Hellenic Business

Τους δισταγμούς των Γερμανών περί αποδοχής ενός συντεταγμένου οικονομικού πλάνου διάσωσης της Ελλάδας, μέσω ανταλλαγής των ομολόγων που λήγουν στο προσεχές διάστημα (roll over), κατάφερε τελικά να κάμψει ο Γάλλος πρόεδρος Νικολά Σαρκοζί, ρίχνοντας στο τραπέζι ένα φιλόδοξο πλάνο που (σε πρώτη φάση) δεν άφησε τραπεζίτες και θεσμικούς επενδυτές καθόλου αδιάφορους.

«Κρύο πιάτο» η εκδίκηση

Στο Παρίσι, κύκλοι του Γάλλου προέδρου κάνουν λόγο για ρεβάνς στο «χτύπημα» που είχε καταφέρει κατά του προσώπου του Σαρκοζί η καγκελάριος Μέρκελ την εποχή ακόμη των πρώτων συζητήσεων για την ενεργό ανάμειξη ή όχι των Δυτικών στα της Λιβύης. Τώρα, καθώς η αναποφασιστικότητα του Βερολίνου έριχνε την σκιά της πάνω στο ζωτικό οικονομικό πρόβλημα των Αθηνών, και υπό τον φόβο μιας νομισματικής κατάρρευσης -εν είδει ντόμινο- στους κόλπους της ευρωζώνης, ο Σαρκοζί αναλαμβάνει επιτυχώς τον ρόλο του «πυροσβέστη», καταφέρνοντας να σύρει τον χορό της αισιοδοξίας!

Εκ πρώτης, φαίνεται ότι η "πολιτική" Ευρώπη αποκαθιστά την χαμένη της τιμή: Οι αγορές υπόκεινται και πάλι στην εξουσία των κοινοβουλίων, και η Γερμανία αφήνει άδοξα την πρωτοκαθεδρία στο οικονομικό Ελ Ντοράντο που η ίδια είχε δημιουργήσει. Ποσοχή όμως! Ο παράδεισος δεν είναι παντοτινός. Η κ. Μέρκελ γνωρίζει πολύ καλά πώς να τιμωρεί όσους σηκώνουν κεφάλι...

Το σχέδιο Σαρκοζί με απλά λόγια

Σε γενικές γραμμές, η πρόταση Σαρκοζί αφορά σε εθελοντική συμμετοχή των ιδιωτών επενδυτών στην μετακύλιση του ελληνικού χρέους διά της αντικατάστασης περίπου του 50% των ομολόγων που λήγουν μέχρι τα μέσα του 2014 με νέα τριακονταετούς διάρκειας και επιτόκιο παρόμοιο με αυτό του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Στήριξης (EFSF), που θα συνδέεται ασφαλώς με τους αναπτυξιακούς ρυθμούς της ελληνικής οικονομίας. Επίσης, ένα 20% των ομολόγων θα επανατοποθετηθούν σ’ ένα ειδικό ταμείο, με την μορφή ανταλλαγής με χαμηλότοκα ομόλογα που κατά πάσα πιθανότατα θα εγγυάται το EFSF. Το ταμείο αυτό μελλοντικά θα λειτουργήσει ως ασφαλιστική δικλίδα για την ρευστοποίηση αυτών των ομολόγων, ώστε οι τράπεζες να μην χρειάζονται κρατικές εγγυήσεις όπως συμβαίνει μέχρι σήμερα.

Ουτοπικός… ρεαλισμός

Αλλά πόσο ρεαλιστικό μπορεί να είναι το σχέδιο του Γάλλου προέδρου; Κι αν είναι αρκούντως ρεαλιστικό, θα μπορέσει ν’ αποδώσει τα δέοντα, ώστε να μπει η χώρα μας σ’ έναν σωτήριο αναπτυξιακό δρόμο, ή απλώς πρόκειται για ένστικτη προσπάθεια πίστωσης χρόνου, ώστε να προλάβουν οι Ευρωπαίοι εταίροι μας να οργανώσουν την άμυνά τους έναντι της επικείμενης ελληνικής χρεοκοπίας;

Εκτιμάται πως οι γαλλικές τράπεζες κατέχουν ελληνικά ομόλογα αξίας περίπου 15 δισ. ευρώ., ενώ οι γερμανικές λιγότερα από 10 δισ. Η άρνηση των γερμανικών τραπεζών να διακρατήσουν τα ελληνικά ομόλογα, όπως είχαν δεσμευθεί τον Μάιο του 2010 μετά την συνάντηση Σόιμπλε – Άκερμαν – Κιρς, υποδηλώνει μια πικρή αλήθεια: Η Ελλάδα δεν είναι σε θέση να απειλήσει -τουλάχιστον στον βαθμό που οι πολιτικοί της διατείνονται- τις γερμανικές θέσεις. Ως εκ τούτου, το Βερολίνο δείχνει πρόθυμο ν’ ακολουθήσει το τέμπο του Σαρκοζί μέχρις ενός ορίου -πόσο μάλλον όταν νιώθει ότι στο «γαϊτανάκι» της μετακύλισης παίρνουν σειρά και οι άλλοι «αδύναμοι» της ευρωπαϊκής οικογενείας.

