Hellenic Business

Μια αναμφισβήτητα ιστορική απόφαση, για την Ελλάδα και ταυτόχρονα για το μέλλον της ευρωπαϊκής οικογένειας, ελήφθη χθες, στην διάρκεια της σημαντικότερης Συνόδου Κορυφής της ευρωζώνης που συγκλήθηκε ποτέ. Κάποιοι την χαρακτήρισαν ως "πολιτικά γενναία", άλλοι ως "σοφή" και "απόφαση - εργαλείο" για την αντιμετώπιση μελλοντικών κρίσεων που πιθανώς προκύπψουν.Όπως και να 'χει, γεγονός είναι ότι για πρώτη φορά στη δραματική κρίση χρέους της ΕΕ, ο χρηματοπιστωτικός τομέας δήλωσε ξεκάθαρα διατεθειμένος να συμμετάσχει εθελοντικά στη διάσωση μιας χώρας της ευρωζώνης.

Οι ηγέτες των χωρών της ευρωζώνης εκφράζουν την ελπίδα ότι, με τα μειωμένα επιτόκια και την επιμήκυνση του χρόνου αποπληρωμής των δανείων, θα δοθεί χρόνος στην Ελλάδα να μειώσει το χρέος των 350 δισεκατομμυρίων ευρώ. Το ύψος του δευτέρου πακέτου υπολογίζεται στα 109 δισ. ευρώ. Το μερίδιο που θα καλύψουν οι τράπεζες και γενικότερα οι ιδιώτες πιστωτές ανέρχεται στα 17 δισ. ευρώ, αναφέρουν διπλωματικοί κύκλοι, επικαλούμενοι σχετικό έγγραφο του IIF.

Στις διαδικασίες προετοιμασίας της συνόδου, τα χρηματοπιστωτικά ινστιτούτα είχαν εκφράσει την ετοιμότητά τους να συμπράξουν στο εγχείρημα. Η εξέλιξη αυτή καταδεικνύει ότι η ευρωζώνη λαμβάνει υπόψη της τον κίνδυνο οι οίκοι αξιολόγησης να χαρακτηρίσουν τον χρόνο ανταλλαγής των ομολόγων ως «επιλεκτική χρεοκοπία». «Το ενδεχόμενο αυτό δεν μπορεί να αποκλειστεί», είχε δηλώσει το μεσημέρι ο πρόεδρος του Eurogroup, Ζαν Κλοντ Γιουνκέρ. Στο τέλος υποχώρησε και η ΕΚΤ. Θα καταβληθεί προσπάθεια να μειωθεί στο ελάχιστο δυνατόν η διάρκεια της επιλεκτικής χρεοκοπίας. Στο προσχέδιο τονίζεται η ανάγκη ανάπτυξης μιας στρατηγικής επενδύσεων. Ζητούμενο είναι η ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας και αυτή μπορεί να επιτευχθεί με την μεταρρύθμιση των διαρθρωτικών ταμείων και με τη συγκρότηση ενός «σχεδίου Μάρσαλ».

Σκεπτικισμός

Οι Γερμανοί αναλυτές αντιμετωπίζουν στην πλειονότητά τους με συγκρατημένη αισιοδοξία τις εξελίξεις και κυρίως το γεγονός ότι οι ηγέτες της ευρωζώνης δρομολόγησαν επιτέλους πρωτοβουλίες που θα μπορούσαν να μειώσουν αισθητά την πίεση των αγορών. Οι περισσότεροι συμφωνούν ότι η στροφή που συντελείται στους κόλπους των «17» θα μπορούσε να οδηγήσει σε αποσυμπίεση, δεν είναι όμως διόλου βέβαιοι εάν το αποτέλεσμα της συνόδου μειώσει τον κίνδυνο μετάδοσης της κρίσης σε άλλες χώρες.

Σχόλια του γερμανικού Τύπου

Η Die Welt θεωρεί το αποτέλεσμα ως ευχάριστη έκπληξη, τηρουμένων των αναλογιών. Καλύτερα αργά παρά ποτέ παρατηρεί η Rhein Zeitung. Πολλές εφημερίδες χαιρετίζουν την συμμετοχή των ιδιωτών στο κόστος. O φιλελεύθερος βουλευτής Φρανκ Σέφλερ «ξαναχτυπά» ζητώντας έκτακτη σύγκληση της βουλής καθώς όπως λέει η επαναγορά ομολόγων έρχεται σε αντίθεση με σχετική απόφαση του σώματος.

