Hellenic Business

Ένας χρόνος συμπληρώθηκε την επόμενη εβδομάδα από το δραματικό διάγγελμα του Πρωθυπουργού στο ακριτικό Καστελόριζο (23 Απριλίου 2010) με το οποίο δόθηκε εντολή στον Υπουργό Οικονομικών να καταθέσει επίσημο αίτημα προσφυγής της Ελλάδας στο Διεθνές Νομισματικό Ταμείο.
Αδιαμφισβήτητα, η έναρξη εφαρμογής του Προγράμματος Οικονομικής Προσαρμογής απέτρεψε την κατάρρευση της ελληνικής οικονομίας. Πρωτίστως διότι εξασφάλισε την αναγκαία χρηματοδότηση όταν το κόστος προσφυγής στις αγορές είχε καταστεί απαγορευτικό, και έπειτα γιατί επέσπευσε την πραγματοποίηση αναγκαίων ανατροπών στις παρωχημένες δομές του ελληνικού κράτους.
Σήμερα, κοιτάζοντας το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών μπορούμε να πούμε πως κατά το δεύτερο εξάμηνο του 2010 οι ελληνικές εξαγωγές ανέκαμψαν, η εισαγωγή αγαθών υποχώρησε και οι ναυτιλιακές εισπράξεις της χώρας μας αυξήθηκαν σημαντικά. Ως προς τον τομέα της δημοσιονομικής προσαρμογής υπήρξε και εκεί αισθητή πρόοδος: το πρωτογενές έλλειμμα συρρικνώθηκε, κυρίως όμως λόγω της αύξησης της φορολογίας και των περικοπών σε μισθούς και συντάξεις.
Στο σημείο αυτό υπενθυμίζω ότι ως «πρωτογενές έλλειμμα» ορίζεται η διαφορά μεταξύ των δημοσίων δαπανών και των φορολογικών εσόδων, ενώ στο «συνολικό έλλειμμα» συνυπολογίζονται οι τόκοι και τα χρεολύσια. Προς το παρόν στην ελληνική οικονομία ούτε τα τρέχοντα έσοδα καλύπτουν τις τρέχουσες δαπάνες οπότε πρωτογενές έλλειμμα υφίσταται. Παρ’ όλα αυτά φέτος υπολογίζεται πως το πρωτογενές έλλειμμα θα έχει πρακτικά μηδενιστεί καθώς βαίνει σταθερά μειούμενο.
Δυστυχώς, μέσα στο 2010, απωλέσθησαν άνω των 100.000 θέσεων εργασίας, ενώ οι πραγματικές μέσες αποδοχές των μισθωτών μειώθηκαν κατά 9%. Όλες όμως οι αλλαγές που ελήφθησαν από τις 23 Απρίλη έως σήμερα δεν μας επιβλήθηκαν από το Μνημόνιο, αλλά από την αντικειμενική κατάσταση της οικονομίας. Το Μνημόνιο δεν υπήρξε η αιτία για τη μείωση της απασχόλησης, υπήρξε απλά η αφορμή. Αιτία υπήρξε η επί σειρά ετών συντήρηση του υπερτροφικού δημόσιου τομέα, η κατασπατάληση των κρατικών πόρων και η συνεχής παραγωγή ελλειμμάτων.
Σήμερα όλοι οι διεθνείς οργανισμοί και οι εκθέσεις αξιολόγησης συγκλίνουν στην άποψη πως η ύφεση θα συνεχιστεί και το 2011, με ηπιότερους όμως ρυθμούς. Οι τελευταίες εκθέσεις αξιολόγησης της ελληνικής οικονομίας από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και το ΔΝΤ εκτιμούν πως το ΑΕΠ θα μειωθεί ακόμα κατά τρεις ποσοστιαίες μονάδες, κυρίως όμως λόγω της πτώσης στην κατανάλωση (δημόσια και ιδιωτική). Η τάση της ανεργίας αναμένεται αυξητική, ενώ επίσης αναμένεται περαιτέρω μείωση των εισοδημάτων.
Μέσα στο 2011 το νέο επικαιροποιημένο μνημόνιο επιτάσσει ένα ευρύ και φιλόδοξο σχέδιο αποκρατικοποιήσεων (αρχής γενομένης από το 34% του ΟΠΑΠ), αξιοποίηση της δημόσιας ακίνητης περιουσίας, μεταρρυθμίσεις στον τομέα της υγείας, στο συνταξιοδοτικό σύστημα, στη δημόσια διοίκηση και στο μισθολόγιο του δημοσίου. Όλα αυτά τα μέτρα εξασφαλίζουν τις σωτήριες δόσεις για την τακτοποίηση των ομολογιακών λήξεων της χώρας μας και την εξυπηρέτηση του χρέους μας.
Αν τελικά μέχρι το 2014 το δημοσιονομικό έλλειμμα μειωθεί κάτω από το 3% του ΑΕΠ και δημιουργηθούν πρωτογενή πλεονάσματα άνω του 5% του ΑΕΠ, τότε οι ιδιωτικές αγορές κεφαλαίων ασφαλώς θα ανοίξουν ξανά για τη χώρα μας ώστε να καλύψουμε τις χρηματοδοτικές μας ανάγκες χωρίς τη στενή εποπτεία του ΔΝΤ.
Η επίσπευση της ανάπτυξης είναι το κύριο ζητούμενο για την ελληνική οικονομία. Αν πραγματικά επιζητούμε μια αυτό-προωθούμενη ανάπτυξη, τότε πρέπει όλοι μαζί να συνεχίσουμε τις ηρωικές προσπάθειες και να στηρίξουμε την προσπάθεια της ριζικής αναδιάρθρωσης της ελληνικής οικονομίας. Πρέπει όλοι μαζί να στηρίξουμε τη στρατηγική μείωσης του χρέους μας. Οι μεταρρυθμίσεις δεν είναι άστοχες, ούτε σηματοδοτούν απώλεια της εθνικής μας κυριαρχίας. Αν η Ελλάδα δεν δεσμευτεί να προχωρήσει στις μεταρρυθμίσεις τότε θα εισέλθει σε περίοδο βαθύτερης ύφεσης. Προκειμένου λοιπόν να αποτραπεί πιθανή χρεοκοπία πρέπει ο ελληνικός λαός να καταφέρει να αντέξει και τις επόμενες φάσεις των Μνημονίων.
Όσο κι αν δεν μας αρέσει το αυστηρό πρόγραμμα δημοσιονομικής λιτότητας, πρέπει να κατανοήσουμε πως δεν μπορούμε να πορευθούμε στο μέλλον όπως πορευθήκαμε στο παρελθόν. Όλα αυτά τα χρόνια η κακοδιαχείριση αυτού του τόπου είχε ως αποτέλεσμα την ύπαρξη πρωτογενών ελλειμμάτων, κατά συνέπεια τη δημιουργία νέου χρέους. Για αυτό η αλλαγή είναι αναγκαία, διαφορετικά μία πολύ σκληρότερη πραγματικότητα περιμένει το σύνολο του λαού μας.
Κατά την προσωπική μου άποψη, η ύφεση πρόκειται να διαρκέσει για αρκετά χρόνια ακόμα καθώς η αντιμετώπιση όλων των ετήσιων ελλειμμάτων που έχουν συσσωρευτεί μπορεί να γίνει μόνο σε μακροχρόνια βάση και όχι ξαφνικά με τις προσπάθειες ενός έτους.