Hellenic Business

του Ηρακλή Ρούπα

Εν μέσω κρίσης και εν αναμονή των όποιων αποφάσεων για το PSI, ασφαλώς δεν είναι δύσκολο να γίνει κατανοητός ο λόγος για τον οποίο ελάχιστοι ασχολούνται με το Χρηματιστήριο -όχι ως προς την πορεία των μετοχών, αλλά ως θεσμός που θα έπρεπε να συμβάλλει αποφασιστικά στην ανάπτυξη του τόπου. Το σύνδρομο, όπως τείνει να εξελιχθεί, της αποχώρησης εταιρειών από το ΧΑ (delisting) ασφαλώς δεν σηματοδοτεί υγιή αντιμετώπιση και αποδοχή από τους επιχειρηματίες της μελλοντικής προοπτικής του.

Άλλωστε τα τελευταία χρόνια, παρά τις όποιες φιλότιμες προσπάθειες του προηγούμενου προέδρου, κ. Καπράλου, κανείς δεν παρείχε την αναγκαία στήριξη προκειμένου να δοθούν ουσιαστικά κίνητρα εξωστρέφειας και συμμετοχής του ΧΑ στα ευρύτερα ευρωπαϊκά χρηματιστηριακά δρώμενα. Πέραν της εκλογής του προέδρου στον ευρωπαϊκό φορέα των χρηματιστηρίων, η γενικότερη πορεία του (όπως αυτή έπρεπε να γίνει αντιληπτή τόσο από την προηγούμενη Κυβέρνηση, όσο και από τους βασικούς μετόχους της ΕΧΑΕ) ήταν μάλλον αρνητική.

Την εποχή των «παχιών αγελάδων», όταν υπήρχε δυνατότητα το ΧΑ να εξαγοράσει ή να επιτύχει συνεργασίες με ξένα χρηματιστήρια, απέτυχε να συμμετάσχει ανταγωνιστικά στην διαδικασία αυτή. Εκ των υστέρων, οι αρμόδιοι χρησιμοποιούσαν την  δικαιολογία των υψηλών αποτιμήσεων ως αιτία της απώλειας των όποιων συνεργασιών. Εκ των υστέρων, πάλι, θα μπορούσε εύστοχα να επισημάνει ο απλός αναλυτής πως, έστω και σε υψηλές αποτιμήσεις, η ισχυροποίηση του ΧΑ θα ήταν προτιμότερη από τις σπατάλες των διαφόρων φορέων και τις εξαλλοσύνες ατόμων, φορέων και οργανισμών που οδήγησαν την χώρα στην σημερινή «κατάντια»

Άλλωστε η συμμετοχή σε διεθνές χρηματιστήριο θα παρείχε «άμυνες» εσόδων στην ΕΧΑΕ την δύσκολη συγκυρία που διανύεται. Η λαϊκίστικη αυτή απεικόνιση της  κατάστασης δεν επιδιώκει τίποτα περισσότερο από το να επισημάνει πως, παρά τα λεγόμενα περί "golden boys" και άλλα τινά, η επένδυση στα χρηματιστήρια αποτελεί σε όλες τις αναπτυγμένες χώρες μία από τις κατεξοχήν λαϊκές πτυχές της επενδυτικής διαδικασίας.

Δεν αρκεί  βέβαια η παραπάνω γενική επισήμανση για να χαρακτηρίσει την τραγικότητα της κατάστασης. Ίσως το γενικότερο κανονιστικό και νομοθετικό πλαίσιο δίνει την δυνατότητα στους κυρίως μετόχους εταιρειών με διάφορα χρηματιστηριακά «τερτίπια» να οδηγήσουν τις εταιρείες τους εκτός ταμπλό. Σε κάθε περίπτωση δε η τάση αποχώρησης εταιρειών από το ΧΑ δείχνει να αποκτά διαστάσεις. Ειδικά σε εταιρείες χαμηλής κεφαλαιοποίησης. Φαίνεται ότι οι χαμηλές αποτιμήσεις δίνουν την δυνατότητα στους «εισηγμένους» να αγοράζουν φθηνότερα από όσο αξίζουν τις εταιρείες τους. Αν δε ελέγξουμε ιστορικά την χρηματιστηριακή  συμπεριφορά των εταιρειών που προχωρούν σε delisting, είναι σίγουρο ότι οι περισσότερες από αυτές «έπαιξαν» σημαίνοντα «ρόλο» κατά το 1999.

Η κριτική δεν έχει νόημα, αν δεν συνοδεύεται από προτάσεις. Άλλωστε το ΧΑ, με βάση την σημερινή εικόνα της Οικονομίας, δεν θα πρέπει να είχε περισσότερες από 200 εταιρείες. Είναι αναγκαίο όμως να αποκτήσει ρόλο, στρατηγική και να αναζητήσει επιτέλους αναπτυξιακή  κατεύθυνση. Κυρίως δε εξωστρέφεια. Δεν έχει νόημα να δημιουργούνται προϊόντα, όπως ΕTFs συναλλάγματος, ή νέες αγορές, όπως η ENA, και μετά να καταργούνται γιατί οι δημιουργοί τους δεν επεσήμαναν το αυτονόητο. Ότι δηλαδή το ρηχό χρηματιστήριο έχει ανάγκη από συνεργασίες και διευρυμένο ουσιαστικό ρόλο, και όχι δημιουργία προϊόντων επικοινωνιακής χροιάς. Όταν για παράδειγμα δεν μπορεί να πεισθεί έστω και μία ναυτιλιακή να εισαχθεί, αυτό σηματοδοτεί δύο πιθανότητες: Είτε ότι η διοίκηση του ΧΑ αγνοεί τους τρόπους προσέγγισης είτε ότι το προϊόν δεν είναι ελκυστικό. Σε κάθε περίπτωση, η ΕΧΑΕ πρέπει κάποια στιγμή να αντιληφθεί πως η κρίση δεν αποτελεί άλλοθι αδράνειας. Δημιουργεί ευκαιρίες αναζητήσεων...

Είναι καιρός δε η Κυβέρνηση να δώσει το απαιτούμενο έναυσμα για την χάραξη της μετά την κρίση πορείας του, όχι μέσω επιβολής του φόρου υπεραξίας στην παρούσα φάση, αλλά ενεργοποιώντας σταδιακά μηχανισμούς επιμόρφωσης στα σχολεία και τα πανεπιστήμια για την ανάδειξη της επόμενης γενιάς επενδυτών. Πρέπει επί τέλους οι πολιτικοί να σταματήσουν να αποφεύγουν να αντιμετωπίσουν τα προβλήματα ενός θεσμού, είτε επειδή φοβούνται την προγενέστερη κακή εικόνα είτε επειδή δεν γνωρίζουν. Σε κάθε περίπτωση το μόνο που θα επισημάνω με τις ευχές μου για Καλή Χρονιά, είναι πως, όταν δεν αλλάζουν οι αντιλήψεις… αλλάζουν τα πρόσωπα!