχει περίπτωση να συγκατατεθεί σε αύξηση του νέου πακέτου βοήθειας, πέραν των υπό όρους συμφωνηθέντων 130 δισ. ευρώ.

Ακόμη περισσότερο, δεν είναι λίγες οι γλώσσες σε Βερολίνο, Μόναχο και Βρυξέλλες, που μιλούν για κόντρα Γερμανίας - ΔΝΤ, στο ζήτημα των επιτοκίων των νέων ομολόγων που θα προκύψουν μετά την ολοκλήρωση του PSI, με την Ελλάδα στην μέση εν είδει πειραματόζωου. Αργά σήμερα το βράδυ, το hbnews.gr είχε την ευκαιρία να συνομιλήσει με δημοσιογραφικούς κύκλους σε Μόναχο και Βερολίνο, που κι αυτοί με την σειρά τους συνδέονται με τις Βρυξέλλες μέσω ανταποκρίσεων από συναδέλφους, ώστε πολύ καλά γνωρίζουν τόσο το κλίμα που επικρατεί στην βελγική πρωτεύουσα όσο και το γενικότερο ιστορικό της πορείας της χώρας μας τους τελευταίους 12 μήνες.

Μια πρώτη παρατήρηση που έχει την σημασία της, είναι ότι όλοι ανεξαιρέτως οι συνομιλητές μας έκαναν λόγο για ευθύνες όχι των Αγορών, αλλά των πολιτικών ηγεσιών των χωρών - μελών της ευρωζώνης. Και επικαλέστηκαν την πρόσφατη χαρακτηριστική δήλωση του εκπροσώπου των ομολογιούχων, Τσαρλς Νταλάρα, ότι «έχουμε βρει ένα modus vivendi με την ελληνική Κυβέρνηση, αλλά το πρόβλημα έγκειται στην ευρωζώνη και τους ανθρώπους του ΔΝΤ». Το ζήτημα είναι ότι κανείς μέχρι σήμερα δεν έχει καθορίσει τον μηχανισμό έκδοσης αυτών των νέων ομολόγων, προκειμένου να γίνει η ανταλλαγή (hair cut, κοινώς κούρεμα), παρατηρούν οι συνομιλητές μας. Και εξηγούν:

Το τρικ που δεν πέτυχε

Όταν έγινε η υποβάθμιση του Ευρωπαϊκού Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας (EFSF) από τον Standard & Poors (από ΑΑΑ σε ΑΑ+), το Ταμείο βγήκε τις επόμενες μέρες στην Αγορά με μεσοπρόθεσμα ομόλογα (όπως και η πρόσφατα υποβαθμισμένη Γαλλία) τα οποία διατέθηκαν με χαμηλότερο επιτόκιο και «απορροφήθηκαν», δίνοντας την ευκαιρία στους «Ευρωκράτες» να ζητοκραυγάσουν ότι, παρά την υποτίμηση, η ανταπόκριση υπήρξε ουσιώδης. Βεβαίως, αν και επισήμως δεν ειπώθηκε με ποια κεφάλαια αγοράστηκαν αυτά τα ομόλογα, δύσκολα θα μπορούσαν να πείσουν τα «κοράκια» (κερδοσκόπους, κατά τον ηπιότερο χαρακτηρισμό) των Αγορών ότι τα κεφάλαια που χρησιμοποιήθηκαν δεν ήταν τα 489 δισ. ευρώ που η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα έδωσε στις ευρωπαϊκές τράπεζες. Η εντολή ήταν σαφής: Σας δίνουμε τα χρήματα για να αγοράσετε τα «υποβαθμισμένα» ομόλογα!

Το τεχνητά ευνοϊκό κλίμα που δημιουργήθηκε δεν άντεξε για πολύ, καθώς οι Αγορές δεν πείστηκαν και δεν ακολούθησαν. Έτσι ανακόπηκε αυτή η απατηλή μέθοδος εντυπωσιασμού και ο κ. Νταλάρα επανήλθε στα του PSI, που κι αυτό με την σειρά του μπλοκάρεται περισσότερο από τις πολιτικές ηγεσίες παρά από τους ιδιώτες επενδυτές.

