Hellenic Business

του Ηλία Καραβόλια

Mπορεί  μετά την κρίση χρέους στην Ευρωζώνη, η πιστοληπτική υποβάθμιση των ΗΠΑ να πυροδότησε αστάθεια στις αγορές, αλλά φαίνεται ότι εδώ και καιρό ένα άλλο μείζονος σημασίας γεγονός έχει σκοπίμως αποσιωπηθεί, το οποίο έλαβε χώρα στην Κίνα, στα μέσα Αυγούστου, και συνεχίζει να συζητείται σε μέσα ενημέρωσης εκεί, ενώ σχεδόν 'εξαφανίστηκε' σε ΗΠΑ και Ευρώπη. Το πρακτορείο 'Νέα Κίνα' μετέδωσε στις 08/08/2011 ότι στο μέλλον θα πρέπει να υπάρξει μια «διεθνής εποπτεία» στο θέμα της κυκλοφορίας των αμερικανικών δολαρίων παγκοσμίως. Το επίσημο και πολύ αξιόπιστo κινεζικό πρακτορείο μετέδωσε επίσης ότι θα πρέπει να αναζητηθεί στο μέλλον ένα «νέο, σταθερό, αποθεματικό νόμισμα».

Με την Κίνα λοιπόν να επαναφέρει στο τραπέζι το θέμα της αντικατάστασης του δολαρίου ως παγκόσμιου αποθεματικού νομίσματος, τρίζει τα δόντια στις ΗΠΑ, υπενθυμίζοντας ότι κατέχει τα μεγαλύτερα αποθέματα δολαρίων παγκοσμίως, και άρα «έχει κάθε δικαίωμα» να προασπίσει τα συμφέροντα της και να υποδεκνύει στο πως η Αμερική χειρίζεται το δολάριο για να ξεπληρώσει τα χρέη της.

Μπορεί τα επιθυμητά σχέδια των Κινέζων για ένα νέο παγκόσμιο νόμισμα να είναι ευσεβείς πόθοι -εννοείται ότι οι ΗΠΑ ποτέ δεν θα το δεχτούν αυτό, διότι τυπώνουν δολάρια ως την  «λιγότερη κακή» επιλογή, προκείμενου να σώσουν τράπεζες και Οικονομία από τη χρεοκοπία), αλλά ιδιαίτερη αξία έχει το πότε ανακοινώθηκε αυτή η άποψη. Μία εβδομάδα πριν, στο Reuters, ξαναδημοσιεύτηκε σε βελτιωμένη και με νέα στοιχεία μια έκθεση του ΟΗΕ για το παγκόσμιο νομισματικό σύστημα (http://www.reuters.com/article/2010/06/29/us-dollar-reserves-un-idUSTRE65S40620100629), στην οποία αναφέρεται ότι το δολάριο δεν μπορεί πλέον να παίξει το ρόλο του παγκόσμιου αποθεματικού νομίσματος!

Η έκθεση λοιπόν καταλήγει στο συμπέρασμα ότι το δολλάριο είναι πλέον «ακατάλληλο» μέσο για αποθήκευση πλούτου, και προτείνει ως αντικαταστάτη τα SDRs (Special Drawing Rights), τα περίφημα ειδικά τραβηκτικά δικαιώματα (σ.σ.: Για όσους δεν γνωρίζουν, είναι μονάδα μέτρησης χρήματος εντός του ΔΝΤ, σχεδόν σε λογιστική κυκλοφορία ως αποθεματικής μέτρησης 'αξίας' στα αρχεία του ΔΝΤ. Όταν δημιουργήθηκαν τα SDRs το 1969, το 1 SDR ισοδυναμούσε με 0,888671 γραμμάρια χρυσού, που ήταν και η αντίστοιχη ισοτιμία του 1 δολαρίου τότε. Όταν το δολάριο αποσυνδέθηκε από τον χρυσό, άλλαξε και η ισοτιμία του SDR. Σήμερα, η ισοτιμία του καθορίζεται με βάση κυρίως την αξία των 4 «μεγάλων» νομισμάτων: του δολαρίου, του ευρώ, της λίρας και του γιεν).

Η λογική απορία είναι ότι, από τη στιγμή βέβαια που τα SDRs δεν κυκλοφορούν καν, και είναι πολύ δύσκολο να γίνουν αποθεματικό νόμισμα, γιατί ο ΟΗΕ τα προτείνει  ως αντικαταστάτη του δολαρίου και γιατί η Κίνα ξανατονίζει την ανάγκη για νέο παγκόσμιο νόμισμα, χωρίς να προτείνει τα SDRs, όπως έκανε παλαιότερα (2009) μαζί με την Ρωσία, στο πλαίσιο της συμμαχίας των BRIC;