Οι περισσότεροι αναλυτές εκτιμούν ότι η Μέρκελ κατάφερε και αυτή τη φορά να επιβληθεί «περνώντας» στους εταίρους τη θέση της για τη συμμετοχή των ιδιωτών πιστωτών στο κόστος του δεύτερου πακέτου. Ωστόσο, εκτιμάται ότι η συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα θα απασχολεί ακόμη για καιρό τις αγορές και τον πολιτικό κόσμο, με δεδομένο ότι η ευρωζώνη δεν μπορεί να αποκλείσει πλέον την επιλεκτική χρεοκοπία, κάτι πρωτόγνωρο για τον χώρο του κοινού νομίσματος.

Ικανοποίηση Παπανδρέου

«Έχουμε, επιτέλους, ένα πρόγραμμα για να αντιμετωπίσουμε σε βάθος χρόνου το πρόβλημα του χρέους», δήλωσε ο πρωθυπουργός Γιώργος Παπανδρέου, αμέσως μετά το τέλος της συνόδου κορυφής της ευρωζώνης σε κοινή συνέντευξη τύπου με τον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Χέρμαν βαν Ρομπάι και τον πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ζοζέ Μανουέλ Μπαρόζο.

Ο κ. Παπανδρέου αφού ευχαρίστησε τους άλλους Ευρωπαίους ηγέτες για το "πακέτο" στήριξης προς την Ελλάδα, ο κ. Παπανδρέου πρόσθεσε: «Είμαστε περήφανος λαός, λαός που δουλεύουμε σκληρά και το μόνο που ζητάμε είναι να μας δοθεί το δικαίωμα να κάνουμε αλλαγές».

Αναλυτικά η δήλωση Παπανδρέου:

«Επιδοθήκαμε σε έναν απίστευτο αγώνα για να μη ζήσει η ελληνική οικογένεια τις συνέπειες μιας χρεοκοπίας», είπε ο πρωθυπουργός Γιώργος Παπανδρέου στη συνέντευξη Τύπου που παραχώρησε μετά την ολοκλήρωση της Συνόδου Κορυφής.

Ο κ. Παπανδρέου έκανε λόγο για τρία στάδια του αγώνα.

«Το πρώτο στάδιο ήταν να κερδίσουμε χρόνο για να μην χρεοκοπήσουμε. Αυτό το επιτύχαμε με το πρώτο πακέτο στήριξης. Το δεύτερο ήταν να ανακτήσουμε την αξιοπιστία μας στην Ευρώπη και να ενισχύσουμε τη διαπραγματευτική μας ικανότητα. Το τρίτο ήταν το σημερινό, δηλαδή να διαπραγματευτούμε συνολικά τη βιωσιμότητα του ελληνικού χρέους».

«Απόψε πήραμε μια μεγάλη ανάσα σιγουριάς και ασφάλειας» είπε ο κ. Παπανδρέου παρουσιάζοντας επιγραμματικά τις αποφάσεις που έλαβε η έκτακτη σύνοδος κορυφής.

Συνεχίζοντας , τόνισε ότι, σταδιακώς, η χώρα επανέκτησε την αξιοπιστία της με αποτέλεσμα την αποτελεσματική διαπραγμάτευση του προβλήματος του δημοσίου χρέους επί τη βάσει των εξής αρχών:

- Tη μακροχρόνια βιωσιμότητα του χρέους, με βελτίωση των όρων εξυπηρέτησής του

- Την ελάφρυνση του βάρους στην ελληνική οικογένεια

- Την απρόσκοπτη κάλυψη των δανειακών αναγκών της χώρας και τα επόμενα χρόνια

- Την ώθηση στην ανάπτυξη, την αναθέρμανση της πραγματικής οικονομίας και τη δημιουργία θέσεων εργασίας.

«Διαπραγματευτήκαμε από την πρώτη στιγμή βάσει σχεδίου» ανέφερε ο Γ. Παπανδρέου, ο οποίος συμπύκνωσε ως εξής τις αποφάσεις της συνόδου κορυφής:

1. Διασφαλίζεται η μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα του ελληνικού δημοσίου χρέους και διαμορφώνονται οι προϋποθέσεις για την πλήρη απόδοση του προγράμματος σταθερότητας της ελληνικής οικονομίας.

2. Τίθεται σε εφαρμογή ένα ολοκληρωμένο πρόγραμμα υποστήριξης της ελληνικής πραγματικής οικονομίας, με στόχο την όσο γίνεται ταχύτερη επάνοδο σε θετικούς ρυθμούς ανάπτυξης.

3. Διασφαλίζονται μέχρι και το 2020 οι δανειακές ανάγκες της χώρας ως προς το εμπορεύσιμο μέρος του χρέους (μη εμπορεύσιμο θεωρείται, εν προκειμένω, αυτό που βρίσκεται στην κατοχή κεντρικών τραπεζών, χωρών της Ευρωζώνης και του ΔΝΤ).

