Hellenic Business

Σε προηγούμενο σημείωμα (''Από πού έρχεται το Πλήθος;'' 6/6/2011) δοκίμασα να περιγράψω συνοπτικά την αφετηριακή βάση -κατά την γνώμη μου- αυτής της αυθόρμητης, ακηδεμόνευτης συγκέντρωσης κάθε βράδυ από χιλιάδες ανθρώπους στην κεντρική πλατεία της χώρας (και όχι μόνο εκεί). Το ονόμασα Πλήθος, διότι αποτελεί ένωση ατόμων χωρίς κεντρικό / καθοδηγητικό όργανο, αλλά με δικτυακή, οριζόντια συνεννόηση και επικοινωνία. Το ερώτημά μου είναι πού θα φθάσει ή πιο συγκεκριμένα πού πηγαίνει το Πλήθος. Υπάρχει άραγε συγκεκριμένη πορεία / στόχευση / ζητούμενο; Ιχνηλατείται μήπως μια διαδρομή που έχει τέλος ή σκοπό;

Πολλοί βιάζονται να πουν ότι δεν υπάρχει κεντρικό ζητούμενο από την αγανάκτηση και διαμαρτυρία μιας ετερόκλητης μάζας πολλών και διαφορετικών ατόμων που απλά... θίγονται τα στενά ατομικά/προσωπικά τους συμφέροντα. Η απορία μου είναι η εξής: αν θίγονται τα προσωπικά συμφέροντα εκατό και πλέον χιλιάδων ανθρώπων (βολεμένων και τεμπέληδων κατά πολλούς (!) μήπως υπάρχει και θίγεται Κοινό Συμφέρον; Μήπως οι μοναδικότητες των χαρακτήρων και τα προσωπικά πιστεύω όλων αυτών που διαμαρτύρονται μοιάζουν ή συγκλίνουν σε κοινά χαρακτηριστικά;

Στην εξαιρετική κινηματογραφική μεταφορά της πολιτικής καριέρας του Ρ. Νιξον (με πρωταγωνιστή τον Α. Χόπκινς) ένας σύμβουλος του προέδρου Νίξον (τον υποδύεται ο Ν. Σάδερλαντ) λέει σε μια στιγμή: ''Δυστυχώς για την δημοκρατία, δεν χρειάζεται να πεισθούν πολύ για τις αποφάσεις μας...'' Η φράση αποτυπώνει εξαιρετικά την σημερινή παγκόσμια δημοκρατική version των κοινωνιών. Και αυτό ακριβώς είναι το κεντρικό -βουβό και απόρρητο- μήνυμα των συγκεντρώσεων: το δημοκρατικό έλλειμμα!

Έστω και ασυνείδητα ή παρορμητικά, όσοι διαμαρτύρονται και γίνονται μάζα/σύνολο, θέλουν να ακουστούν, να συμμετέχουν. Έχουν κατανοήσει ότι ακόμα και αν ψήφισαν αυτούς που... φασκελώνουν, ακόμη και αν πείσθηκαν από τον Ένα ή το Κόμμα, όσες αποφάσεις παίρνονται για τις επόμενες γενιές, δεν έχουν πλειοψηφική έγκριση από την κοινωνία! Όταν μια ανόμοια, ετερόκλητη και όχι η ίδια καθημερινά, μάζα ανθρώπων ζητάει εξηγήσεις για το Μνημόνιο, τις περικοπές μισθών και εισοδημάτων, την φοροεπιδρομή, δεν σημαίνει ότι διαφωνεί με τις περικοπές προνομίων, τον περιορισμό του Κράτους και των δαπανών, το κυνήγι της φοροδιαφυγής! Είναι φανερό ότι σκεπάστηκαν όλες οι συντεχνιακές και συνδικαλιστικές συγκεντρώσεις και απεργίες, όλες οι κομματικές και ακτιβιστικές εκδηλώσεις, και ο κόσμος στις πλατείες απεργεί σαν... Πολίτης!

