Οι προϋποθέσεις για την απαλλαγή του πόθεν έσχες πρώτης κατοικίας

Τις προϋποθέσεις για την απαλλαγή της αγοράς ή ανέγερσης πρώτης κατοικίας από το πόθεν έσχες ανακοίνωσε με εγκύκλιο του το υπουργείο Οικονομικών. Δείτε αναλυτικά και με παραδείγματα τι πρέπει να προσέξετε για να δικαιούστε την απαλλαγή του πόθεν έσχες, μέχρι...  πότε ισχύει καθώς και υπό ποιους όρους απαλλάσσονται του σχετικού φόρου οι γονικές παροχές.

Για να δικαιούται κάποιος της απαλλαγής από πόθεν έσχες όσον αφορά την αγορά ή ανέγερση πρώτης κατοικίας, θα πρέπει να ισχύουν τα παρακάτω:

* Να αφορά ακίνητο μέχρι 120 τ.μ. και αξίας 200.000 ευρώ. Σε περίπτωση που υπερβαίνει έναν από τους δύο ή και τους δύο όρους, θα εμπίπτει στο πόθεν έσχες για την αναλογία του ποσού που είναι μεγαλύτερης αξίας (είτε όσο υπερβαίνει τις 200.000 ή την αναλογία της αξίας στα 120 τ.μ.)
* Η αγορά να γίνεται από ενήλικο που έχει υποχρέωση υποβολής δήλωσης φόρου εισοδήματος στην Ελλάδα
* να περιλαμβάνει δικαίωμα πλήρους κυριότητας και όχι ψιλή κυριότητα ή επικαρπία
* Συγγενικά του πρόσωπα όπως σύζυγος και παιδιά να μην έχουν δικαίωμα πλήρους κυριότητας ή ισόβιας επικαρπίας σε άλλες κατοικίες των οποίων το άθροισμα ξεπερνάει τα 70 τ.μ. (προσαυξημένο κατά 20 τ.μ. για κάθε ένα από τα δύο πρώτα παιδιά και 25 τ.μ. για τα υπόλοιπα)

Για τον υπολογισμό της αξίας του ακινήτου δεν λαμβάνεται υπ όψιν το εμβαδόν εξωστών ή μπαλκονιών ή κοινόχρηστων χώρων ή του χώρου στάθμευσης σε πυλωτή και ακάλυπτο. Στα 120 τ.μ. συμπεριλαμβάνονται οι βοηθητικοί χώροι.

Φορολόγηση γονικών παροχών

Η γονική παροχή για το ποσοστό στο οποίο αντιστοιχεί σε αγορά πρώτης κατοικίας (έως του απαλλασσόμενου ποσού σε περιπτώσεις που το υπερβαίνει) εξαιρείται του φόρου.

Για τις αγορές απαιτείται η υποβολή δήλωσης αλλά δεν υπολογίζεται φόρος για την αναλογία του ποσού που εξαιρείται (200.000 ευρώ ή 120 τ.μ.). Στα ποσά γονικής παροχής για αγορά πρώτης κατοικίας το κόστος της οποίας υπερβαίνει τις 200.000 ευρώ ή το μέγεθος τα 120 τ.μ. επιβάλλεται φόρος με συντελεστές 10%, 20% ή 40% αναλόγως τι προβλέπει ο νόμος για τις δωρεές - γονικές παροχές.

Προϋποθέσεις:

1. Η γονική παροχή να έχει αντικείμενο χρήματα
2. Η δήλωση υποβάλλεται από τον υπόχρεο σε φόρο
3. Η δαπάνη θα πρέπει να γίνεται για την αγορά ή ανέγερση πρώτης κατοικίας και οχι για την κάλυψη ή εξόφληση δανείου.
4. Εάν τα εισοδήματα του προσώπου που δέχεται τη δωρεά καλύπτουν το μέρος της αγοράς του ακινήτου δεν συνίσταται δωρεά
5. Η δαπάνη θα πρέπει να γίνεται (άρα και η απαλλαγή από το πόθεν έσχες ισχύει) από 17 Δεκεμβρίου του 2010 μέχρι 31Δεκεμβρίου του 2012.