Σε χθεσινό άρθρο - παρέμβαση στους Financial Times, με τίτλο ''Coming soon: when the renminbi rules the world'', ένας σοβαρός αναλυτής τού Peterson Institute, o A. Subramanian, καταρρίπτει πολλές ενστάσεις για το εάν το γουάν έχει πολύ δρόμο ακόμα για να καθιερωθεί παγκοσμίως. Αντικρούει π.χ. το επιχείρημα ότι η Κίνα το κρατά χαμηλά, ώστε να είναι φτηνή η εργασία εκεί και φτηνές (άρα και πιο ανταγωνιστικές) οι εξαγωγές της, και παραθέτει μια νέα διάσταση στις συναλλαγές του γουάν διεθνώς: συντάσσεται -χωρίς να το αναφέρει- με τις ανακοινώσεις του κινεζικού πρακτορείου τον Αύγουστο και αποκαλύπτει το πώς κρατικά στελέχη του Πεκίνου προσπαθούν εδώ και δυο μήνες να εγκαταστήσουν, με άδεια της βρετταννικής κυβέρνησης, στο Λονδίνο ένα off-shore trading centre με βάση το γουαν, με κοινή πλατφόρμα συναλλαγών σε Σανγκάη και Χονγκ Κονγκ.

Από το 2009, η Κίνα ζητά ως «ενδιάμεση λύση» τα SDR, και μάλιστα ζητά να μεταβληθεί και η σύνθεσή τους, με προτάσεις να συμπεριληφθεί στον υπολογισμό τής ισοτιμίας τους και ο χρυσός (παίρνοντας θέση φυσικά απο τότε με διαθέσιμα στο ιστορικό του come-back στην παγκόσμια νομισματική σκηνή ). Δεν είναι τυχαίο ότι οι πρώτες μεγάλες αγορές  στα τέλη του 2009, ήταν σχεδόν συντονισμένες  απο τις Κεντρικές Τράπεζες Κίνας και Ρωσίας. Στοιχεία που ήλθαν πέρυσι στο φώς απο το Bloomberg Newswire έλεγαν ότι το  ΔΝΤ ήταν αυτό που πωλούσε χρυσό τότε ! Αξίζει να αναφέρουμε ότι πλέον και  ο πρόεδρος της Παγκόσμιας Τράπεζας δήλωσε  αρχές του 2011 επίσημα ότι θα πρέπει να συμπεριληφθεί και ο χρυσός στον υπολογισμό του SDR.

Για κάποιους, παγκόσμιο νόμισμα σημαίνει παγκόσμια διακυβέρνηση -κάτι που έχει δώσει τροφή για άφθονα «σενάρια συνωμοσίας», ωστόσο η θέση μας είναι πως τυχόν ενεργοποίηση ενός τέτοιου "κοινού σύνθετου χρήματος" δεν θα οδηγήσει σε «μία παγκόσμια συνωμοτική διακυβέρνηση», αλλά σε όξυνση των αντιθέσεων ανάμεσα στα εθνικά τραπεζικά - χρηματιστηριακά συμφέροντα, καθώς όλοι θα θέλουν να αλλάζουν τη σύνθεσή του ανάλογα με τις επενδυτικές τους θέσεις και τις πιστώσεις που θα ελέγχουν στο διεθνές εμπόριο.

Ας επιστρέψουμε στην πραγματικότητα. Αυτό που ίσως μελλοντικά να ενδιέφερε την Κίνα είναι να αντικαταστήσει το δολάριο ως παγκόσμιο αποθεματικό νόμισμα, μιας και το δολάριο πληθωρίζεται, δηλαδή υποτιμάται και χάνει την αξία του, άρα είναι πλέον ακατάλληλο μέσο για αποθήκευση πλούτου. Άν αυτό σημαίνει ζημίες για τα υφιστάμενα ομόλογα στην κατοχή τους, Κίνα και λοιποί μεγάλοι πιστωτές των ΗΠΑ, ξέρουν καλύτερα απο τον καθένα τίς συχνότητες των πωλήσεων και τις μετακυλίσεις ζημίας που μπορούν να κάνουν, αναγκάζοντας διεθνώς τις αγορές να... παρακολουθούν απλώς μια ελεγχόμενη διόλισθηση του δολλαρίου( διότι πολύς λόγος γινεται για το τί θα γίνει απο μια ξαφνική αποχώρηση των Κινεζικών τραπεζών, απο τα ομόλογα ΗΠΑ, και ξεχνάμε οτι δεν αποχωρίζεται κανείς τόσο εύκολα αυτό που θα του γράψει μεγάλη  ζημιά αν αυτός ο ίδιος το αποχωριστεί βίαια!).

Όλα αυτά την ώρα που το ευρώ δημιουργεί πλέον ανοιχτά τρομερές ανισορροπίες στις υπερχρεωμένες κοινωνίες της Ευρώπης και μειώνει έμμεσα την αξία του ατομικού εισοδήματος των πολιτών της, σε όφελος των ισχυρών βιομηχανικών εξαγωγικών συμφερόντων. Σήμερα δε, που εμείς εδώ στην Ελλάδα φοβόμαστε το φάντασμα της χρεοκοπίας και την δραχμή, απλά γιατί δεν κάναμε αυτά που έπρεπε, ο έμπειρος αναλυτής Martin Wolf  δηλώσε στους Financial Times, "...An Italian policymaker told me it would be better to leave the euro than endure 30 years of pain...". Και  όσοι νομίζουν ότι η Ελλάδα είναι το μεγάλο ευρωπαϊκό -και διεθνές- για πολλούς πρόβλημα, ας κάνουν μόνοι τους την μετάφραση...