Ο φαντασιακός μπαμπούλας που λέγεται Οίκοι αξιολόγησης

Είναι γνωστό ότι τα ασφάλιστρα κινδύνου εκτοξεύονται με βάση τις κρίσεις και αποφάσεις των οίκων αξιολόγησης. Αυτοί οι τελευταίες διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο σε μια Οικονομία, όταν ο δανεισμός αυτής εξαρτάται από τις διεθνείς κεφαλαιαγορές. Στην περίπτωση της Ελλάδας, που το τελευταίο διάστημα εξαρτά τον δανεισμό της αποκλειστικά από το ΔΝΤ και την ΕΕ, οποιαδήποτε αρνητική βαθμολόγηση (υποβάθμιση) από τους εν λόγω αξιολογικούς οίκους καθίσταται άνευ σημασίας, αφού οι διεθνείς Αγορές γι’ αυτήν παραμένουν απαγορευτικές.

Το ψευδο-δίλημμα της πληρωμής μισθών και συντάξεων

Μεταξύ των διεθνών οίκων και των οικονομικών τους αναλυτών κυκλοφορεί ευρέως το σενάριο ότι, τελικά, τα 8 δισ. ευρώ του Δεκεμβρίου 2011 (που αρχικά ήταν να δοθούν τον περασμένο Ιούλιο και μεταφέρθηκαν στον Σεπτέμβριο) ουδέποτε πληρώθηκαν στην χώρα μας, καθώς οι δυσμενείς δανειοδοτικές ανά την Ευρώπη συνθήκες κατέστησαν ακόμη και στην κραταιά Γερμανία αδύνατο να εξοικονομήσει ένα τόσο μεγάλο ποσό. Οι συντάξεις και οι μισθοί, που τόσο αβασάνιστα η ελληνική Κυβέρνηση επικαλείτο, τελικώς πληρώθηκαν από τον κρατικό προϋπολογισμό. Μάλιστα, οι «κακές» γλώσσες διατείνονται ότι ο κ. Βενιζέλος είχε εκ των προτέρων επίγνωση αυτής της εξέλιξης και ότι απλώς χρησιμοποιούσε το επιχείρημα των συντάξεων και των μισθών εκβιαστικά!

Πιο συγκεκριμένα, ακούγεται ότι το ποσό αυτό των 8 δισ. ευρώ προστέθηκε στην δόση του Μαρτίου. Αξίζει να θυμηθούμε την «ανάλυση» του υπουργού Οικονομικών Ευάγγελου Βενιζέλου, αμέσως μετά την 26η Οκτωβρίου, όταν στις 21 Νοεμβρίου του 2011 μιλούσε για πρώτη δόση του νέου πακέτου στα 80 με 81 δισ. ευρώ, που τελικά έγιναν 89 με 90 δισ. ευρώ για τις ανάγκες ικανοποίησης των υποχρεώσεων της χώρας τον Μάρτιο του 2012. Ακόμη, στις 12 Δεκεμβρίου του 2011 ο κ. Βενιζέλος κάνει λόγο πάλι για 90 εκατ. ευρώ. Προφανώς ήταν αυτά τα 8 δισ. που προστέθηκαν αιφνιδίως(;) και «στρογγυλοποιήθηκε» το όλο ποσό…

Αξίζει επίσης να σημειωθεί ότι το Μεσοπρόθεσμο του Ιουλίου έπρεπε να το αποδεχθούμε, ώστε να πάρουμε την 6η δόση των 8 δισ. ευρώ για να πληρωθούν οι μισθοί και οι συντάξεις του Αυγούστου. Τον Σεπτέμβριο ο ελληνικός λαός έπρεπε να επωμιστεί νέα μέτρα, για τον ίδιο ακριβώς λόγο. Τον Οκτώβριο τα ίδια. Τον Δεκέμβριο το αυτό. Μάλιστα η επιστολή του Αντώνη Σαμαρά, τον περασμένο Δεκέμβριος, προς τους δανειστές μας αυτό τον σκοπό είχε: να εισπράξουμε την -θρυλική πια- 6η δόση. Τελικώς ουδέποτε αντιμετωπίσαμε πρόβλημα με τους μισθούς και τις συντάξεις, αν και αυτά τα 8 δισ. ποτέ δεν τα εισπράξαμε! Και να σκεφτεί κανείς ότι τον Δεκέμβριο οι εκταμιεύσεις του Δημοσίου ήταν πιο αυξημένες λόγω του 13ου μισθού (δώρου).