4. Επιτυγχάνεται ο διπλασιασμός της μέσης διάρκειας του συνόλου του ελληνικού δημοσίου χρέους (από τα 6,5 στα 13 χρόνια).

5. Το μέσο κόστος εξυπηρέτησης του δημοσίου χρέους για τα επόμενα 40 χρόνια σταθεροποιείται σε επίπεδα κατώτερα του 5%, δηλαδή επίπεδα πολύ ευνοϊκότερα από αυτά που ισχύουν στην αγορά.

6. Εισάγεται μηχανισμός επαναγοράς του δημοσίου χρέους στη δευτερογενή αγορά μέσω του ευρωμηχανισμού σταθερότητας EFSF.

«Αυτά σε συνδυασμό με την ανταλλαγή υπαρχόντων ομολόγων με νέα τριακονταετή, διασφαλίζει ήδη τη μείωση του ελληνικού δημοσίου χρέους κατά 26,1 δισ., ή 12% του ΑΕΠ», ανέφερε ο πρωθυπουργός, σημειώνοντας ταυτόχρονα ότι «ο μηχανισμός επαναγοράς είναι ανοιχτός και σε άλλα κεφάλαια που μπορεί να χρησιμοποιηθούν για επαναγορά χρέους».

Συνεχίζοντας ο πρωθυπουργός τόνισε ότι η παροχή εγγύησης στον ιδιωτικό τομέα για την επιμήκυνση του χρέους κατά 30 χρόνια, αυξάνει μεν ονομαστικά το ακαθάριστο χρέος, επιτρέπει όμως να μειωθεί το καθαρό χρέος που είναι κρίσιμο για τη βιωσιμότητά του.

«Ο ιδιωτικός τομέας διατηρεί τη συμμετοχή του στο ελληνικό δημόσιο χρέος μέχρι και το 2020, ενώ επιμηκύνει τα λήγοντα στο διάστημα αυτό ομόλογα που κατέχει κατά 30 χρόνια» τόνισε ο Γ. Παπανδρέου, επισημαίνοντας ότι η συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα στη διασφάλιση της βιωσιμότητας του ελληνικού δημοσίου χρέους γίνεται με τρόπο απολύτως ασφαλή για το ελληνικό τραπεζικό σύστημα. Και αυτό, όπως ανέφερε, για τους εξής λόγους:

Πρώτον, διότι διασφαλίζεται πλήρως η παροχή ρευστότητας στο ελληνικό τραπεζικό σύστημα και την ελληνική οικονομία με απόφαση που θα λάβει η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και με εγγύηση του ευρωμηχανισμού οικονομικής σταθερότητας (EFSF) στο μεταβατικό διάστημα.

Δεύτερον, διότι ενδυναμώνονται κεφαλαιακά οι ελληνικές τράπεζες.

Τρίτον, διότι τα πρώτα κρίσιμα χρόνια, μέχρι το 2016, ελαφρύνεται το κόστος εξυπηρέτησης του δημοσίου χρέους, καθώς προβλέπεται μειωμένο επιτόκιο.

Καταλήγοντας, ο πρωθυπουργός τόνισε ότι με την επικείμενη αναμόρφωση του φορολογικού συστήματος της χώρας, αυτό θα γίνει πιο απλό και πιο δίκαιο.

Bενιζέλος: Αποστομωτική απάντηση η συμφωνία

Κατά τη διάρκεια της συνέντευξης Τύπου του πρωθυπουργού απάντησε σε ορισμένες ερωτήσεις δημοσιογράφων και ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης και υπουργός Οικονομικών, Ευάγγελος Βενιζέλος, ο οποίος τόνισε ότι «με τις σημερινές αποφάσεις της Ευρωζώνης έχουμε ακόμη μεγαλύτερη θωράκιση των ελληνικών τραπεζών, καθώς διασφαλίζεται πλήρως η ρευστότητα τους και καλύπτονται πλήρως οι χρηματοδοτικές τους ανάγκες».

«Πρόκειται για μια αποστομωτική απάντηση σε όσους είχαν επενδύσει σε αξιολόγηση που θα δημιουργούσε προβλήματα για το ελληνικό τραπεζικό σύστημα", τόνισε ο υπουργός Οικονομικών, ο οποίος σημείωσε ότι η ευρωζώνη, η ΕΚΤ και το Ευρωπαϊκό Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας, δίνουν πλήρη κάλυψη και απάντηση, στέλνοντας καθαρό μήνυμα στις αγορές . Αναφέρθηκε ακόμη στην απόφαση για ενίσχυση της κεφαλαιακής επάρκειας του τραπεζικού συστήματος, που συνιστά θετικό μήνυμα για τον Έλληνα καταθέτη και την πραγματική οικονομία.

