Hellenic Business

Γράμμα στο Ιράν φέρεται ότι έστειλαν οι ΗΠΑ την προηγούμενη εβδομάδα, μέσω πολλαπλών μεσαζόντων, προειδοποιώντας την Τεχεράνη ότι κάθε προσπάθεια να κλείσει τα στενά του Ορμούζ συνιστά κόκκινη γραμμή για την Ουάσιγκτον.

Την ίδια εβδομάδα ένας χημικός, που συνδέεται με το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν, δολοφονήθηκε στην Τεχεράνη. Στην Άγκυρα, ο πρόεδρος του ιρανικού Κοινοβουλίου, Αλί Λαριχανί, συναντήθηκε με Τούρκους αξιωματούχους , που του έδωσαν συμβουλές για ευελιξία στις διαπραγματεύσεις σχετικά με το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν.

Αυτή την εβδομάδα, μία άσκηση ρουτίνας της αμερικανικής πολεμικής αεροπορίας λαμβάνει χώρα στη Μέση Ανατολή, με δυναμικότητα 3 μεταγωγικών σχηματισμών να είναι στο σταθμό των ΗΠΑ. Ο Πέμπτος Στόλος βρίσκεται στην περιοχή των επιχειρήσεων και ένας τέταρτος μεταγωγικός σχηματισμός, που βρίσκεται στην Ιαπωνία, θα διέλθει από την περιοχή. Την επόμενη εβδομάδα, ο Στρατηγός Μάικλ Ντέπσεϊ, επικεφαλής των ενόπλων δυνάμεων, θα ταξιδέψει στο Ισραήλ, ώστε να συναντήσει ανώτατους Ισραηλινούς αξιωματούχους. Και το Ιράν σχεδιάζει άλλη μία παρτίδα παιγνίων πολέμου στον περσικό Κόλπο τον Φεβρουάριο, όπου θα επικεντρώσει στις αντισυμβατικές τακτικές των Φρουρών της Επανάστασης της Ισλαμικής Δημοκρατίας, προκειμένου να κλείσουν τα στενά της Ορμούζ.

Ενώ η ένταση κλιμακώνεται στον περσικό Κόλπο, η χρηματοοικονομική κρίση στην Ευρώπη συνεχίζεται, με την υποβάθμιση της πιστοληπτικής ικανότητας της Γαλλίας. Στο εν διάμεσο, η Κίνα συνεχίζει να μάχεται για να διατηρήσει το ύψος των εξαγωγών της, καθώς είναι αντιμέτωπη με την οικονομική εξασθένιση των κυριότερων πελατών της, ενώ ο πληθωρισμός συνεχίζει να αυξάνει το κόστος των κινέζικων εξαγωγικών προϊόντων.

Ριζικές αλλαγές για το πώς η Ευρώπη και η Κίνα λειτουργούν και οι μακροπρόθεσμες συνέπειες τους, αντιπροσωπεύουν την κύρια συστημική αλλαγή της διεθνής σκηνής. Στο πιο πρόσφατο μέλλον, ωστόσο, η δυναμική των σχέσεων ΗΠΑ - Ιράν έχει τις πιο σοβαρές εν δυνάμει συνέπειες για τον κόσμο.

Η αυξανόμενη ένταση στην περιοχή είναι αναμενόμενη. Σημειώνεται πως η εισβολή των ΗΠΑ στο Ιράκ και η μεταγενέστερη απόφαση αποχώρησης, δημιούργησε ένα τεράστιο κενό στο Ιράκ, που το Ιράν το χρειαζόταν και ήταν ικανό να το καλύψει. Το Ιράν και το Ιράκ πολέμησαν σε έναν βάρβαρο πόλεμο τη δεκαετία του 1980, που προκάλεσε τον θάνατο 1 εκατομμυρίου Ιρανών, και το θεμελιώδη εθνικό συμφέρον του Ιράν είναι να διαβεβαιώσει ότι κανένα ιρακινό καθεστώς δεν θα είναι ικανό να αποτελέσει απειλεί για την εθνική ασφάλεια του Ιράν. Η εισβολή των ΗΠΑ και η αποχώρηση από το Ιράκ, έδωσε στο Ιράν την ευκαιρία να ασφαλίσει τα δυτικά του σύνορα, μία και καλή.

Εάν το Ιράν επιδιώξει να έχει μία κυρίαρχη επιρροή στο Ιράκ αρκετά πράγματα θα ακολουθήσουν. Σημαντικότερο, το status της αραβικής Χερσονήσου θα είναι αντικείμενο αλλαγής. Στα χαρτιά, το Ιράν έχει την πιο ουσιαστική στρατιωτική δύναμη από οποιοδήποτε άλλο έθνος στον περσικό κόλπο. Με την απουσία των εξωτερικών παιχτών, η δύναμη στα χαρτιά δεν είναι αμελητέα.

Αλλά η απευθείας στρατιωτική δύναμη του Ιράν είναι περισσότερο μειονέκτημα παρά η κύρια μηχανή της ιρανικής ισχύς. Είναι η δύναμη των συγκαλυμμένων δυνατοτήτων της Τεχεράνης και η επιρροή της, που κάνουν το Ιράν σημαντικό. Η ικανότητα συγκαλυμμένης νοημοσύνης του Ιράν είναι αρκετά καλή. Έχει ξοδέψει δεκαετίες για να οικοδομήσει πολιτικούς συμμάχους, μέσω μίας ευρύτερης γκάμας μέσων, και όχι πάντα με άνομες μεθόδους.

Η αποχώρηση των αμερικανικών δυνάμεων έχει ένα βαθύ ψυχολογικό αντίκτυπο στις πολιτικές ελίτ του περσικού κόλπου. Από την εποχή της εξασθένισης της βρετανικής ισχύς, μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, οι ΗΠΑ έχουν γίνει η εγγυήτρια δύναμη των ελίτ του περσικού κόλπου, καθώς και (εγγυήτρια) της ροής του πετρελαίου από την περιοχή. Η βάση αυτής της εγγύησης είναι η στρατιωτική ισχύ, όπως φάνηκε και με την αντίδραση τους στην εισβολή του Ιράκ στο Κουβέιτ το 1990. Οι ΗΠΑ συνεχίζουν να διατηρούν σημαντική στρατιωτική δύναμη στον περσικό κόλπο, και οι ναυτικές και οι αεροπορικές της δυνάμεις θα μπορούσαν να ανταποκριθούν σε οποιαδήποτε προσπάθεια πρόκλησης από το Ιράν.

Ωστόσο, αυτός δεν είναι ο τρόπος που κινείται το Ιράν. Παρά τη ρητορική τους, είναι επιφυλακτικοί στις πολιτικές τους. Αυτό δεν σημαίνει ότι είναι παθητικοί. Απλά σημαίνει ότι αποφεύγουν τις κινήσεις υψηλού ρίσκου. Θα στηριχτούν πάνω στις συγκαλυμμένες ικανότητες τους και τις σχέσεις τους. Αυτές οι σχέσεις βρίσκουν τώρα διέξοδο σε ένα νέο περιβάλλον, όπου πολλοί λογικοί Άραβες ηγέτες βλέπουν μία αλλαγή στην εξισορρόπηση ισχύος, με τις ΗΠΑ διαρκώς να αποδυναμώνονται και να είναι λιγότερο προβλέψιμες στην περιοχή, και το Ιράν να ισχυροποιείται. Αυτή προσφέρει πρόσφορο έδαφος για τους συμμάχους του Ιράν, ώστε να πιέσουν τα περιφερειακά καθεστώτα να συνεργαστούν με το Ιράν.