Παραγραφή ελέγχου

Στην εγκύκλιο αναφέρεται πως παρατείνεται για ένα έτος (μέχρι 31 Δεκεμβρίου του 2011) η προθεσμία ελέγχου για υποθέσεις φορολογίας, κληρονομιών, δωρεών γονικών παροχών, προικών, μεταβίβασης ακινήτων και ΦΜΑΠ η οποία έληγε 31 Δεκεμβρίου του 2010.

Τα παραδείγματα του υπουργείου Οικονομικών

Παράδειγμα 1:

Αγορά διαμερίσματος 120 τ.μ. αξίας 250.000 ευρώ. Ο αγοραστής απαλλάσσεται από το φόρο δωρεάς για αξία 200.000 ευρώ. Η δήλωση φόρου δωρεάς θα υποβληθεί για το συνολικό ποσό των 250.000 ευρώ (εφόσον για ολόκληρο το τίμημα έγινε δωρεά προς τον αγοραστή) και θα υπαχθεί σε φόρο για τις 50.000 ευρώ.

Παράδειγμα 2:

Αγορά διαμερίσματος 150 τ.μ. αξίας 200.000 ευρώ. Ο αγοραστής απαλλάσσεται από το φόρο δωρεάς για το ποσό που αναλογεί στα 120 τ.μ. στα 150 τ.μ. αναλογεί αξία 200.000 € στα 120 τ.μ. αναλογεί αξία Χ; € Χ=200.000 Χ 120/150=160.000€ Άρα ο αγοραστής απαλλάσσεται για αξία 160.000 ευρώ.

Παράδειγμα 3:

Αγορά διαμερίσματος 150 τ.μ. αξίας 350.000 ευρώ. στα 150 τ.μ. αναλογεί αξία 350.000 € στα 120 τ.μ. αναλογεί αξία Χ; € Χ=350.000 Χ120/150=280.000€

Άρα ο αγοραστής απαλλάσσεται από το φόρο δωρεάς για αξία 200.000 ευρώ, δεδομένου ότι η αξία που αναλογεί στα 120 τ.μ. (280.000) υπερβαίνει το ανώτατο απαλλασσόμενο των 200.000 ευρώ.

Παράδειγμα 4:

Αγορά διαμερίσματος 150 τ.μ. αξίας 205.000 ευρώ. στα 150 τ.μ. αναλογεί αξία 205.000 € στα 120 τ.μ. αναλογεί αξία Χ; € Χ=205.000 Χ 120/150=164.000€ Ο αγοραστής απαλλάσσεται από το φόρο δωρεάς για την αξία των 164.000 ευρώ που αναλογεί στα 120 τ.μ..

Παράδειγμα 5:

Αγορά διαμερίσματος 100 τ.μ. Συνολικό τίμημα 250.000 ευρώ. Ο αγοραστής έτυχε πλήρους απαλλαγής από το φ.μ.α. για πρώτη κατοικία, για δε την κάλυψη της δαπάνης έγιναν προς αυτόν γονικές παροχές κατά τις ημερομηνίες εξόφλησης των δόσεων. Η εξόφληση του τιμήματος γίνεται τμηματικά με καταβολή α΄ δόσης 50.000 ευρώ το έτος 2009, β΄ δόσης 50.000 ευρώ από 1/1/2010 μέχρι και 22/4/2010, γ΄ δόσης 50.000 ευρώ από 23/4/2010 μέχρι και 16/12/2010, και δ΄ δόσης 100.000 ευρώ από 17/12/2010.

Ο αγοραστής απαλλάσσεται από το φόρο γονικής παροχής για τις α΄ και β΄ δόσεις. Οφείλει φόρο γονικής παροχής για τη γ΄ δόση. Για τη δ΄ δόση, θα υποβάλει δήλωση για το συνολικό ποσό των 100.000 ευρώ, θα τύχει απαλλαγής για τις 50.000 ευρώ και θα φορολογηθεί με συντελεστή 10% για το πέραν των 200.000 ευρώ συνολικό ποσό δαπάνης, δηλαδή για 50.000 ευρώ (φόρος 5.000 ευρώ).