Hellenic Business

του Ηλία Καραβόλια

Καθώς ο B' Παγκόσμιος Πόλεμος πλησίαζε στο τέλος του, οι HΠA παρήγαγαν το μισό της παγκόσμιας ποσότητας άνθρακα, τα 2/3 της παγκόσμιας ποσότητας πετρελαίου και πάνω απ’ το μισό της παγκόσμιας ποσότητας ηλεκτρισμού. Οι διεθνείς εταιρείες τους ήταν σε θέση να παράγουν και να πουλήσουν σε όλον τον κόσμο σχεδόν τα πάντα. Από προιόντα βαριάς βιομηχανίας (πλοία, αεροπλάνα, αυτοκίνητα, όπλα, χημικά) μέχρι υπηρεσίες στον τριτογενή τομέα.

Οι  ΗΠΑ, που δεν δέχθηκαν στο έδαφος τους πλήγματα από τον πόλεμο, ήταν η γη της επαγγελίας για να απορροφούν τα καλύτερα μυαλά στις επιστήμες και στην τεχνολογία. Kατείχαν το 80% των παγκοσμίων αποθεμάτων χρυσού, στηρίζοντας πάνω σ’ αυτό το εθνικό τους νόμισμα που κυκλοφορούσε παντού στον κόσμο, και είχαν έναν στρατό με νίκες και συνεχώς αυξανόμενη ισχύ, νέα όπλα (ατομική βόμβα) την στιγμή που οι υπόλοιποι πόλοι ισχύος ήταν σχεδόν εξουθενωμένοι στρατιωτικά και οικονομικά.

Ποια όμως είναι η σημερινή αληθινή εικόνα της αμερικανικής ηγεμονίας;

Oι HΠA έχουν εξελιχθεί στον μεγαλύτερο παγκοσμίως καταναλωτή αγαθών και υπηρεσιών που παράγονται μακριά από το έδαφός τους. Εξαιτίας αυτής της μετάλλαξής τους, είναι η πλέον υπερχρεωμένη χώρα που οφείλει κυρίως στους ανταγωνιστές της.

Διαθέτει ένα νόμισμα το οποίο βρίσκεται μεν στην κορυφή της παγκόσμιας κυκλοφορίας, είναι όμως ο ορισμός του πληθωριστικού χρήματος: H Fed «κόβει δολάρια» ανεξέλεγκτα, συντηρώντας έναν μύθο ευμάρειας, ενώ δεκάδες άλλα κράτη έπεσαν κυριολεκτικά στις αγκαλιές του ΔNT και της Παγκόσμιας Tράπεζας. Ο ελεγκτής όμως αυτών των οργανισμών, οι HΠA, δεν έχουν... ανάγκη εξωτερικών προγραμμάτων διάσωσης, αφού έχουν τον δικό τους εκτυπωτή (Fed) για να εκτυπώνουν χρήμα, και τον δικό τους πήχυ (ταβάνι χρέους) να ανεβοκατεβάζουν.

Ο εξασθενημένος ιδιωτικός τομέας των ΗΠΑ κάπως ισορροπεί από τα τεράστια λιμνάζοντα κέρδη των αμερικανικών εταιρειών διεθνώς, κυρίως στα τελευταία 10 χρόνια. Αλλά τα κέρδη  γράφονται εκτός  ΗΠΑ με ταχύτερους ρυθμούς απ' ό,τι  εντός. Τι μένει λοιπόν, ώστε να ωθήσει την αμερικανική -και ταυτόχρονα την παγκόσμια οικονομία- σε μια αναπτυξιακή τροχιά, δεδομένου ότι το φρεσκοτυπωμένο αμερικανικό νόμισμα ψάχνει νέες αγορές για κέρδη;

"Το καρότο είναι πιο αποτελεσματικό από το μαστίγιο αν θέλεις να οδηγήσεις το μουλάρι στη πηγή. Ένα πιστόλι είναι όμως πολύ πιο χρήσιμο, αν θέλεις να πάρεις από κάποιον το δικό του μουλάρι", είπε πρόσφατα ο Joseph S. Nye, Jr. πρώην υφυπουργός Άμυνας των ΗΠΑ.

Μία είναι -και θα είναι πάντα- η ισχυρή και μακροχρόνια βιώσιμη βιομηχανία για την αναζωπύρωση της αμερικανικής οικονομίας: ο Αμερικανικός Στρατός. Η συντήρηση, η εκπαίδευση, ο εξοπλισμός, η τροφοδοσία, η μισθοδοσία και η οργάνωση αυτού του στρατού στοιχίζουν περισσότερο απ’ ό,τι όλοι μαζί οι επόμενοι δέκα στην παγκόσμια κατάταξη (βλ. Sarajevo magazine, τ.9, 2006,p.8)!

Δεν υπάρχει άλλο κράτος που να έχει 150 στρατιωτικές βάσεις έξω απ’ τα σύνορά του και περίπου 400 «εταιρείες» στο ευρύτερο σύστημα οργάνωσης της ασφάλειας και των πολεμικών επιχειρήσεων. Οι πόλεμοι που εξαπέλυσαν οι ΗΠΑ από την εποχή των Δίδυμων Πύργων μέχρι σήμερα έχουν κοστίσει (εκτός από τις 225.000 ζωές) και 4,4 τρισεκατομμύρια δολάρια, σύμφωνα με μια πρόσφατη πανεπιστημιακή έρευνα που δημοσιεύτηκε από το Πανεπιστήμιο Brown σε συνεργασία με το Ινστιτούτο Watson.

Χωρίς αυτά τα τρελά κόστη, η μόνη διεθνώς ανταγωνιστική αμερικανική βιομηχανία -η πολεμική- θα είχε καταρρεύσει τα τελευταία 10 χρόνια, παίρνοντας μαζί της κάθε τι το αμερικανικό! Ας το κατανοήσουμε, διότι είναι εμφανές και αυτονόητο: πρόκειται για κόστη αυτοσυντήρησης του ρυθμού ανάπτυξης του αμερικανικού ΑΕΠ. Aκόμα κι αν το αμερικανικό στρατιωτικο-βιομηχανικό σύμπλεγμα είναι το κάρο μπροστά απ’ το άλογο, η αμερικανική οικονομία «κινείται»!

Με την παγκόσμια οικονομική κρίση να βαθαίνει και όλους πια να ανησυχούν για μια γενικευμένη κατάρρευση, δυστυχώς ο πόλεμος είναι η κατεξοχήν διέξοδος αφού ωφελεί σοβαρά την Οικονομία. Ποιους θα βλάψει (π.χ. την Συρία;) είναι το ζητούμενο, και το πότε.

H εξουσία βρίσκεται στην άκρη του ντουφεκιού, είχε πει κάποτε ο Mάο. Απ’ ό,τι φαίνεται, ενίοτε ισχύει και για την Οικονομία…