Hellenic Business

Στην υπόθεση της Μονής Βατοπεδίου και των οικονομικά επιλήψιμων συναλλαγών του με το Δημόσιο, με καθοριστική ευθύνη κορυφαίων πολιτικών παραγόντων, εντύπωση προκάλεσε η παρέμβαση της ρωσικής κυβέρνησης υπέρ του ηγουμένου Εφραίμ, μετά και την προφυλάκισή του. Για να ερμηνευτεί η στάση αυτή της Ρωσίας, πρέπει να γίνει αντιληπτός ο ρόλος της αθωνικής πολιτείας ως θέρετρο υπόγειων πολιτικών δραστηριοτήτων.

Όπως αναφέρει το περιοδικό «Επίκαιρα», πέραν του θρησκευτικού χαρακτήρα του Αγίου Όρους, η απομόνωση της περιοχής, σε συνδυασμό με την κυριολεκτική ανυπαρξία κρατικού μηχανισμού, και η συμβίωση ενός ιδιαίτερου πληθυσμού λίγων χιλιάδων μοναχών, επιτρέπει την ανάπτυξη ορισμένων κρίσιμων ή «ευαίσθητων» πολιτικών δραστηριοτήτων. Για τους πολιτικούς, το Άγιο Όρος είναι κάτι σαν «πολιτική Ελβετία», όπου μπορούν να αναπτυχθούν θεμιτές και αθέμιτες δραστηριότητες με εγγυημένη την παντελή απουσία δημοσιότητας. Τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της συγκεκριμένης περιοχής μπορούν να χρησιμοποιηθούν για παράδειγμα να για την αθόρυβη παραμονή πολιτικών φυγάδων ή τις διακριτές επισκέψεις πολιτικών ηγετών σε κρίσιμες συναντήσεις.

Η συνάφεια αυτή με την πολιτική ηγεσία διαπλέκει την ηγεσία ορισμένων τουλάχιστον μονών με τεράστια πολιτικά και οικονομικά συμφέροντα, μεταλλάσσοντας το χαρακτήρα κάποιων μοναχικών ηγεσιών. Αυτό έχει ως συνέπεια την όξυνση ενός αγώνα εξουσίας μεταξύ ορισμένων ισχυρών μονών, οι ηγούμενοι των οποίων αναζητούν ισχυρούς πολιτικούς και οικονομικούς συμμάχους , Έλληνες και ξένους.

Παράλληλα, όσο αυξάνεται η πολιτική σημασία του Αγίου Όρους μεγάλη κράτη επιδιώκουν να στρατολογήσουν στις μυστικές υπηρεσίες τους μοναχούς ή τουλάχιστον να εξασφαλίσουν τη συνεργασία κάποιων ούτως ώστε να προωθούν τους στόχους τους και να έχουν πληροφόρηση για τα τεκταινόμενα στον Άθω σε ζητήματα πολιτικού ενδιαφέροντος.

Στο πλαίσιο της δράσης αυτής που αναπτύσσεται σε ορισμένες μονές του Αγίου Όρους, η άνοδος στην εξουσία το 2004 του Κώστα Καραμανλή και το ενεργειακό άνοιγμα προς τη Ρωσία, έχουν ως αποτέλεσμα την εδραίωση της ρωσικής επιρροής στη μονή της χώρας. Το Σεπτέμβριο του 2005, ο Βλαντίμιρ Πούτιν επισκέπτεται πανηγυρικά το Άγιο Όρος και τη μονή του Αγίου Παντελεήμονα.

Στο σημείο εκείνο, αναδύεται και παρεμβαίνει στο παιχνίδι αυτό ο Εφραίμ. Διευκολυνόμενος από τις οικονομικές συναλλαγές του με το Δημόσιο και τις στενότατες επαφές με τους πιο έμπιστους και άμεσους συνεργάτες του Κώστα Καραμανλή, ο ηγούμενος αυτοπροβάλλεται στους Ρώσους ως ο φορέας μιας πολιτικής στο Άγιο Όρος που ήταν συμβατή με τα συμφέροντά του.

Όπως ομολογείται τις ημέρες αυτές από επαΐοντες των εσωτερικών συσχετισμών στο Άγιο Όρος, οι οποίοι ανήκουν στο «αντιεφραιμικό» στρατόπεδο, ο ηγούμενος του Βατοπεδίου είχε κατορθώσει να συσπειρώσει τις δώδεκα μονές, έχοντας απέναντι του μόνο οκτώ. Με δεδομένη μάλιστα της όξυνσης της κρίσης που θα μείωνε ακόμη περισσότερο τις οικονομικές ροές πόρων προς τις μονές του Άγιου Όρους, η προοπτική ήταν η επιρροή του Εφραίμ να επεκτεινόταν και σε κάποιες άλλες από τις μονές, οι οποίες βρισκόντουσαν εκτός του έλεγχου του.

Με την εκλογή και την ανάληψη της πρωθυπουργίας από τον Γ. Παπανδρέου, ο Εφραίμ βρίσκεται εντελώς «ξεκρέμαστος» πολιτικά στο εσωτερικό της χώρας. Παρά τις στενότερες σχέσεις που αναζητεί με τη Ρωσία, η καρατόμηση του είναι σε εξέλιξη.

Μετά την επιστροφή του από τη Ρωσία, ο Εφραίμ οδηγείται στον Κορυδαλλό για ποινικά εγκλήματα. Ανεξάρτητα από το ποινικό σκέλος της υπόθεσης, σε πολιτικό επίπεδο η ουσία είναι ότι το δίκτυο Εφραίμ ξηλώνεται από το Άγιο Όρος.