Η Ολλανδία διατυπώνει κι αυτή τις ενστάσεις της. Ο Ολλανδός υπουργός Οικονομικών, Γιαν Κες ντε Τζάγκερ, μιλώντας στο τηλεοπτικό ιδιωτικό δίκτυο της Χάγης RTL Z, ζήτησε «περισσότερη σαφήνεια» σχετικά με το ποσοστό συμμετοχής των ιδιωτών επενδυτών στο νέο πακέτο διάσωσης της Ελλάδας, και επέμεινε στην καθολικότητα αυτής της συμμετοχής. Με απλά λόγια, υποστήριξε ότι και τα 17 μέλη της ΕΕ θα πρέπει να χώσουν το χέρι στην τσέπη. Αλλά κάτι τέτοιο μάλλον φαντάζει ουτοπικό…

Άπιαστο όνειρο η ανάπτυξη

Κατ’ ουσίαν, η Ολλανδία δεν αντιτίθεται προς το σχέδιο Σαρκοζί -ούτε όμως το βλέπει και με συμπάθεια. Κλίνει περισσότερο στο σενάριο που θέλει το όλο σχέδιο διάσωσης της χώρας μας να διυλίζεται από ένα φίλτρο αυστηρού εξορθολογισμού. Συμφωνεί δηλαδή με την άποψη του Σαρκοζί, ότι ο δανεισμός και η μείωση των δαπανών από μόνα τους δεν αρκούν, αλλά θα πρέπει η χώρα μας να δράσει αποφασιστικά τόσο προς την κατεύθυνση της μείωσης δαπανών όσο και της προσέλκυσης επενδύσεων που θα οδηγήσουν στην εξομάλυνση και πρόοδο της ανάπτυξης. Αλλά, δυστυχώς, τα μέτρα που η Κυβέρνηση Παπανδρέου λαμβάνει δεν προσανατολίζονται κατ’ αυτόν τον τρόπο. Για παράδειγμα, ακόμη και στην πρόσφατη προσπάθεια κλεισίματος της τρύπας των 3,6 δισ. του προϋπολογισμού, το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης υπολογίζει να αντλήσει 1,8 δισ. από την φορολόγηση των πολιτών και μόνο 600 – 700 εκατ. ευρώ από περαιτέρω μείωση των δημοσίων δαπανών.

Ο πρόεδρος των Γερμανών βιομηχάνων, Χανς Πέτερ Κάιτελ, συμπλήρωσε μόλις χθες τον Γερμανό υπουργό Οικονομικών, Βόλγγκανγκ Σόιμπλε, κάνοντας λόγο για «επιθετικέ επενδύσεις» που θα μπορούσαν να φέρουν άνεμο αισιοδοξίας στην Ελλάδα. Δεν απέκρυψε ότι μια σημαντική μερίδα γερμανικών εταιρειών τρέφει ιδιαίτερο ενδιαφέρον για «κεφαλαιακές τοποθετήσεις» στην ευρύτερη λεκάνη της Μεσογείου, ιδιαίτερα δε στην χώρα μας. Όπως είχε στο παρελθόν δηλώσει και ο Σόιμπλε, ό κ. Κάιτελ τονίζει πως στον τομέα της ενέργειας η Ελλάδα θα μπορούσε να αποτελέσει ένα πολύ πρόσφορο έδαφος για τους ενδιαφερόμενους επενδυτές. Αν μάλιστα σκεφθεί κανείς την απόφαση της γερμανικής Κυβέρνησης να κλείσει όλα τα πυρηνικά εργοστάσια της Γερμανίας εντός της επομένης δεκαετίας, η ιδέα της μακροχρόνιας επένδυσης σε εναλλακτικές πηγές ενέργειας δεν θα έπρεπε να αφήνει την Ελλάδα αδιάφορη.

Αλλά ποια σχέδια έχουν μέχρι σήμερα εκπονηθεί από τους αρμόδιους φορείς, ώστε να προσελκύσουμε τα ξένα επενδυτικά κεφάλαια στους εν λόγω τομείς;

Γλώσσα σκληρή τ’ αληθή λέγει

Στο σημείο αυτό ήρθε το γνωστό δημοσίευμα των Financial Times να υπενθυμίσει στους ονειροπόλους ότι «η στρατηγική των πιστωτών της Ελλάδας είναι οικονομικά επικίνδυνη και πολιτικά ανεύθυνη», ακριβώς επειδή οδηγεί μονόπλευρα στην λιτότητα και «θάβει» κάθε αναπτυξιακή προοπτική. Και χωρίς αυτή την προοπτική, οι δανειστές μας γνωρίζουν πολύ καλά ότι οι πιθανότητες να πάρουν πίσω τα λεφτά τους εξανεμίζονται.

Πάνος Γιαννάκαινας