"Θέλαμε αυτές τις αποφάσεις για να βάλουμε πάτο στο βαρέλι, καθώς η διασφάλιση της βιωσιμότητας του δημοσίου χρέους και η σταθερότητα του τραπεζικού συστήματος μας επιτρέπουν να εφαρμόσουμε το πρόγραμμά μας" είπε χαρακτηριστικά ο κ. Βενιζέλος.

Απαντώντας σε ερώτηση για τη μεταβατική περίοδο κατά την οποία η ΕΚΤ θα πρέπει να λαμβάνει εγγυήσεις από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό για τη συνέχιση της χρηματοδότησης, τόνισε ότι εφόσον υπάρξει κάτι τέτοιο, θα είναι περιορισμένης διάρκειας. Επεσήμανε επίσης, ότι η σημερινή απόφαση έστειλε αίτημα για παγκόσμια οικονομική διακυβέρνηση , διαφάνεια και αποφασιστικότητα στην προστασία του ευρώ, που δέχεται επίθεση στον πυρήνα του και σε χώρες όπως η Ιταλία που καλύπτει το 25% του δημοσίου χρέους της ευρωζώνης.

Τέλος, σε ό,τι αφορά τα αποτελέσματα των πρόσφατων τεστ αντοχής ο κ. Βενιζέλος τόνισε ότι οι επιδόσεις των 6 μεγαλύτερων ελληνικών τραπεζών που καλύπτουν το 90% του ελληνικού τραπεζικού συστήματος ήταν ικανοποιητικές , εξέλιξη η οποία στέλνει πολύ θετικό μήνυμα στους Έλληνες πολίτες, τους καταθέτες και τις αγορές.

Δηλώσεις Χέρμαν Βαν Ρομπάι

«Βρήκαμε μια απάντηση στην κρίση» ήταν τα πρώτα λόγια του Χέρμαν Βαν Ρομπάι στη συνέντευξη Τύπου μετά τη Σύνοδο Κορυφής, κατά την οποία αποφασίστηκε επιμήκυνση της αποπληρωμής του χρέους έως και 30 χρόνια με περίοδο χάριτος τα 10 χρόνια, μείωση των επιτοκίων στο 3,5% και εθελοντική συμμετοχή των ιδιωτών.

Σύμφωνα με τον κ. Ρομπάι, το ελληνικό χρέος θα χρηματοδοτηθεί από την Ευρωπαϊκή Ένωση και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο, το οποίο θα ανέρχεται στα 109 δισεκατομμύρια ευρώ.  Από αυτά, τα 37 δισεκατομμύρια θα επέλθουν από την εθελοντική συμμετοχή των τραπεζών, οι οποίες θα βοηθήσουν σε συγκεκριμένους τομείς την Ελλάδα.  Όπως διευκρίνισε ο κ, Ρομπάι, η συμμετοχή των τραπεζών θα αφορά μόνο την περίπτωση της Ελλάδας.

Από τη δική του πλευρά, ο Ζοσέ Μανουέλ Μπαρόζο πρόσθεσε ότι με το πακέτο αυτό θα ενισχυθούν οι προοπτικές ανάπτυξης της Ελλάδας, οποία θα γίνει από ειδική ομάδα τεχνοκρατών που που θα επιχειρεί τις μεταρρυθμίσεις και το πρόγραμμα ανάπτυξης. Παράλληλα, ο κ. Μπαρόζο είπε ότι με το νέο πρόγραμμα ενισχύεται η ρευστότητα στις ελληνικές τράπεζες, πράγμα το οποίο θα αναλάβει η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα.

«Πρόκειται για ένα ευρωπαϊκό σχέδιο Μάρσαλ», είπε ο κ. Μπαρόζο και διευκρίνισε πως όλα αυτά τα μέτρα που ελήφθησαν προϋποθέτουν την αυστηρή εφαρμογή των υποχρεώσεων που έχει η Ελλάδα.

Σύμφωνα με τον κ. Μπαρόζο, η ευρωζώνη αποφάσισε να μειώσει το βάρος στις εκτιμήσεις των διεθνών οίκων αξιολόγησης.

Στο σημείο αυτό αξίζει να σημειωθεί πως ο γάλλος πρόεδρος Νικολά Σαρκοζί λίγα λεπτά νωρίτερα είχε αναφερθεί στη δημιουργία ενός ευρωπαϊκού οίκου αξιολόγησης, ο οποίος βρίσκεται ακόμα σε συζητήσεις, ενώ έχει συμφωνηθεί πως τον Οκτώβριο θα κατατεθούν προτάσεις για την δημιουργία του.