Επομένως το συμπέρασμα είναι ένα: Από τον περσινό Ιούνιο - Ιούλιο μέχρι τον ερχόμενο Φλεβάρη - Μάρτη, χωρίς την παραμικρή δόση από τους εταίρους και το ΔΝΤ, οι μισθοί και οι συντάξεις πληρώνονται και θα πληρωθούν κανονικά, παρά τα όποια εκβιαστικά και τρομοκρατικά κυβερνητικά διλήμματα! Υπ’ αυτό το πρίσμα, φαίνεται ότι δικαιώνεται η άποψη όσων διατείνονται ότι και από τις δόσεις του πρώτου Μνημονίου ούτε εκείνο το υπολογιζόμενο σε περίπου 15% πήγε ποτέ σε μισθούς και συντάξεις, αλλά σαφώς σε τοκοχρεολύσια.

Η συμβατότητα της ελληνικής Οικονομίας προς το ευρώ

Σε περίπτωση που η Ελλάδα αποσύρει την συμμετοχή της στις διαβουλεύσεις για το PSI και δεν αποδεχθεί νέα χρηματοδότηση, όλοι καλά ξέρουμε ότι θα οδηγεί σε χρεοκοπία. Ανάλογο σοκ όμως θα υποστούν και οι εταίροι μας της Ευρώπης. Μέρκελ και Σαρκοζί πειραματίζονται σε βάρος του ελληνικού λαού, με τις «ευλογίες» των ελληνικών Κυβερνήσεων, προσπαθώντας να κερδίσουν χρόνο, ο οποίος για εμάς τους ίδιους αποδεικνύεται εντελώς άχρηστος, αφού ούτε το χρέος μας μπορούμε να μειώσουμε ούτε τα κατ’ έτος ελλείμματα. Το μόνο που επιτυγχάνεται με αυτήν την μέθοδο του επαναλαμβανόμενου δανεισμού είναι η μεν χώρα να ολισθαίνει βαθύτερα στο τέλμα της κρίσης και της υπερχρέωσης, ο δε λαός της να υποθηκεύει ες αεί το μέλλον των επερχομένων γενεών.

Αν κάποιος διερωτηθεί πού πηγαίνουν τα χρήματα που δανειζόμαστε, η απάντηση είναι άκρως αποθαρρυντική: ένα ποσοστό (περίπου 15%, που κι αυτό παραμένει αναπόδεικτο) των χρημάτων των δόσεων του πρώτου Μνημονίου πήγαιναν προς κάλυψη των πρωτογενών ελλειμμάτων, αλλά από εδώ και στο εξής, σύμφωνα με την ξεκάθαρη προειδοποίηση της Γερμανίας (ότι σε αντίθετη περίπτωση δεν θα επαναχρηματοδοτηθεί η χώρα μας), όλα τα ποσά των εκάστοτε δόσεων θα προορίζονται για την αποπληρωμή του εξωτερικού μας χρέους. Συνεπώς, η Ελλάδα δεν πρόκειται να επιβιώσει ως Οικονομία, εφόσον όλο το δανεικό κεφάλαιο κατευθύνεται προς (μερική) ικανοποίηση των τοκοχρεολυσίων που την βαραίνουν.

Κύκλοι των Βρυξελλών αναλύουν το πρόβλημα από μια άλλη, παρεμφερή, διάσταση: Η επιδείνωση της κρίσης χρέους στην Ελλάδα, σε συνδυασμό με την κρίση δανεισμού στην ευρωζώνη, κατέστησε την ελληνική Οικονομία ασύμβατη με το ευρώ. Από την στιγμή που η χώρα παραμένει ενταγμένη στην ευρωζώνη, σε μια ζώνη δηλαδή που χρησιμοποιεί το νόμισμά της ως σταθεροποιητικό για την Οικονομία μέσο, είναι αδύνατον να μην ελέγχεται και να μην εξαρτάται από τις Αγορές κίνησης κεφαλαίων και τις πολυεθνικές.

Εφόσον η Ελλάδα ως παραγωγός χώρα δεν είναι σημαντική, είναι αδύνατον να λειτουργήσει η Οικονομία της χωρίς να παράγει χρέος. Αυτό είναι ένα γενικότερο χαρακτηριστικό των ελλειμματικών Οικονομιών με μεγάλο εξωτερικό χρέος. Ακόμη κι αν το χρέος αυτό με κάποιον τρόπο εξισορροπηθεί, είναι βέβαιο πως, αν όχι σε τρία, τουλάχιστον σε πέντε έτη θα δημιουργηθεί πάλι. Και οι θυσίες του ελληνικού λαού απλώς θα έχουν αποδειχθεί μάταιες…

Πάνος Γιαννάκαινας