Ας δούμε για λίγο την αρχιτεκτονική του Πλήθους, πριν σκιαγραφήσουμε την πιθανή τροχιά του. Σίγουρα εντός του υπάρχουν και οι θιασώτες του ωχαδελφισμού, υπάρχουν και νέοι ή έφηβοι που δεν έχει… πήξει το μυαλό τους και απλά διαμαρτύρονται μηχανικά και μιμητικά. Υπάρχουν και οι βολεμένοι που θα χάσουν τα προνόμια του ύπουλου κέρδους χωρίς μόχθο. Πιθανώς και πάρα πολλοί δημόσιοι υπάλληλοι που φοβούνται μην χάσουν την δουλειά τους, την οποία απόκτησαν αναξιοκρατικά. Στις διαμαρτυρίες αυτές, μαζί με όσους έχουν δίκιο στοιβάζονται και αυτοί που έχουν άδικο και εκτονώνονται από την ανασφάλεια του βολέματός τους. Όμως -ας μην γελιόμαστε- η μεγάλη μάζα είναι νέοι άνθρωποι που σπούδασαν και σήμερα είναι άνεργοι (ή χαμηλού μισθού απασχολούμενοι), μικροεπιχειρηματίες και ελεύθεροι επαγγελματίες που εντός της ανθρωποβόρας πόλης διανύουν χιλιόμετρα για να πουλήσουν υπηρεσίες και βλέπουν να μην υπάρχει ρευστότητα στην αγορά ώστε να πληρωθούν. Υπάρχουν πολλοί εκεί μέσα που θέλουν να μείνουν στον τόπο τους, στην οικογένεια και τους φίλους τους, αλλά αναγκαστικά στέλνουν βιογραφικά στο εξωτερικό (στην Βουλγαρία και την Τουρκία...)

Και αν εντός του Πλήθους υπάρχουν και αυτοί που σπούδασαν Οικονομία, σίγουρα ξέρουν ότι, χωρίς να τιθασεύσεις τα αρνητικά δημοσιονομικά μεγέθη, δεν θα βελτιωθεί η ατομική κατάσταση των πολιτών. Ξέρουν ότι η... κατσαρόλα δεν θα γεμίσει αν φύγει το Μνημόνιο, ούτε τα εισοδήματα θα ανέβουν αν δεν περικοπεί το σπάταλο κράτος και αν δεν παραχθούν πλεονάσματα αντί ελλείμματα που θρέουν τον μόνιμο καρκίνο μας, το χρέος. Υποθέτω όμως ότι υπάρχουν και αυτοί που σπουδάζοντας Οικονομία, έμαθαν ότι δεν έχουν νόημα οι θυσίες -στο πλαίσιο άσκησης οικονομικής πολιτικής, αν δεν τίθεται εξ αρχής ως προϋπόθεση, το ανεκτό χρονικό και ψυχικό περιθώριο, το Όριο της κοινωνίας, ώστε να μην ισχύει το σοφό ρητό ''όταν ευημερούν οι αριθμοί, δυστυχούν οι άνθρωποι". Όσοι δεν καταλαβαίνουν ότι οι θυσίες δεν πιάνουν τόπο, πάσχουν από μυωπία μακρο/κής αντίληψης, δεν έχουν καν καταλάβει τους διαφορετικούς οικονομικούς μηχανισμούς της τωρινής παγκόσμιας ύφεσης, δεν κατανοούν ότι άλλο πράγμα οι αναγκαίες παρεμβάσεις και άλλο η σταδιακή αφαίμαξη των υγιών κυττάρων της αγοράς και της κοινωνίας.

Άραγε, αναρωτιέστε, πώς γίνεται και μιλάει κάποιος (που δεν διαμαρτύρεται) για την αρχιτεκτονική του Πλήθους και πώς μπορεί και την ιχνογραφεί αφού δεν κατεβαίνει στην Πλατεία και δεν αγανακτεί; Ε λοιπόν: Πλατεία είναι και... το διαδίκτυο, το γραφείο, η αγορά, ο δρόμος! Πλήθος είναι και όλοι αυτοί που στο σπίτι, στο καφενείο, στην δουλειά τους διαμαρτύρονται και γνωρίζουν. Σε αυτές τις πλατείες είμαστε καθημερινά και βλέπουμε και ακούμε και παρατηρούμε.

Ας ελπίσουμε ότι θα παραμείνει η μαζική αυτή διαμαρτυρία ειρηνική, απρόσβλητη από επιτήδειους συντεχνιακούς και κομματικούς στόχους, περιφρουρημένη από το αόρατο κοινό δεδομένο της νομιμότητας. Προσωπικά, δεν ξέρω αν το ανομοιογενές και ετερόκλητο Πλήθος, ακριβώς επειδή δεν έχει πορεία, πυξίδα και στόχο (πολιτική υπόσταση το λένε κάποιοι αφελώς) θα συναντήσει μια μέρα το ομοιογενές και συμπαγές φράγμα της βίας. Και τότε είναι που το δίκαιο της αγανάκτησης θα χαθεί από τον ορίζοντα και δυστυχώς η ψευδαισθητική υπεροχή της νόμιμα εκλεγμένης αντιπροσώπευσης θα εμφανισθεί ως μεσσιανική λύση. Κοινώς, το Πλήθος θα εχει σταματήσει για ακόμη μία φορά στην Ιστορία μπροστά στα τείχη που το ίδιο ύψωσε ώστε να μην χωράνε όλοι…

* Αναλυτή Διεθνών Οικονομικών

πηγή: moneygate.gr