Κατά γενική ομολογία, οι ευρωπαίοι ηγέτες συμφωνησαν πως οι αποφάσεις που ελήφθησαν στην Σύνοδο Κορυφής αποτελεί μια ολοκληρωμένη πολιτική απάντηση στην κρίση.

«Δημιουργήσαμε ένα ισχυρό τείχος για την ευρωπαϊκή οικονομία», υπστήριξε ο κ. Μπαρόζο, προσθέτοντας πως η ευρωζώνη έδειξε σήμερα ότι δε διστάζει να υπερασπίσει το κοινό της νόμισμα όποτε χρειαστεί.

ΔΝΤ: Θα συνεχίσει να δίνει το "παρών"

Η γενική διευθύντρια του ΔΝΤ, Κριστίν Λαγκάρντ, βεβαίωσε χθες ότι ο πιστωτικός θεσμός του οποίου προΐσταται «θα συνεχίσει να διαδραματίζει τον ρόλο του», για να βοηθήσει την ελληνική οικονομία.

Παράλληλα, η κ. Λαγκάρντ χαιρέτισε «τη σπουδαία υποστήριξη που παρέχεται τώρα, με στόχο την ανάπτυξη και την οικονομική σταθεροποίηση στην ευρωζώνη, εκ μέρους των ηγετών της ευρωζώνης, αλλά και των πιστωτικών θεσμών".

Τέλος, σημείωσε «το ΔΣ του ΔΝΤ είναι έτοιμο να αξιολογήσει τυχόν νέο αίτημα της ελληνικής κυβέρνησης», ώστε να συνδράμει το ΔΝΤ και στο μέλλον υπερ της ελληνικής οικονομίας.

Η ανακοίνωση του IIF

Το Institute of International Finance (IIF), το οποίο εκπροσωπεί τα συμφέροντα των τραπεζών, εξέδωσε ανακοίνωση στην οποία αναφέρεται στη σημερινή συμφωνία και στους όρους του προγράμματος για τους ιδιώτες επενδυτές.

"Το πρόγραμμα προσφέρει μια σειρά νέων εργαλείων στους επενδυτές προκειμένου να θέσουν σε λειτουργία την εθελοντική συμμετοχή των επενδυτών με στόχο συμμετοχής το 90%. Αυτό θα προσφέρει χρηματοδότηση ύψους 54 δισ. δολαρίων στην Ελλάδα από τα μέσα του 2011 μέχρι τα μέσα του 2014 και ένα σύνολο 135 δισ. από τα μέσα του 2011 έως το τέλος του 2020.

Η διάρθρωση του ελληνικού χρέους θα βελτιωθεί σημαντικά με το πρόγραμμα ανταλλαγής και μετακύλισης... Το σύνολο του χρέους θα περιοριστεί κατά 13,5 δισ. μέσω του προγράμματος ανταλλαγής ομολόγων και, πιθανόν, περαιτέρω μέσω ενός προγράμματος επαναγοράς χρέους που θα προσδιοριστεί. Η ανταλλαγή χρέους, ο δανεισμός και η μετακύλιση θα λάβουν χώρα με επιτόκια που σε γενικές γραμμές συγκρίνονται με αυτά που προτείνονται από την ΕΕ. Τα νέα εργαλεία θα έχουν σημαντικά μεγαλύτερους χρόνους αποπληρωμής, μέχρι και 30 χρόνια. Ο Δρ. Γιόζεφ Άκερμαν, πρόεδρος του συμβουλίου του Ινστιτούτου, δήλωσε:

Οι τέσσερις επιλογές που έχουν στη διάθεσή τους οι επενδυτές:

- Ανταλλαγή ομολόγων στο άρτιο με διάρκεια 30 χρόνια

- Προσφορά ομολόγων στο άρτιο με μετακύλιση του χρόνου αποπληρωμής των ελληνικών ομολόγων σε 30 χρόνια.

- Ανταλλαγή ομολόγων με έκπτωση με 30ετή ομόλογα

- Ανταλλαγή ομολόγων με έκπτωση με 15ετούς διάρκειας ομόλογα

Από τις ανωτέρω προτάσεις οι τρεις πρώτες εγγυώνται από 30ετούς διάρκειας ομόλογα με πιστοληπτική αξιολόγηση AAA. Για το 4ο σχέδιο υπάρχει μερική εγγύηση με δεσμευμένα ποσά (escrow account)".